Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης - Πάσχα ῥωμέικο

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης - Πάσχα ῥωμέικο

---

Ὁ μπάρμπα-Πίπης, ὁ γηραιὸς φίλος μου, εἶχεν ἑπτὰ ἢ ὀκτὼ καπέλλα, διαφόρων χρωμάτων, σχημάτων καὶ μεγεθῶν, ὅλα ἐκ παλαιοῦ χρόνου καὶ ὅλα κατακαίνουργια, τὰ ὁποῖα ἐφόρει ἐκ περιτροπῆς μετὰ τοῦ εὐπρεποῦς μαύρου ἱματίου του κατὰ τὰς μεγάλας ἑορτὰς τοῦ ἐνιαυτοῦ, ὁπόταν ἔκαμνε δυὸ ἢ τρεῖς περιπάτους ἀπὸ τῆς μιᾶς πλατείας εἰς τὴν ἄλλην διὰ τῆς ὁδοῦ Σταδίου.
Ὁσάκις ἐφόρει τὸν καθημερινὸν κοῦκον του, μὲ τὸ σάλι του διπλωμένον εἰς ὀκτὼ ἢ δεκαὲξ δίπλας ἐπὶ τοῦ ὤμου, συνήθιζε

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης - Παιδικὴ Πασχαλιά, Ἀναμνήσεις

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης - Παιδικὴ Πασχαλιά, Ἀναμνήσεις

---

Τὸν υἱόν της τὸν καπετὰν Κομνιανὸν τὸν ἐπαντρολογοῦσεν ἤδη ἡ γριὰ Κομνιανάκαινα, ἂν (καί) δὲν εἶχε χρονίσει ἀκόμη ἡ νύμφη της, ἡ μακαρῖτις.
Τὰ δυὸ ὀρφανά, μία κόρη ὀκταέτις καὶ ἓν τετραετὲς παιδίον, ἐφόρουν μαῦρα, κατάμαυρα, ὁποῦ ἐστενοχώρουν κ᾿ ἐχλώμιαιναν τὰ πτωχὰ κάτισχνα κορμάκια των, καὶ ἦτον καημὸς καρδιᾶς νὰ τὰ βλέπῃ τις.

Ἐνθύμιζαν τὸ δημῶδες δίστιχον:
Βαρύτερ᾿ ἀπ᾿ τὰ σίδερα εἶναι τὰ μαῦρα ροῦχα,
Γιατί τὰ φόρεσα κ᾿ ἐγὼ γιὰ μιὰν ἀγάπη πού ῾χα.

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης - Ἐξοχικὴ Λαμπρή

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης - Ἐξοχικὴ Λαμπρή

---

Καλὰ τὸ ἔλεγεν ὁ μπάρμπα-Μηλιός, ὅτι τὸ ἔτος ἐκεῖνο ἐκινδύνευον νὰ μείνουν οἱ ἄνθρωποι οἱ χριστιανοί, οἱ ξωμερίτες, τὴν ἡμέραν τοῦ Πάσχα, ἀλειτούργητοι. Καὶ οὐδέποτε πρόρρησις ἔφθασε τόσον ἐγγὺς νὰ πληρωθεῖ, ὅσον αὐτή· διότι δὶς ἐκινδύνευσε νὰ ἐπαληθεύσῃ ἀλλ᾿ εὐτυχῶς ὁ Θεὸς ἔδωκε καλὴν φώτισιν εἰς τοὺς ἁρμοδίους καὶ οἱ πτωχοὶ χωρικοί, οἱ

«Τὰ Λιμανάκια». Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους). Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Τὰ Λιμανάκια

Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους)  (1907)

