Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων. Θέμα 3ον «Το Μυστήριον τοῦ Βαπτίσματος» Β΄Μέρος. Αρχ. Ιωήλ Γιαννακόπουλου

Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων
Αρχιμανδρίτου Ιωήλ Γιαννακοπούλου
Εκδόσεις Πουρνάρα – Θεσσαλονίκη 
ΘΕΜΑ 3ον:  «Το Μυστήριον τοῦ Βαπτίσματος» Β΄ Μέρος (σελίδων 33-52)

__________________________

1ον Το Βάπτισμα ώς Μυστήριον

Ὀρθόδοξος: Ὀνομάζομεν τό βάπτισμα μυστήριον, ὡς εἴπομεν, διότι διά τοῦ ὁρατοῦ ὕδατος μεταδίδεται κατά τρόπον μυστηριώδη ἡ Θεία Χάρις, ἀρνητικῶς μέν ὡς ἄφεσις ἁμαρτιῶν, θετικῶς δέ ὡς πλήρωσις διά τῆς Θείας Χάριτος. Ἐπομένως τό βάπτισμα καθ’ ἡμᾶς δέν εἶναι τύπος τις ἀλλά μέσον μεταδόσεως τῆς θείας χάριτος.  Σεῖς ὅμως νομίζετε, ὄτι εἶναι σύμβολον καί τύπος.  Κατά συνέπειαν σεῖς θεωρεῖτε τό βάπτισμα τύπον, ἡμεῖς δέ οἰ Ὀρθόδοξοι φορέα τῆς θείας χάριτος.  Δύνασθε νά κάμητε τήν διάκρισιν τύπου καί φορέως κ. Εὑαγγελικέ;

Εὐαγγελικός: Δεν δύναμαι νά σᾶς δώσω ἀπάντησιν.  Κάμετε σεῖς τήν διάκρισιν ταύτην καί ἐγώ θά κρίνω.

Ὀρθόδοξος: Τύπος ἤ σύμβολον εἶναι ἐκεῖνο, τό ὁποῖο εἰσάγει εἴς τινα οὐσίαν καί πραγματικότητα. Ὅταν ὅμως ἔλθῃ ἡ πραγματικότητα αὕτη, ἡ οὐσία, ὁ τύπος καί το σύμβολον εἶναι περιττά.  Καί καλλίτερον: τύπος καί σύμβολον εἶναι ἡ σκιά ἑνός σώματος, οὐσία καί πραγματικότης εἶναι αὐτό τό σῶμα. Ἐπί παραδέιγματι.  Εἰς τήν Παλαιάν Διαθήκην ἔχομεν πολλά τοιαῦτα σύμβολα καί τύπους, ὅπως εἶναιὁ ὄφις ὁ χαλκοῦς, ἡ περιτομή, οἱ θυσίαι κ.λ.π.  Ταῦτα ἦσαν σκιαί, σύμβολα καί τύποι τοῦ Χριστοῦ. Ὅταν ὅμως ἦλθε τό σῶμα, ὁ Χριστός, ἔπαυσαν αἱ σκιαί, οἱ τύποι οὗτοι.  Τοιοῦτοι εἶναι καί τό
βάπτισμα; Ποίαν γνώμην ἔχετε κ. Εὐαγγελικέ;

Εὐαγγελικός: Περιμένων τήν ἰδικήν σας γνώμην.

Ὀρθόδοξος: Ἐγώ δέχομαι, ὅτι τό βάπτισμα εἶναι φορεύς τῆς θείας χάριτος. Ἄς ἔλθωμεν, ἵνα ἀποδείξωμεν, ὅτι τό βάπτισμα δέν εἶναι τύπος ἀλλά φορεύς τῆς θείας χάριτος.  Καί πρῶτον ἄς ἴδωμεν τήν Ἁγίαν Γραφήν.  Εἰς τάς Πράξεις 2,38 μετά τόν λόγον τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου κατά τήν Πεντηκοστήν, ὅταν οἱ ἀκροαταί του ἠρώτησαν τί πρέπει νά κάμωσι ὁ Πέτρος ἀπαντᾷ: «Βαπτισθήτω ἕκαστος ὑμῶν ἐπί τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν».  Οἱ ἐρωτήσαντες εἶχον πίστιν.  Ἡ ἄφεσις ὅμως τῶν ἁμαρτιῶν θά δοθῇ διά τοῦ βαπτίσματος. Ἑπομένως ἐνταῦθα ῥητῶς ὁμολογεῖται, ὅτι δεν ἦτο ἀρκετή ἡ πίστις διά τήν συγχώρησιν τῶν ἁμαρτιῶν, ἔπρεπε καί νά βαπτισθῶσιν. Ἄρα τό βάπτισμα δέν εἶναι σύμβολον ἀλλά μέσον, φορεύς τῆς ἀφέσως τῶν ἁμαρτιῶν.  Δεν εἶναι ἔτσι κ. Εὐαγγελικέ;

Εὐαγγελικός: Ἔτσι φαίνεται.

