Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Γ΄ Κεφάλαιο 2ον. 1)«Ποιοί λογισμοί είναι βλάσφημοι » 2)«Από που προέρχονται οί βλάσφημοι λογισμοί»

Λόγοι Γ΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 

Ο πόλεμος των λογισμών

Οι βλάσφημοι λογισμοί

«Ποιοί λογισμοί είναι βλάσφημοι »

- Γέροντα, δεν έχω καταλάβει πότε ένας λογισμός είναι βλάσφημος.
- Όταν μας έρχωνται στον νου άσχημες εικόνες για τον Χριστό, για την Παναγία, γιά τους Αγίους ή γιά κάτι θείο και ιερό, ή ακόμη γιά τον πνευματικό μας Πατέρα κ.λπ., αυτά είναι βλάσφημοι λογισμοί. Αυτούς τους λογισμούς δεν πρέπει νά τους λέη κιόλας κανείς.
- Ούτε στον πνευματικό;
- Στον πνευματικό αν πούμε: «μου περνούν βλάσφημοι λογισμοί γιά τόν Χριστό ή γιά το Άγιο Πνεύμα ή γιά την Παναγία ή γιά τους Αγίους ή γιά σένα τόν πνευματικό μου», αυτό αρκεί.
Αυτές οι βλασφημίες και οί αμαρτίες είναι όλες τού διαβόλου· δέν είναι δικές μας. Γι' αυτό δεν χρειάζεται νά στενοχωριωμαστε και γιά τις αμαρτίες τού διαβόλου.
Όταν ήμουν αρχάριος μοναχός, ένα διάστημα μου έφερνε ό διάβολος, ακόμη και μέσα στην εκκλησία, βλάσφημους λογισμούς και στενοχωριόμουν πολύ. Ό,τι άκουγα νά λένε οί άλλοι, όταν ήμουν στρατιώτης, βρισιές κ.λπ., τά έφερνε ό διάβολος στον νού μου γιά τους Άγιους.

Μού έλεγε ό πνευματικός: «Αυτοί οί λογισμοί είναι τού διαβόλου. 'Από την στιγμή πού στενοχωριέται ό ανθρωπος γιά τους άσχημους λογισμούς πού περνάνε από τό μυαλό του γιά τά ιερά πράγματα, αυτό είναι απόδειξη ότι δέν είναι δικοί του, αλλά έρχονται άπ' έξω».
Εγώ πάλι στενοχωριόμουν. Έφευγα, πήγαινα στο παρεκκλήσι τοϋ Τιμίου Προδρόμου νά προσευχηθώ, καί ευωδίαζε ή εικόνα του, όταν προσκυνούσα.
Όταν μού έρχονταν πάλι τέτοιοι λογισμοί, ξαναπήγαινα στο παρεκκλήσι, πάλι ερχόταν μία ευωδία από την εικόνα! Μιά μέρα την ώρα της Θείας Λειτουργίας, στο Τρισάγιο, έψελνα κι έγώ σιγανά τό ­«Άγιος ό Θεός»τού Νηλέως[1].

Τότε βλέπω νά μπαίνη από την πόρτα της Λιτής[2] ένα θηρίο μεγάλο, φοβερό, με σκυλήσιο κεφάλι. Πετούσε φλόγες από τό στόμα καί από τά μάτια του!
Γυρίζει καί μού δίνει δυο μούτζες, γιατί έψαλλα τό ­«Άγιος ό Θεός» Κοιτάζω δίπλα μου, μήπως τό είδε καί κάποιος άλλος, κανείς δέν τό είχε δει. Μετά είπα στον πνευματικό: «αυτό καί αυτό συνέβη». «Νά, τον είδες; μού είπε ό πνευματικός, αυτός είναι. Τώρα ησύχασες;».
- Ό άνθρωπος, Γέροντα, καταλαβαίνει πάντοτε άν ένας λογισμός είναι βλάσφημος;
- Άν τό μυαλό πού τού έδωσε ό Θεός τό δουλεύη, τότε καταλαβαίνει. Π.χ. μού λένε μερικοί: «Γέροντα, πώς είναι δυνατόν νά ύπάρχη κόλαση; Έμείς στενοχωριόμαστε νά υπάρχη άνθρωπος στην φυλακή, πόσο μάλλον στην κόλαση». Αυτό όμως είναι βλασφημία, γιατί έτσι παρουσιάζονται ότι είναι πιο δίκαιοι άπό τον Θεό.
Ό Θεός ξέρει τί κάνει. Θυμάστε ένα περιστατικό πού αναφέρει ό Άγιος Γρηγόριος ο Διάλογος; Κάποτε ό επίσκοπος Φουρτουνάτος έδιωξε ενα δαιμόνιο από μια δαιμονισμένη.
Το δαιμόνιο μετά γύριζε μέσα στην πόλη σάν ένας φτωχός άνθρωπος και κατηγορούσε τον επίσκοπο. «Ό άσπλαχνος με έδιωξε», φώναζε. «Βρέ, νά πάρη ή ευχή, του λέει κάποιος, γιατί σε έδιωξε; Πώς τό έκανε αυτό; Πέρνα μέσα στο δικό μου σπίτι».
Πέρασε μέσα ό διάβολος. Σε λίγο του λέει: «Κρυώνω· ρίξε ξύλα στο τζάκι». Ρίχνει εκείνος ξύλα στο τζάκι, βάζει κούτσουρα, δώσ' του φωτιά.
Και τελικά, αφού έγινε καλό καμίνι, μπαίνει ό διάβολος στο παιδί του και τό καημένο δαιμονίσθηκε και πήδηξε στην φωτιά και κάηκε. Τότε κατάλαβε εκείνος τί έδιωξε ό επίσκοπος και τί δέχτηκε αυτός. Γιά νά τον διώξη ό επίσκοπος Φουρτουνάτος, κάτι ήξερε[3].