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Τέλος, ἀφοῦ ἔφερε πολλὲς βόλτες, ἐντὸς τῆς παραθαλασσίας ἀγορᾶς τοῦ Βόλου, ὁ καπετὰν Ἠλίας τῆς Μπαμπλένως ― καὶ ποῦ νὰ θυμηθῇ ὅλας τὰς παραγγελίας ὅσας τοῦ εἶχον φορτώσει ἀπὸ τὸ νησὶ οἱ καλοὶ πατριῶταί του!
Ἔπρεπε νὰ ἦτον ὁ νοῦς του κατάστιχον τοῦ Δελχαρόγιαννου τοῦ χασάπη, ἢ ἔπρεπε νὰ ἦτον ἀποθήκη παλαιῶν πραγμάτων τοῦ γερο-Πανᾶ, διὰ νὰ τὰ ἐνθυμῆται ὅλα, μὲ αὔξοντα ἀριθμόν, μὲ εἶδος καὶ ποσόν, καὶ μὲ ὄνομα.
Ἄλλος τοῦ εἶχε δώσει προκαταβολὴν πενῆντα λεπτὰ διὰ νὰ τοῦ ἀγοράσῃ ἕνα τρυγολόγον* ἢ ἕνα κυρτὸν σουγιάν, «γκέκαν» καλούμενον,

«Φιλόστοργοι» Μέρος Γ' (Τελευταῖο). Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους). Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

«Φιλόστοργοι» Μέρος Γ'

Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους). (1895)

Διαβάστε τὰ ὑπόλοιπα πατῶντας: «Φιλόστοργοι»

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Ἦταν συγκινητικὸ νὰ τὸν βλέπει κανείς, σὰν ζωντανὴ ζυγαριά, νὰ εἶναι φορτωμένος ἕνα σάκο γεμᾶτον λάχανα ἢ φύλλα πίσω στὴν πλάτη, καὶ νὰ σηκώνει, ἀχώριστον ἀπὸ τὸ σῶμα του, ἄλλον ὀγκώδη σάκο κρεμασμένον μπροστά, στὴ βράκα του μὲ πολλὲς δίπλες.
Ἦταν αὐτὴ ἡ ἀρρώστια ποὺ τὴ γιάτρευε κρυφὰ ὁ Νικόλας ὁ Μανάβης.
Ἔζησε μὲ τὸν ἱδρῶτα τοῦ προσώπου του (δουλεύοντας τίμια) κι ἀνάθρεψε πέντε ἢ ἕξι παιδιά, πού... δὲν ἦταν δικά του.
Πέθανε, ὁ καημένος, ἐδῶ καὶ τέσσερα ἢ πέντε χρόνια, καὶ βρῆκε ἀνάπαυση ἀπὸ τοὺς κόπους του.

«Φιλόστοργοι» Μέρος Β' Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους). Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

«Φιλόστοργοι» Μέρος Β'

Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους)

Διαβάστε τὰ ὑπόλοιπα πατῶντας: «Φιλόστοργοι»

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Η  κυρα-Πράπω μὲ εἶδε καὶ μὲ φώναξε:
- Ἔλα... ἐσὺ ποὺ ἔχεις γουρλίδικο χέρι, μοῦ λέει.
Μοῦ θύμισε ἀμέσως ὅτι πρὶν ἀπὸ λίγους μῆνες εἶχε τύχει νὰ χαθεῖ ἕνα παιδί, κι ἐκεῖνο, ὅπως τώρα, εἶχε πέσει στὰ χέρια της, τὴν ἴδια βραδινὴ ὥρα. Ὅτι ἐγώ, ὅταν τὸ εἶδα νὰ κλαίει στὰ χέρια της καὶ νὰ ζητάει τὴ μαμά του, τοῦ ἔδωσα μιὰ δεκάρα γιὰ νὰ μερώσει.
Ὅτι, κατὰ καλὴ σύμπτωση, ἀμέσως μετὰ τὴ δεκάρα, ἔτυχε νὰ παρουσιαστεῖ ἡ μητέρα τοῦ παιδιοῦ, ποὺ τὸ ἀναζητοῦσε ὧρες πρίν, καὶ νὰ ἔρθει νὰ τὸ συμμαζέψει.
Ἔσκυψα καὶ κοίταξα τὸ παιδί.