Ὀρθόδοξος: Ἐπίσης εἰς τάς Πράξεις 8,36-38 ὅπου ἀναφέρεται, ὅτι ὁ εὐνοῦχος μετά την διδασκαλίαν βαπτίζεται ὑπό τοῦ Φιλίππου.  Δέν ἦτο ἀρκετή ἡ πίστις του, ἔπρεπε καί νά βαπτισθῇ. Ἐάν τό βάπτισμα ἦτο σύμβολον, ἦτο περιττόν μετά τήν πίστιν τοῦ εὐνούχου. Ἄρα τό βάπτισμα ἐνταῦθα εἶναι φορεύς τῆς ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν καί ὄχι τύπος καί σύμβολον.  Δεν εἶναι ἔτσι;

Εὐαγγελικός: Ἔτσι φαίνεται ἀλλά θά ἤθελα χωρία περισσότερον σαφῆ.

Ὀρθόδοξος: Ἀκούσατε αὐτά.  Εἰς τάς Πράξεις 19,1 -5 βλέπομεν, ὅτι οἱ βαπτισθέντες τό συμβολικόν τῆς μετανοίας βάπτισμα τοῦ Ἰωάννου ἀναβαπτίζονται ὑπό τοῦ Ἀποστόλου Παύλου.  Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἐρωτᾷ αὐτούς: «εἰς Πνεῦμα Ἅγιον ἐλάβετε πιστεύσαντες; οἱ δέ πρός αὐτόν εἶπον΄ οὐδ’ εἰ Πνεῦμα Ἅγιον ἐστίν ἠκούσαμεν».  Καί ὁ Παῦλος ἐρωτᾷ: «εἰς τί οὖν ἐβαπτίσθητε;». Ἐξ αὐτοῦ φαίνεται, ὅτι τό βάπτισμα ἔδιδε Πνεῦμα Ἅγιον, ἦτο φορεύς και οὐχί σύμβολον τῆς θείας χάριτος. Ἀκόμη δέ περισσότερον φαίνεται, ὅτι τό βάπτισμα εἶναι φορεύς ἀπαραίτητος ἐκ τῶν Πράξεων 10, 44 -48.  Ἐκεῖ ἀναφέρεται, ὅτι οἱ περί τόν Κορνήλλιον ἀκροαταί τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου ἐπίστευσαν εἰς τόν Χριστόν καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἦλθεν εἰς αὐτούς.  Παρ’ ὅλον ὅμως πού ἦλθεν τό Πνεῦμα τό Ἅγιον εἰς αὐτούς πρίν βαπτισθῶσι, δέν ἐθεωρήθη περιττόν τό βάπτισμα, ἀλλά ἔγινε καί τοῦτο.  Πόσον ἀπαραίτητον εἶναι τό βάπτισμα! Εἶναι παραγματικός φορεύς ἀναποσπάστως συνδεδεμένος μέ τό Ἅγιον Πνεῦμα.  Δέν εἶναι ἔτσι κ. Εὐαγγελικέ;

Εὐαγγελικός: Ἀκούω.

