Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: Αν σου πω νήστεψε….

Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου

-Αν σου πω, νήστεψε πολλές φορές μου προβάλλεις ως δικαιολογία την ασθένεια του σώματος.

-Αν σου πω, δώσε στους φτωχούς μου λες ότι είσαι φτωχός και έχεις να αναθρέψεις παιδιά.

-Αν σου πω να έρχεσαι τακτικά στις Συνάξεις της Εκκλησίας, μου λες, έχω διάφορες μέριμνες.

-Αν σου πω, πρόσεχε αυτά που λέγονται στην Εκκλησία και κατανόησε το βάθος των λόγων του Θεού, μου προβάλλεις ως δικαιολογία την έλλειψη μορφώσεως.

-Αν σου πω, φρόντισε να βοηθήσεις ψυχικά τον αδελφό σου, μου λες ότι δεν υπακούει όταν τον συμβουλεύω, αφού πολλές φορές του μίλησα και περιφρόνησε τα λόγια μου.

Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου

Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων (Πέτρου και Παύλου) δεν έχει συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, καθώς η έναρξή της εξαρτάται από την κινητή εορτή του Πάσχα.
Αρχίζει από τη Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων και λήγει στις 28 Ιουνίου, δηλ. την παραμονή της εορτής των Αγ. Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Κατά την περίοδο αυτή νηστεύουμε από το κρέας και τα γαλακτοκομικά, το ψάρι επιτρέπεται κάθε μέρα εκτός από Τετάρτη και Παρασκευή.

Αναφέρουν για την αξία και τη σημασία της νηστείας:
1) ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός:
« Πρέπει και ημείς, αδελφοί μου, οι ευσεβείς χριστιανοί, να νηστεύωμεν πάντοτε, μα περισσότερον την Τετράδη, διατί επουλήθηκε ο Κύριος και την Παρασκευή διατί εσταυρώθη.

Νηστεία των Αγίων Απoστόλων

Από σήμερα (Δευτέρα των Αγίων Πάντων) διανύουμε την περίοδο της νηστείας των Αγ. Αποστόλων. Πολλοί ίσως αγνοούν τη νηστεία αυτή. Είναι ακαθορίστου χρονικής διαρκείας, καθώς ή η έναρξή της εξαρτάται από την κινητή εορτή του Πάσχα.Αρχίζει από τη Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων και λήγει στις 28 Ιουνίου, την παραμονή δηλ. των Αγ. Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Είναι δυνατόν να διαρκέσει από ένα μήνα μέχρι καθόλου, όταν το Πάσχα πέσει 5 Μαΐου.

Λόγια Οσίων Πατέρων - Περί νηστείας

Πρέπει και ημείς, αδελφοί μου, οι ευσεβείς χριστιανοί, να νηστεύωμεν πάντοτε, μα περισσότερον την Τετράδη, διατί επουλήθηκε ο Κύριος και την Παρασκευή διατί εσταυρώθη. Ομοίως έχομε χρέος να νηστεύωμεν και τες άλλες Τεσσαρακοστές, καθώς εφώτισε το Άγιον Πνεύμα τους αγίους Πατέρας της Εκκλησίας μας και μας έγραψαν δια να νηστεύωμεν, να νεκρώνωμεν τα πάθη, να ταπεινώνωμεν τη σάρκα, το σώμα.
 Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός

Περί νηστείας. Πατερικές διδαχές

Ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος Μπριαντσανίνωφ μᾶς λέγει γιά τήν ἀρετή τῆς νηστείας: «Ὁ νοῦς, αὐτός ὁ βασιλιάς τοῦ ἐσωτερικοῦ κόσμου τοῦ ἀνθρώπου, γιά νά ἀσκήσει καί νά διατηρήσει τά κυριαρχικά δικαιώματά του, πρέπει πρῶτα ἀπ᾽ ὅλα νά ὑποταχθεῖ στόν νόμο τῆς νηστείας.
Μόνο ἔτσι θά μπορέσει νά ὑποτάξει τίς ἐπιθυμίες τῆς καρδιᾶς καί τοῦ σώματος. Καί μόνο μέ τήν συνεχῆ ἐγρήγορση, τήν νήψη, θά μπορέσει νά διδαχθεῖ τίς εὐαγγελικές ἐντολές καί νά τίς ἐφαρμόσει. Τό θεμέλιο, λοιπόν, τῶν ἀρετῶν εἶναι ἡ νηστεία.
Ἡ νηστεία ἀποξενώνει τόν ἄνθρωπο ἀπό τά σαρκικά πάθη, ἐνῶ ἡ προσευχή παλεύει μέ τά ψυχικά πάθη καί, ἀφοῦ νικήσει, διαποτίζει ὅλη τήν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου, τόν ὁποῖο καθαρίζει ἀπό κάθε ρύπο κακίας. Καί τότε ὁ Θεός ἔρχεται καί κατοικεῖ στόν καθαρό τοῦτο λογικό ναό. Ὅποιος σπέρνει σέ γῆ ἀκαλλιέργητη, χάνει τόν σπόρο καί, ἀντί γιά σιτάρι, θερίζει ἀγκάθια.

