Ἡ πηγή. Κυριακὴ τῆς Πεντηκοστῆς. (†) ἐπίσκοπος Γεώργιος Παυλίδης Μητροπολίτης Νικαίας

Ἡ πηγή

«Ἐὰν τις διψᾷ....»

Κυριακὴ τῆς Πεντηκοστῆς. (Ἰωαν. ζ΄37-52, καὶ η΄12)

(†) ἐπισκόπου Γεωργίου Παυλίδου Μητροπολίτου Νικαίας

Ἡμέρα γενεθλίων ἡ σημερινή. Ἡμέρα, κατὰ τὴν ὁποῖαν θεμελιώνεται ἡ Κιβωτός τῆς «Καινῆς Διαθήκης». Ἡ Ἐκκλησία. Ἅν ἔλειπεν ἡ ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, τὸ ἔργον τοῦ Χριστοῦ εἰς τὸν κόσμον θὰ ἔχανε τὸ νόημά του.
 Ὅπως κατὰ τὸν κατακλυσμόν, ἡ κιβωτὸς τοῦ Νῶε ἔσωσε τοὺς ἀνθρώπους καὶ κάθε ἄλλη ζωντανὴν ὕπαρξιν ἀπὸ τὸν θάνατον, ἔτσι καὶ ἡ Ἐκκλησία ἔγινε καὶ θὰ συνεχίζῃ νὰ εἶναι τὸ μέσον, τὸ  μ ό ν ο ν  μέσον, σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου ἐν μέσῳ τοῦ πνευματικοῦ κατακλυσμοῦ, ποὺ περιβάλλει τὴν κοινωνίαν.
Καὶ αὐτῆς τῆς κιβωτοῦ κατασκευαστὴς μὲν εἶναι ὁ Χριστός, Κυβερνήτης δὲ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, τὸ τρίτον Πρόσωπον τῆς Ἁγ. Τριάδος.
Ὡσὰν σήμερα κατῆλθεν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐν εἴδει «γλωσσῶν ὡσεὶ πυρός», εἰς τοὺς Ἀποστόλους καὶ ἔκτοτε μένει ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, τὴν ὁποίαν κατευθύνει καὶ ἁγιάζει.

Μὲ τὰς θαυμαστὰς ἐνεργείας καὶ σωτηριώδεις ἐπιδράσεις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ ἐνεφανίσθησαν καὶ ἐμφανίζονται εἰς τὴν ζωὴν τοῦ ἀνθρώπου, θὰ ἤθελε νὰ ἀσχοληθῇ, ἀγαπητοί, τὸ σημερινό μας κήρυγμα.

Α΄ Πρὶν ἔλθῃ τὸ φῶς!

Ὅταν ὁ Θεὸς ἐδημιουργήσε τὸν ὑλικὸν κόσμον καὶ ἦτο ἀκόμη «ἀόρατος καὶ ἀκατασκεύαστος», σημειώνει ἡ Ἁγία Γραφή, ὅτι «πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τῆς ἀβύσσου».  Τὸ πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἐπιστατοῦσε, ἐξεκόλαπτε καὶ προητοίμαζε μὲ σοφίαν τὴν σημερινὴν ἁρμονίαν τοῦ κόσμου, ποὺ μᾶς καταπλήσσει μὲ τὸ κάλλος του.

Αὐτὸ κατόπιν μετέβαλε τὸ χωματένιο σῶμα τοῦ Ἀδὰμ εἰς ζωντανὴν ὕπαρξιν μὲ ψυχήν. Αὐτὸ ἐφώτισε τοὺς κριτὰς καὶ βασιλεῖς τοῦ   Ἰσραήλ. Αὐτὸ ἐνέπνευσε τοὺς προφήτας, διὰ νὰ προείπουν τὰ συγκλονιστικὰ γεγονότα, ποὺ θὰ ἐπραγματοποιοῦντο μετὰ αἰῶνας. Αὐτὸ ἔδωσε καὶ εἰς τοὺς Ἕλληνας καὶ εἰς τοὺς κατὰ κόσμον σοφοὺς μερικὰς ἀκτὶνας φωτός, διὰ νὰ διατυπωθοῦν, μεταξὺ τῶν ἄλλων, καὶ ἀλήθειαι, αἱ ὁποῖαι προητοίμαζον τοὺς λαοὺς εἰς ὑποδοχὴν τοῦ Εὐαγγελίου.  Αὐτὸ προπαρεσκεύασε, τέλος, τὰ γεγονότα, ὥστε νὰ ἀνατείλῃ ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, ὁ υἱὸς καὶ Λόγος τοῦς Πατρός, ὁ Χριστός.