Ὀρθόδοξος: Ἄς προχωρήσωμεν. Εἰς τήν πρός Γαλάτας ἐπιστολήν 3,27 λέγει ὁ Παῦλος ῥητῶς: «ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε». Ἐάν τό βάπτισμα εἶναι εἰκών, τύπος εἰκονικός καί οὐχί πραγματικότης, πρέπει νά εἶναι εἰκονική καί οὐχί πραγματική καί ἡ ἔνδυσις τοῦ Χριστοῦ. Ἀφοῦ ὅμως εἶναι πραγματική ἡ ἔνδυσις τοῦ Χριστοῦ, τό βάπτισμα πρέπει νά εἶναι μέσον πραγματικόν τῆς ἐνδύσεως τοῦ Χριστοῦ, ἄρα εἶναι φορεύς καί ὄχι σύμβολον.  Εἰς τό Ρωμαίους 6,3 – 4 ὁ Ἀπόστολος γράφει: «ὅσοι ἐβαπτίσθημεν εἰς Χριστόν, εἰς τόν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν συνταφέντες οὖν αὐτῷ διά τοῦ βαπτίσματος». Ἐνταῦθα τό «διά» εἶναι μέσον μιᾶς πραγματικότητος, δέν εἶναι εἰκών. Ὅπως δηλαδή ὁ Χριστός εἰσῆλθεν εἰς τόν τάφον καί ἐξῆλθεν ἐξ αὐτοῦ καινούργιος, ἔτσι καί ἡμεῖς εἰσερχόμεθα ἐξ αὐτοῦ ἀναγεγεννημένοι.  Τό βάπτισμα καί ἐδῶ εἶναι φορεύς ἀναγεννήσεως καί οὐχί σύμβολον.  Δέν εἶναι ἔτσι;

Εὐαγγελικός: Ἀκούω.

Ὀρθόδοξος:  Ἄς συνεχίσωμεν.  Εἰς τήν πρός Ἐφεσίους 5,26 ὁ Παῦλος λέγει: «ὁ Χριστός ἠγάπησε τήν Ἐκκλησίαν καί ἑαυτόν παρέδωκεν ὑπέρ αὐτῆς, ἵνα αὐτήν ἀγιάσῃ καθαρίσας τῷ λουτρῷ τοῦ ὕδατος».  Τό λουτρόν τοῦ ὕδατος ἀσφαλῶς εἶναι τό βάπτισμα.  Τοῦτο εἶναι μέσον καθαρισμοῦ τῆς ἐκκλησίας. Ἄρα τό βάπτισμα εἶναι μέσον, φορεύς τῆς θεία χάριτος.  Εἰς τήν πρός Τϊτον ἐπιστολήν 3,5 ὁ Παῦλος λέγει: «Ἔσωσεν ἡμᾶς διά λουτροῦ παλιγγενεσίας καί ἀνακοινώσεως Ἁγίου Πνεύματος».  Λουτρόν παλιγγενεσίας εἶναι τό βάπτισμα.  Πῶς εἶναι δυνατόν νά ὀνομάζῃ ὁ Ἀπόστολος τό βάπτισμα λουτρόν παλιγγενεσίας, ἄν δεν ἦτο μέσον καί φορεύς ἀναγεννήσεως; Αὐτός δέ ὁ Κύριος ἐκτός τῆς ἐντολῆς, τήν ὁποίαν ἔδωκεν εἰς τούς μαθητάς του ἵνα βαπτίζωσιν «εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» (Ματθ. 28,20) δέν εἶπε καί εἰς τον Νικόδημον ὅτι «ἑάν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καί Πνεύματος οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τήν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Ἰωάν. 3,5); Ἑπομένως ὁμιλεῖ ἐνταῦθα περί δύο ἀπαραιτήτων πραγμάτων βαπτίσματος καί Ἁγίου Πνεύματος. Ποίαν γνώμην ἔχετε κ. Εὐαγγελικέ;

Εὐαγγελικός: Ὁμολογῶ, ὅτι καί το βάπτισμα εἶναι ἀπαραίτητο διά τήν σωτηρίαν ἐξ ὅσων ἐλέχθησαν.
Ὀρθόδοξος: Ἄν καί εἶναι περιττόν νά ἔλθωμεν εἰς τήν Παράδοσιν ἔστω τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων περί τοῦ θέματος τούτου, ἀφοῦ τόσον φαεινῶς ὁμιλῇ ἡ Καινή Διαθήκη, ἄς ἔλθωμεν ὅμως. Ἐπιθυμεῖτε νά ἀκούσετε;

Εὐαγγελικός: Εὐχαρίστως.

Ὀρθόδοξος:  Θά σοῦ ἀναφέρω κατά χρονολογικήν σειράν τους σειράν τούς πατέρας καί συγγραφεῖς τῆς Ἐκκλησίας μας ἀπό 150 μ.Χ. μέχρι τοῦ 400 μ.Χ. Θά ἴδητε τάς γνώμας των περί τοῦ βαπτίσματος, ἄν τοῦτο εἶναι φορεύς ὡς νομίζομεν ἡμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι τῆς ἀφέσεως ἁμαρτιῶν ἤ σύμβολον, ὅπως λέγετε σεῖς.

Εὐαγγελικός: Θά ἀκούσω εὐχαρίστως.