«Φιλόστοργοι» Μέρος A' . Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους). Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

«Φιλόστοργοι» Μέρος A'

Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους)

Διαβάστε τὰ ὑπόλοιπα πατῶντας: «Φιλόστοργοι»

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Ἕνα πρωὶ πρὶν τρία χρόνια, ἦταν τὶς παραμονὲς τῶν Χριστουγέννων, ἡ κυρα-Πράπω ἡ Σκαλιώτισσα, μιὰ ψηλή, χοντρὴ γυναικάρα πενῆντα ὀκτὼ χρονῶν, εἶχε σηκωθεῖ νὰ πάει νὰ κάνει ἐπίσκεψη στὴ νονά της στὰ Πατήσια.
Εἶχε σπιτάκια μὲ μεγάλη αὐλή, σὲ μιὰν ἄκρη τῆς πόλης, ὁποὺ ἔτρεφε γίδες καὶ προβατίνες καὶ κότες καὶ φραγκόκοτες καὶ περιστέρια.
Τὸ γάλα τὸ πουλοῦσε ὀγδόντα λεπτὰ τὴν ὀκά, μὲ τὸ δικό της τὸ μετρίδι. Τὰ περιστέρια, μόνο σὲ ἔκτακτες περιστάσεις, χωρὶς ὁρισμένο τιμολόγιο, ἂν τῆς εἶχε πνίξει κανένα ἡ γάτα ἢ ἂν ἔβρισκε πελάτες Γάλλους ἢ Ἰταλοὺς τοῦ θεάτρου.

Τά Ἅγια Θεοφάνεια. (1881) -(1888). Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Τά Ἅγια Θεοφάνεια (1881)

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης 

Ἐκκλησάκι τοῦ Προφήτη Ελισσαίου

Περὶ τοῦ βίου τοῦ Ι. Χριστοῦ μέχρι τοῦ τριακοστοῦ ἔτους τῆς ἡλικίας αὐτοῦ ἀπὸ τῆς γεννήσεως οὐδεμίαν σχεδὸν εἴδησιν ἔχομεν.
Οἱ Εὐαγγελισταὶ γενικῶς λέγουσιν, ὅτι ηὔξανε καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύματι, πληρούμενος σοφίας. Μόνον δὲ δωδεκαετῆ ἀπαντῶμεν αὐτὸν διδάσκοντα ἐν τῷ Ἱερῷ, τῶν Γραμματέων καὶ ἱερέων θαυμαζόντων ἐπὶ τῇ σοφίᾳ αὐτοῦ.

Ὅτε ὁ Ι. Χριστὸς ἦτο περίπου τριακονταετής, Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος

«Ὁ Ἀμερικάνος» Μέρος Δ' (Τελευταῖο). Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους). Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

«Ὁ Ἀμερικάνος»

Μέρος Δ' (Τελευταῖο)

Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους)

Γιὰ τὰ ὑπόλοιπα πατῆστε "Ὁ Ἀμερικάνος"

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Κανένας δὲν ἀπάντησε στὴν ἐρώτηση τοῦ χαμάλη, ποὺ τὴν κρυμμένη σημασία της κανεὶς δὲν καταλάβαινε. Ὁ Βαγγέλης ἐξακολούθησε:
- Ποὺ νὰ θυμόσαστε ἐσεῖς! Εἶστε ὅλοι μικρότεροι μου, ἐκτὸς ἀπὸ τὸν μπαρμπα- Τραντάφυλλο, δὲν εἶναι ντόπιος, κι ἐγὼ κοντεύω τώρα νὰ σαραντίσω. Ἤμουν τὸ πολὺ δεκαοχτὼ χρονῶν ὅταν ξενιτεύτηκε ὁ γιός του Μοθωνιοῦ, κι ἐκεῖνος τότε θὰ κόντευε τὰ εἰκοσιπέντε.
Μὰ μοῦ φαίνεται, νὰ τὸν ἔβλεπα τώρα δά, θὰ τὸν γνώριζα. Πέθαναν μὲ τὸν καημὸ τοῦ Γιάννη τους ὁ καημένος ὁ μπαρμπα- Στάθης κι ἡ γυναῖκα του, Θεὸς σχωρέσ’ τους!