«Από που προέρχονται οί βλάσφημοι λογισμοί»

- Γέροντα, νά μας λέγατε κάτι γιά τήν καλή αδιαφορία.
- Ή καλή αδιαφορία χρειάζεται σε έναν υπερευαίσθητο πού τον ταλαιπωρεί τό ταγκαλάκι[4] με διάφορους λογισμούς. Τότε καλό είναι νά γίνη λίγο αναίσθητος, με τήν καλή έννοια, και νά μή λεπτολογή μερικά πράγματα.
Η, ακόμη, χρειάζεται γιά κάποιον πού μπορεί σε πολλά νά είναι αδιάφορος, άλλα σε κάτι νά του εχη δημιουργήσει ό πειρασμός μιά υπερευαισθησία, γιά νά τον αχρηστέψη. Τότε γιά ενα διάστημα θά τον βοηθήση ή καλή αδιαφορία. Θέλει όμως παρακολούθηση.
Πρέπει νά λέη τον λογισμό του και νά παρακολουθήται άπό τόν πνευματικό, αλλιώς μπορεί σιγά-σιγά νά τά πάρη όλα σβάρνα και νά φθάση στην άλλη άκρη, νά γίνη τελείως αδιάφορος.
- Γέροντα, γιατί, όταν πέφτω στην λύπη, έχω βλάσφημους λογισμούς;
- Κοίταξε νά δής τί γίνεται. Όταν το ταγκαλάκι σέ βλέπη λυπημένη, το εκμεταλλεύεται και σου δίνει μιά κοσμική καραμέλα, έναν αμαρτωλό λογισμό.
Αφού πέσης την πρώτη φορά, μετά σέ οδηγεί σέ μεγαλύτερη στενοχώρια και δέν έχεις την δύναμη νά αντίδρασης. Γι' αυτό δέν πρέπει νά μένης ποτέ σέ κατάσταση λύπης, αλλά νά κάνης κάτι πνευματικό πού θά σέ βοηθήση νά βγής άπό αυτήν τήν κατάσταση.
- Γέροντα, πολύ παιδεύομαι μέ κάτι λογισμούς...
- Είναι του πειρασμού. Ειρήνευε και μήν τους ακούς. Εσύ είσαι ευαίσθητη. Ό διάβολος εκμεταλλεύεται τήν ευαισθησία σου, σέ κάνει νά λεπτολογής μερικά πράγματα, κολλάει τό μυαλό σου εκεί και βασανίζεσαι άδικα.
Μπορεί νά σοϋ φέρη άσχημους λογισμούς λ.χ. γιά τήν Γερόντισσα ή και γιά μένα τον ίδιο. Μήν τους δίνης σημασία. Ένας βλάσφημος λογισμός, αν του δώσης λίγη σημασία, μπορεί νά σέ ταλαιπωρήση, νά σέ τσακίση. Σου χρειάζεται λίγη καλή αδιαφορία.
Μέ βλάσφημους λογισμούς βασανίζει ό διάβολος συνήθως τους πολύ ευλαβείς και πολύ ευαίσθητους. Μεγαλοποιεί τήν πτώση τους, γιά νά τους θλίβη, και εάν δέν κατορθώση νά τους φέρη σέ απόγνωση, ώστε νά αυτοκτονήσουν, προσπαθεί τουλάχιστον νά τους τρελλάνη και νά τους αχρηστέψη. Καί εάν δέν μπόρεση νά κάνη ούτε καί αυτό, τον ευχαριστεί νά τους φέρη έστω μία μελαγχολία.
Είχα συναντήσει κάποιον πού συνέχεια έφτυνε. Μου λένε: «Δαιμόνιο έχει». «Δέν κάνουν έτσι, τους λέω, όταν έχουν δαιμόνιο». Όπως διαπίστωσα μετά, αυτός ό καημένος δέν είχε φταίξει σέ τίποτε, ώστε νά δαιμονισθή.