Ἡ Νηστεία. Ὀρθόδοξοι ἐπισημάνσεις εἰς αἱρετικάς ἀπόψεις. Πρωτ. Βασίλειος Γεωργόπουλος

  Πρωτ. Βασιλείου Ἀ. Γεωργοπούλου, Λέκτορος Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ

Εἶναι γνωστή στόν ὀρθόδοξο χριστιανὸ ἡ ἐξαιρετική σπουδαιότητα, πού ἔχει ἡ θεοσύστατος πνευματική ἄσκηση τῆς νηστείας καί ὡς «παθῶν ἀλλοτρίωση», ἀλλά καί ὡς ἀποχή ἀπό συγκεκριμένες τροφές γιά ὁρισμένο χρονικό διάστημα.
Καί αὐτή ὅμως τήν πνευματική ἄσκηση ὑπάρχουν αἱρετικές κινήσεις, πού τήν πολεμοῦν, ἄλλες πού τήν εἰρωνεύονται καί ἄλλες, πού τούς εἶναι ἀδιάφορη. Ἡ Διαμαρτύρηση νά ὑπενθυμίσουμε ἤδη ἀπό τά πρῶτα ἱστορικά βήματά της κράτησε μία ἀρνητική στάση ἀπέναντι στή νηστεία.
Ποῦ στηρίζουν τά ἐπιχειρήματά τους οἱ αἱρετικές κινήσεις; Σέ ὁρισμένα ἁγιογραφικά χωρία: Ἠσ.1,13.58, 3-7. Ἱερεμ. 14, 10-12. Ζαχ. 7, 5. Τί ἀναφέρουν ὅμως τά ἐν λόγῳ ἁγιογραφικά χωρία; Ἀναφέ- ρουν καί δείχνουν τήν ἀποστροφή τοῦ Θεοῦ στόν τρόπο, τό περιεχόμενο καί τή νοηματοδότηση, πού εἶχαν δώσει οἱ Ἰουδαῖοι στή νηστεία.

Νηστεία και φιλοξενία. Νηστεία και συνεστιάσεις. Νηστεία και σκανδαλισμός. (Μέρος Γ'). Π. Επιφανίου Θεοδωρόπουλου

Νηστεία και φιλοξενία

Είχα εξομολογηθεί στον Γέροντα προ ετών, θυμάται ένα πνευματικοπαίδι του, ότι είχαμε φιλοξενήσει στο σπίτι κάποιον εξάδελφο, λίγο κοσμικό στο φρόνημα σε ημέρα νηστείας και γι’ αυτό δεν είχαμε νηστεύσει. Ο Γέροντας υπήρξε αυστηρός:
-Την μια ο εξάδελφος, την άλλη ο κουμπάρος, την τρίτη ο μπατζανάκης, μετά ο φίλος! Αν το πάτε έτσι, δεν πρόκειται να νηστεύετε.
Καλά κάνετε και φιλοξενείτε. Αυτό σας το συνιστώ. Ακόμη και σε μέρες νηστείας. Αλλά θα προσφέρετε νηστίσιμα φαγητά.
Περιποιημένα και νόστιμα αν θέλετε να τιμήσετε κάποιον, αλλά νηστίσιμα.

Περί νηστείας. Νηστεία και δίαιτες. Π. Επιφανίου Θεοδωρόπουλου (Μέρος Β')

Ἀρχιμ. π. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου

Ο Γέροντας είχε να απαντήσει συχνά σε προκλήσεις σχετικά με τη νηστεία. Κάποτε τον ρώτησαν:
- Ποιος νηστεύει καλύτερα, πάτερ, σε περίοδο νηστείας, αυτός που τρώει δυο πιάτα ανάλαδη φασουλάδα, χαλβά κ.λπ., ή αυτός που τρώει ένα αυγό σφικτό;
Χωρίς περιστροφές ο Γέροντας απάντησε:
-Ο πρώτος! Ο δεύτερος κάνει απλώς δίαιτα.
Και το αιτιολογούσε:
-Η νηστεία έχει δύο στόχους: την άσκηση εγκρατείας στο σώμα δια του περιορισμού των πλούσιων σε θρεπτικές ουσίες τροφών, και τη συμμόρφωση στις εντολές της Εκκλησίας, που αποτελεί άσκηση για την ψυχή.
Αυτός ο οποίος τρώειένα αυγό σε περίοδο νηστείας, χωρίς να υπάρχουν λόγοι υγείας, οπωσδήποτε αθετεί την εντολή της Εκκλησίας.
Σαν αυτούς που επιδιώκοντας να έχουν για λόγους καλής διατροφής ένα ποικίλο διαιτολόγιο τρώνε Τρίτη και Πέμπτη όσπρια και λαχανικά, ενώ Τετάρτη και Παρασκευή αρτύσιμα.