«Ὁ Ἀμερικάνος» Μέρος Γ'. Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους). Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

«Ὁ Ἀμερικάνος»

Μέρος Γ'

Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους)

Γιὰ τὰ ὑπόλοιπα πατῆστε "Ὁ Ἀμερικάνος"

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Μὰ πόσες φορὲς στὸ εἶπα, Ἀναγνώστη, βγῆκε μέσα ἀπὸ τὸ πορτάκι, κι ἀπὸ τὸ κεφάλι ποὺ εἶχε φανεῖ ἐκεῖ, μιὰ χοντρὴ φωνὴ ποὺ συμπλήρωνε τὰ χοντρά του χαρακτηριστικὰ· δὲν θὰ βάλεις γνώση; Χαλνὰς τὴν ἡσυχία τῶν νοικοκυραίων! Τί μέρα ξημερώνει αὔριο, κι ἔχουμε τραγούδια καὶ φωνὲς πάλι; Καὶ τί ὥρα εἶναι τώρα;
Ἦταν ὀχτὼ καὶ μισή. Ὁ τραγουδιστὴς τῆς τριανδρίας των χαμάληδων, πῆρε τὸν λόγο καὶ μὲ κωμικὴ σοβαρότητα εἶπε:
- Τώρα θὰ φύγουμε, καπετὰν Ἀναστάση· δὲν τὸ καταδεχόμαστε ἐμεῖς νὰ σᾶς χαλάσουμε τὴν ἡσυχία σας.

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης (4 Μαρτίου 1851 - (†) 3 Ιανουαρίου 1911) - Ὁ κοσμοκαλόγηρος τῆς λογοτεχνίας

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης - Βιογραφικὰ στοιχεῖα

---

Τὸ σύντομο βιογραφικὸ ποὺ ἔφτιαξε ὁ ἴδιος ὁ πεζογράφος γιὰ τὸν ἑαυτό του κατὰ παράκληση τοῦ Γιάννη Βλαχογιάννη ἀναφέρει ὅτι:
Ἐγεννήθην ἐν Σκιάθῳ τῇ 4ῃ Μαρτίου 1851. Ἐβγῆκα ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸν Σχολεῖον εἰς τὰ 1863, ἀλλὰ μόνον τῷ 1867 ἐστάλην εἰς τὸ Γυμνάσιον Χαλκίδος, ὅπου ἤκουσα τὴν Α´ καὶ Β´ τάξιν. Τῇ Γ´ ἐμαθήτευσα εἰς Πειραιᾶ,

«Ὁ Ἀμερικάνος» Μέρος Β'. Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους). Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

«Ὁ Ἀμερικάνος»
Μέρος Β'

Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους)
Γιὰ τὰ ὑπόλοιπα πατῆστε "Ὁ Ἀμερικάνος"

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Ξαφνικὰ ὁ ξένος ἀναγκάστηκε νὰ παραμερίσει, γιατί δυὸ παιδία, ποὺ τὸ ἕνα τους κρατοῦσε ἕνα φανάρι, καὶ ποὺ μόλις εἶχαν κατέβει ἀπὸ μιὰ σκάλα, ἔρχονταν πρὸς τὰ ἐδῶ. Γύρισε μερικὰ βήματα πίσω, πρὸς τὸ μέρος ἀπὸ ὅπου εἶχε ἔρθει.
Τὰ παιδία ἦρθαν κοντά, καὶ οὔτε κἂν τὸν πρόσεξαν. Ἀνέβηκαν τὴ σκάλα ἐκείνου ἀκριβῶς τοῦ σπιτιοῦ ποὺ ὁ ξένος τὸ εἶχε κοιτάξει γιὰ πολλὴ ὥρα. Ὅταν τὸ εἶδε αὐτὸ ἔκανε μιὰ κίνηση, καὶ γύρισε πάλι πίσω μὲ ζωηρὸ ἐνδιαφέρον. Στάθηκε καὶ ἔστησε ἀφτί.
Τὰ παιδιὰ χτύπησαν τὴν πόρτα.
- Νά ΄ρθουμε νὰ τραγουδήσουμε, θεῖα;