Είχε μεγαλώσει ορφανός καί είχε μιά ευαισθησία· είχε καί αριστερό λογισμό καί λίγη φαντασία, πού τά καλλιέργησε ό διάβολος καί τοϋ έφερνε βλάσφημους λογισμούς. Όταν λοιπόν του έφερνε ό διάβολος τέτοιους λογισμούς, αυτός αντιδρούσε, τιναζόταν, έφτυνε τους βλάσφημους λογισμούς.
Ό άλλος πού έβλεπε αυτήν την σκηνή νόμιζε ότι είχε δαιμόνιο. Νά εχη ό καημένος μια ευαισθησία, νά φτύνη τους βλάσφημους λογισμούς καινά του λένε: «Έχεις δαιμόνιο»!
Οί βλάσφημοι λογισμοί έρχονται πολλές φορές και άπό φθόνο τοϋ διαβόλου. Καμμιά φορά μάλιστα μετά άπό αγρυπνία, όταν κανείς είναι πτώμα άπό τήν κούραση και δέν μπορή νά αντίδραση, του φέρνει ό κακούργος διάβολος βλάσφημους λογισμούς και έπειτα, γιά νά τόν μπλέξη ή γιά νά τόν ρίξη στην απόγνωση, αρχίζει νά του λέη: «Τέτοιους λογισμούς ούτε ό διάβολος δέν φέρνει! Τώρα δέν θά σωθης...». Ακόμη και γιά το Πανάγιο Πνεύμα μπορεί νά τοϋ φέρη βλάσφημους λογισμούς και μετά νά τοϋ πή ότι αυτή ή αμαρτία δέν συγχωρείται κ.λπ.
- Γέροντα, μπορεί νά έρθη εξ αιτίας μας ένας βλάσφημος λογισμός;
- Ναί, μπορεί και ό ίδιος ό άνθρωπος νά δώση αφορμή. Όταν δέν ύπάρχη ευαισθησία, οί βλάσφημοι λογισμοί είναι άπό υπερηφάνεια, άπό κατάκριση κ.λπ.
Γι' αυτό, όταν κάνετε άσκηση και έχετε λογισμούς απιστίας, βλάσφημους, νά ξέρετε ότι ή άσκηση γίνεται μέ υπερηφάνεια. Σκοτίζεται ό νους άπό τήν υπερηφάνεια, αρχίζει ή απιστία, και απογυμνώνεται ό άνθρωπος άπό τήν Χάρη τοϋ θεού. Ή όταν κανείς άσχολήται μέ δογματικά θέματα, χωρίς νά εχη τέτοιες προυποθέσεις, μετά έχει βλάσφημους λογισμούς.

1. Νηλεύς Καμαράδος: Έζησε στην Κωνσταντινούπολη περί τό 1880. Φιλοπονώτατος μουσικός πού ασχολήθηκε με τήν θεωρία της βυζαντινής μουσικής καί διακρίθηκε μεταξύ των ιεροψαλτών.
2. Ό έσωνάρθηκας των μοναστηριακού τύπου ναών, δηλαδή ό μεταξύ τού κυρίως ναού καί τού νάρθηκος χώρος. Έλαβε τήν ονομασία του άπό τήν σύντομη ακολουθία τής Λιτής, ή οποία στα Μοναστήρια ψάλλεται συνήθως σ' αυτόν τόν χώρο στις μεγάλες εορτές, κατά τις ολονύκτιες αγρυπνίες, καί περιλαμβάνει ιδιόμελα τροπάρια καί μεγάλη δέηση καί ικεσία (λιτή)
3. Βλ. Αγίου Γρηγορίου του Διαλόγου, Εύεργετινός, τόμος Α', Ύπόθεσις ΛΕ', εκδ. Ματθ. Λαγγη, Άθηναι 1980, σ. 510.
4. Έτσι αποκαλούσε ό Γέροντας τόν διάβολο.

Απόσπασμα από τις σελίδες 33-37 του βιβλίου:
            ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ Γ΄      
                ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
                  ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
                ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