Περί νηστείας. Π. Επιφανίου Θεοδωρόπουλου (Μέρος Α')

Ἀρχιμ. π. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου

Αναγκαίος ο θεσμός της νηστείας
Αυτοί που ενσυνείδητα παραθεωρούν το θέμα της νηστείας, χωρίς να έχουν λόγους υγείας, πολύ φοβάμαι ότι δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για τη σωτηρία της ψυχής τους.

Νομοθέτες!
Διηγείτο κάποτε ο γέροντας: Ήρθε κάποιο πνευματικοπαίδι μου και μου έλεγε:
-Ξέρετε, πάτερ, εγώ δεν την παραδέχομαι τη νηστεία. Τι πάει να πει νηστεία;
Του απάντησα:
-Η νηστεία είναι θεσμός της Εκκλησίας. Νομοθετήθηκε στον Παράδεισο. Νήστευσαν οι Προφήτες, ο Μωυσής, ο ίδιος ο Κύριος, οι Απόστολοι, οι Πατέρες… Εάν εξακολουθείς να μη νηστεύεις και να έχεις αυτές τις αντιλήψεις, τότε ν’ αλλάξεις Γέροντα!
 Έτσι του είπα. Εάν όμως μου έλεγε: «Ξέρετε, πάτερ, δέχομαι τη νηστεία όπως την ορίζει η Εκκλησία, αλλά δεν μπορώ να νηστεύσω τόσο. Προσπαθώ όμως κάτι να καταφέρω», θα του έλεγα: «Σε δέχομαι, παιδάκι μου. Προσπάθησε όσο μπορείς να ανταποκριθείς σ’ αυτά που λέει η Εκκλησία μας». Αλλά να μου λέει: «Δεν παραδέχομαι τη νηστεία»! Ποιος είσαι εσύ; Τι είναι αυτά που λες; Ακούς εκεί!

Ἡ Νηστεία μᾶς ἀποδεικνύει ὅλην τήν πανουργίαν, καί τήν μοχθηρίαν τῶν ἀσωμάτων πνευμάτων. Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κροστάνδης

Ἡ Νηστεία μᾶς ἀποδεικνύει ὅλην τήν πανουργίαν, καί τήν μοχθηρίαν τῶν ἀσωμάτων πνευμάτων

 Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κρονστάνδης

Ἡ Ἐκκλησία μας εἰσέρχεται εἰς τήν Μεγάλην καί Ἁγίαν Τεσσαρακοστήν διά τό Πάσχα.
Αὐτή πρέπει νά συνδυάζεται μέ: 1ον) Τήν μετάνοιαν, 2ον) Τήν ταπεινότητα καί τήν συντριβήν τῆς σατανικῆς ὑπερηφανείας,
3ον) Τήν ἐξαφάνισιν τῆς μοχθηρίας, ἡ ὁποία εἶναι τό τέκνον τῆς κολάσεως, 4ον) Τήν νέκρωσιν τῶν παθῶν καί ὡς ἐκ τούτου τήν νέκρωσιν τῶν ἁμαρτιῶν τῆς σαρκός,
5ον) Τήν συντριβήν  6ον) Τήν ἐξομολόγησιν, 7ον) Τήν διόρθωσιν τῆς ζωῆς, μισοῦντες πᾶσαν ἁμαρτίαν σκέψεως, λόγου καί πράξεως
καί 8ον) Τήν Νηστείαν, τήν ὁποίαν κάμνομεν οἱ πολλοί, ἀλλά δέν γνωρίζομεν πόσο καλός διδάσκαλος εἶναι αὐτή.
Διά τήν μεγάλην σημασίαν της θά παραθέσωμεν ἀποσπάσματα ἐκ τοῦ βιβλίου: «Ἡ ἐν Χριστῷ Ζωὴ» τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου Πρωθιέρεως τῆς Κροστάνδης (Ἐκδόσεις «Τό Περιβόλι τῆς Παναγίας»).

Αὐτά ἔχουν ὡς ἀκολούθως: «“Καί νῦν λέγει Κύριος ὁ Θεός ὑμῶν, ἐπιστράφητε πρός με ἐξ ὅλης τῆς καρδίας ὑμῶν, καί ἐν νηστείᾳ καί ἐν κλαυθμῷ καί ἐν κοπετῷ” (Ἰωήλ 2,12).