«Ὁ Ἀμερικάνος» Μέρος Α'. Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους). Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

«Ὁ Ἀμερικάνος»

Μέρος Α'

Γιὰ τὰ ὑπόλοιπα πατῆστε "Ὁ Ἀμερικάνος"

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Τοῦ Δημήτρη του Μπερδὲ τὸ μαγαζὶ ἔμοιαζε, ἐκεῖνο τὸ βράδυ, μὲ βάρκα, κατὰ τὰ φαινόμενα φουρτουνιασμένη, νὰ πλέει μὲ τὸν ἄνεμο στὴν πρύμνη καὶ στὸ πλάϊ, νὰ τῆς χτυποῦν τὰ κύματα τὴ μιὰ πλευρά, νὰ πηδᾶ μέσα τὸ νερὸ ἀπὸ τὴν κουπαστὴ καὶ νὰ ραντίζει ἀπὸ τὴν κορφὴ ὡς τὰ νύχια τοὺς δύστυχους ἐπιβάτες.
Ἔμοιαζε μὲ βάρκα ὅπου ὁ κυβερνήτης της καὶ τὸ ναυτόπουλό του φαίνονται ὅλο ἔγνοιες, νὰ δίνουν καὶ νὰ παίρνουν προστάγματα σὲ γλῶσσα ἀκατάληπτη, ὁ ἕνας μὲ δυσκολία νὰ κατευθύνει τὸ πηδάλιο, ὁ ἄλλος νὰ λύνει καὶ νὰ δένει τὰ πανιά, βοηθῶντας μὲ τὸ κουπὶ ἀπὸ τὴν ἀπάνεμη μεριά, νὰ τρέχουν καὶ οἱ δυὸ

«Τὸ κρυφὸ μανδράκι». Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους). Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

«Τὸ κρυφὸ μανδράκι»

Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους)

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Χριστούγεννα ποὺ ἔμμελε νὰ κάνουν ἐκείνη τὴ χρονιὰ οἱ χριστιανοί, οἱ ἄνθρωποι τοῦ χωριοῦ!
Ἂν περίμεναν ἀπὸ τὸ μπαρμπα-Στάθη τὸ Γροῦτσο μὲ τὴ βάρκα του, ποὺ τὴν εἶχε τόσες φορὲς καλαφατίσει καὶ πισσώσει, νὰ τοὺς φέρει ἀρνιὰ νὰ φᾶνε!
Οἱ καιροὶ ἦταν τόσο ἀκατάστατοι, μὲ ὅλα τὰ χιόνια ποὺ εἶχε ρίξει γύρω στὰ βουνά- ὡς τὴν παραλία, στὴν ἄμμο τοῦ γιαλοῦ εἶχαν κατέβει τὰ χιόνια. Καὶ μέσα στὸ χωριὸ εἶχε πιάσει τὸ χιόνι.
Κι ὅλες οἱ στέγες τῶν σπιτιῶν, ἀπὸ πλάκες ἢ ἀπὸ κεραμίδια, εἶχαν σκεπαστεῖ ἀπὸ παχὺ λευκὸ στρῶμα.