Ὀρθοδοξος: Ὁ Εἰρηναῖος γεννηθεῖς τό 140 μ.Χ. ἀναφέρει ὡς θά ἴδωμεν κατωτέρω τό βάπτισμα ὡς μέσον ἀναγεννήσεως «renascuntur in Deum infants…».  Κατά Αἰρέσεων ΙΙ, 22.  Ὁ Τερτυλλιανός γεννηθείς τό 155 μ.Χ. θεωρεῖ τό βάπτισμα μέσον, ἀφέσως ἁμαρτιῶν «remissionem peccatorum» (Λόγος περί βαπτίσματος). Ὁ Ἱερός Κυπριανός γεννηθείς κατά τάς ἀρχάς τοῦ 200 μ.Χ. ποιεῖται λόγον περί βαπτίσματος καί εἰς την 64ην ἐπιστολήν του κεφ. 2 καί 4 θεωρεῖ τό βάπτισμα μέσον, φορέα ἀφέσως τῶν ἁμαρτιῶν «remissa peccatorum datur». Ὁ Γρηγόριος ὁ Ναζιανζηνός γεννηθείς τό 329 μ.Χ. διά τό βάπτισμα γράφει τό ἐξῆς: «Τό φώτισμα (βάπτισμα) ἐστί λαμπρότης ψυχῶν, σαρκός ἀπόθεσις, πνεύματος ἀκολούθησις, κατακλυσμός ἁμαρτίας, φωτός μετουσία, σκότους κατάλυσις, δεσμῶν ἔκλυσις, φώτισμα ἐστί τῶν τοῦ Θεοῦ δωρεῶν τό κάλλιστον καί μεγαλοπρεπέστατον». Ὁ Μέγας Βασίλειος εἰς λόγον του προτρεπτικόν εἰς τό βάπτισμα (Migne 21, 433) γράφει: «Βάπτισμα αἰχμαλώτοις λύτρον ὀφλημάτων ἄφεσις θάνατος ἁμαρτίας παλλιγγενεσία ψυχῆς, ἔνδυμα φωτεινόν, σφραγίς ἀχειροποίητος ὄχημα πρός οὐρανόν, βασιλείας πρόξενον, υἱοθεσίας χάρισμα».
Ὁ Ἅγιος Γρηγόρης ὁ Νύσσης (335 μ.Χ.) γράφει: «Βάπτισμα ἐστι ἁμαρτιῶν κάθαρσις, ἄφεσις πλημμελημάτων, ἀνακαινισμοῦ καί ἀναγεννήσεως αἰτία» (Migne 46,580). Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος (345 μ.Χ.) γράφει: «κἄν πόρνος ᾖ κἄν εἰδωλολάτρης κἄν ἅπασαν τήν ἐν ἀνθρώποις πονηρίαν ἔχῃ τις ἐμπεσῶν  εἰς τήν τῶν ὑδάτων καλλυμβήρθαν, τῶν ἡλιακῶν ἀκτίνων καθαρώτερος ἄνεισι (ἀνέρχεται) ἀπό τῶν θείων ναμάτων΄ οὐ γάρ ἀποσμήχει (σπογγίζει) μόνον το σκεῦος ἀλλά ὁλόκληρον αὐτό ἀναχωνεύει πάλιν» (Bareille τομ. 3 σελ. 382-383).  Καί τώρα τί νομίζετε κ. Εὐαγγελικέ; Ἡ Παράδοσις τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων θεωρεῖ τό βάπτισμα σύμβολον, ὅπως νομίζετε σεῖς ἤ φορέα, μέσον ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν, ὅπως νομίζομεν ἡμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι; «ἀναχωνεύει τόν ἄνθρωπον, λέγει ὁ Χρυσόστομος!

Εὐαγγελικός: Δέν δύναμαι νά φέρω ἀντίρρησιν εἰς τήν Παράδοσιν ταύτην τῶν Πατέρων τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων, διότι εἶναι ῥητή καί κατηγορηματική περί τοῦ βαπτίσματος ὡς μέσου ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν.  Πού ὅμως στηρίζεται ὁ νηπιοβαπτισμός, τόν ὁποῖον κάμνετε σεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι, ἀφοῦ Ἁγία Γραφή καί Ἱερά Παράδοσις τῶν πρώτων αἰώνων εἶναι ἀντίθετα πρός αὐτόν;

συνεχίζεται στο: «2ον ΝΗΠΙΟΒΑΠΤΙΣΜΟΣ»