«Ἄνθος τοῦ Γιαλοῦ». Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους). Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

«Ἄνθος τοῦ Γιαλοῦ»

Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα (γιὰ παιδιὰ καὶ νέους)

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Γιὰ πολλὲς νύχτες στὴ σειρὰ ἔβλεπε ὁ Μάνος του Κορωνίου, ἐκεῖ ποὺ ἔδενε τὴ βάρκα τοῦ κάθε βράδυ, κοντὰ στὰ Κοτρόνια τοῦ ἀνατολικοῦ γιαλοῦ, ἀνάμεσα σὲ δύο ψηλοὺς βράχους καὶ κάτω ἀπὸ ἕνα παλιὸ ἐρημόσπιτο καταερειπωμένο, - ἐκεῖ ἔστρωνε συνήθως τὴν κάπα του πάνω στὴν πλώρη τῆς βάρκας, καὶ κοιμόταν ὕπνο χορευτὸ καὶ νανουρισμένο, τρεὶς σπιθαμὲς ψηλότερα ἀπὸ τὸ κῦμα, παρατηρῶντας τὰ ἄστρα καὶ μελετῶντας τὴν Πούλια καὶ ὅλα τὰ μυστήρια τοῦ οὐρανοῦ - ἔβλεπε, λέω, ἀνοιχτὰ στὸ πέλαγος, ἔξω ἀπὸ τὰ δύο ἀνθισμένα νησάκια, ποὺ φυλᾶνε σὰν σκοποὶ τὴν εἴσοδο τοῦ λιμένα,

Τὰ Χριστούγεννα τοῦ τεμπέλη. Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Τὰ Χριστούγεννα τοῦ τεμπέλη. (1896)

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

  Στὴν ταβέρνα τοῦ Πατσοπούλου, ἐνῷ ὁ βορρᾶς ἐφύσα, καὶ ὑψηλὰ εἰς τὰ βουνὰ ἐχιόνιζεν, ἕνα πρωί, ἐμβῆκε νὰ πίῃ ἕνα ρώμι νὰ ζεσταθῇ ὁ μαστρο-Παῦλος ὁ Πισκολέτος, διωγμένος ἀπὸ τὴν γυναῖκά του, ὑβρισμένος ἀπὸ τὴν πενθεράν του, δαρμένος ἀπὸ τὸν κουνιάδον του, ξωρκισμένος ἀπὸ τὴν κυρα-Στρατίναν τὴν σπιτονοικοκυράν του, καὶ φασκελωμένος ἀπὸ τὸν μικρὸν τριετῆ υἱόν του,

Χριστούγεννα. Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Χριστούγεννα. (1887)

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Ἐὰν τὸ Πάσχα εἶναι ἡ λαμπροτάτη τοῦ Χριστιανισμοῦ ἑορτή, τὰ Χριστούγεννα βεβαίως εἶναι ἡ γλυκυτάτη καὶ συγκινητικωτάτη, καὶ διὰ τοῦτο ἀνέκαθεν ἐθεωρήθη ὡς οἰκογενειακὴ κατ᾿ ἐξοχὴν ἑορτή.

π. Φιλόθεος Ζερβάκος. Οἱ ἀναμνήσεις μου ἀπὸ τὸν Παπαδιαμάντην καὶ τὸν Μωραϊτίδην

Οἱ ἀναμνήσεις μου ἀπὸ τὸν Παπαδιαμάντην καὶ τὸν Μωραϊτίδην

Πηγή: Κιβωτός, Μηνιαῖον Φυλλαδιον Ὀρθοδόξου Διδαχῆς

Ἀρχιμανδρίτης Φιλόθεος Ζερβάκος

Τοὺς ἐγνώρισα καὶ τοὺς δύο καλῶς καὶ συνεδέθην μετ᾿ αὐτῶν διὰ τοῦ συνδεσμοῦ τῆς κατὰ Χριστὸν ἀγάπης. Τοὺς ἐγνώρισα κατὰ τὰ ἔτη 1905-1907, ὑπηρετῶν εἰς τὰς τάξεις τοῦ στρατοῦ.
Ἐγνώρισα πρῶτον τὸν ἀείμνηστον Ἀλέξανδρον Παπαδιαμάντην, τὸν ὁποῖον παρηκολούθουν τακτικῶς ψάλλοντα εἰς τὸν δεξιὸν χορὸν κατὰ τὰς ὁλονυκτίας, αἱ ὁποῖαι ἐγίνοντο εἰς τὸ ἐκκλησάκι τοῦ προφήτου Ἐλισαιὲ πλησίον τοῦ Παλαιοῦ Στρατῶνος.

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης - Ἐπιμηθεῖς εἰς τὸν βράχον

Ναί, ὅλοι δὲν εἶχον πλεύσει μὲ τὰς λέμβους ἕως ἐκεῖ -εἰς τὸν βορεινὸν ἐκεῖνον ἄγριον βράχον τοῦ πελάγους, ὅπου ὁ Βοῤῥᾶς, ὡς νὰ ἦτο αὐτὸς ὁ Πᾶν ὁ μέγας, ζωντανὸς ἀκόμη, δὲν ἔπαυε νὰ φυσᾶ, τὴν πελώριον σύριγγα, βόσκων τὰ λευκόχαιτα πρόβατά του, τὰ κύματα. Καὶ ὅμως δι᾿ ὅλους σχεδὸν ὁ βράχος ἐφαίνετο νὰ σαλεύῃ.

Ἦτο ἀρχὰς θέρους, τὴν 25ην ἡμέραν τοῦ Μαΐου. Ἡ συντροφιὰ ὅλη, ἀπὸ φίλους καὶ πατριώτας ἀγαπημένους, εἶχεν ἀποφασίσει νὰ ἐκτελέσῃ θαλασσίαν ἐκδρομήν, μὲ σκοπὸν ἱεροτελεστίας, ἅμα καὶ πανδαισίας διὰ τὴν ἐπαύριον, Πέμπτην τῆς Ἀναλήψεως. Ἦτο εἰς τὰ 94 -τὸν περασμένον αἰῶνα!
Ὁ βράχος, εἰς τὴν βορείαν ἐσχατιὰν τοῦ τόπου, ἦτο ποτε κωμόπολις. Ἐσώζοντο ἐκεῖ ἐξωκκλήσια. Τὸ κυριώτερον ἐξ αὐτῶν ἦτο ὁ ναὸς τοῦ Χριστοῦ. Ἐκεῖ ἐπρόκειτο νὰ ψαλῇ παννυχίς, καὶ νὰ τελεσθῇ λειτουργία.

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης - Ὁ Ἀλιβάνιστος

Ἀφοῦ ἐβάδισαν ἐπὶ τινὰ ὥραν, ἀνὰ τὴν βαθεῖαν σύνδενδρον κοιλάδα, ἡ θειὰ Μολώτα, κ᾿ ἡ Φωλιὼ τῆς Πέρδικας, κ᾿ ἡ Ἀφέντρα τῆς Σταματηρίζενας, τέλος ἔφθασαν εἰς τὸ Δασκαλειό. Αἱ τελευταίαι ἀκτῖνες τοῦ ἡλίου ἐχρύσωναν ἀκόμη τὰς δυὸ ράχεις, ἔνθεν καὶ ἔνθεν τῆς κοιλάδος. 

Κάτω, εἰς τὸ δάσος τὸ πυκνόν, βαθεῖα σκιὰ ἡπλοῦτο. Κορμοὶ κισσοστεφεῖς καὶ κλῶνες χιαστοὶ ἐσχημάτιζον ἀνήλια συμπλέγματα, ὅπου μεταξὺ τῶν φύλλων ἠκούοντο ἀτελείωτοι ψιθυρισμοὶ ἐρώτων. Εὐτυχῶς τὸ δάσος ἐνομίζετο κοινῶς ὡς στοιχειωμένον, ἄλλως θὰ τὸ εἶχε καταστρέψει κι᾿ αὐτὸ πρὸ πολλοῦ ὁ πέλεκυς τοῦ ὑλοτόμου. Αἱ τρεῖς γυναῖκες ἐπάτουν πότε ἐπὶ βρύων μαλακῶν, πότε ἐπὶ λίθων καὶ χαλίκων τοῦ ἀνωμάλου ἐδάφους. Ἡ ψυχὴ κ᾿ ἡ καρδούλα των ἐδροσίσθη, ὅταν ἔφθασαν εἰς τὴν βρύσιν τοῦ Δασκαλειοῦ.