Β΄ Μετὰ τὴν ἀνατολήν.

Καὶ σήμερον διαλύεται πλέον τὸ πνευματικὸ σκοτάδι. Γεννᾶται καὶ θεμελιώνεται ἡ μυστικὴ πηγὴ τῶν χαρίτων, ἡ Ἐκκλησία. Κατέρχεται τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον εἰς τοὺς μαθητὰς καὶ τοὺς μεταβάλλει κατὰ τρόπον ἄμεσον καὶ θαυμαστόν. Οἱ ἀμαθεῖς γίνονται σοφοί· οἱ ψαράδες, θεολόγοι· οἱ φοβισμένοι καὶ δειλοί, ἥρωες καὶ ἄτρομοι·  οἱ μέχρι πρὸ ὁλίγου κατάκλειστοι εἰς τὸ ὑπερῷον, ἀπὸ σήμερον ἀναδεικνύονται οἱ ἡρωϊκώτεροι σημαιοφόροι, ποὺ ἀκατάβλητοι θὰ μεταφέρουν τὴν σημαίαν τῆς νέας πίστεως ἐνώπιον ἀρχόντων καὶ βασιλέων, «ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς».
Θὰ ἀψηφήσουν κόπους.  Θὰ ἀντιταχθοῦν εἰς τὴν βίαν τῶν ἐχθρῶν. Θὰ ὁδηγηθοῦν εἰς φυλακὰς καὶ συνέδρια. Θὰ συντρίψουν εἴδωλα καὶ θεότητας. Θὰ ὑψώσουν τὰ νέα σύμβολα εἰς τὰ ἐρείπια τῶν ναῶν των, ὅπου τοῦ λοιποῦ θὰ δοξάζεται  ὁ ἀληθινὸς Θεός.
Θὰ ἀποθάνουν τέλος χαίροντες καὶ ὑμνολογοῦντες.
Μέσα εἰς τὴν σφαῖραν τῆς ζωογόνου πνοῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος θὰ «ὑπογραφῇ» ἡ «Καινὴ Διαθήκη», ἡ νέα συμφωνία, ποὺ θὰ ἀνοίξῃ τὸν οὐρανὸν διὰ τὸν δεσμώτην ἐπὶ τῆς γῆς ἄνθρωπον.
Ἱστορικὴ καὶ παγκοσμίου σημασίας ἡ ἡμέρα ἡ σημερινή.
Γ΄ Ἡ ἀνεξάντλητη πηγὴ δωρεῶν.
«Ἐὰν τις διψᾷ, ἐρχέσθῳ πρὸς με καὶ πινέτω» εἶπεν ὁ Κύριος. Καὶ πράγματι. Ἀπὸ τὴν ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς ἡ Ἐκκλησία, ἡ ταμιοῦχος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔγινεν ἡ ἀστείρευτη πηγή, ποὺ σβήνει τὴν πνευματικὴν δίψαν κάθε ἀνθρώπου καὶ πραγματοποιεῖ καταπληκτικὰς ἠθικὰς μεταβολὰς καὶ ψυχικὰς νεκραναστάσεις.
Τὸ μὲγα καὶ τὸ ἀσύλληπτον θαῦμα εἶναι, πῶς κατώρθωσεν ἡ Ἐκκλησία νά μείνῃ σῴα, ἀνεπηρέαστος καὶ ἀκεραία μέσα εἰς μίαν τόσον μεγάλην καὶ θυελλώδη τρικυμίαν, ποὺ ἐσήκωσεν ἡ ἀπιστία, τὸ ξίφος τῶν Ρωμαίων, ἡ ἀντίδρασις τῶν ποικίλων ἐχθρῶν. Τὸ Ἅγιον Πνεῦμα διεφύλαξε τὴν Ὀρθοδοξίαν ἐν τῇ ἀληθείᾳ καὶ τὴν ἐκράτησεν ἀμόλυντον καὶ καθαράν, διὰ νὰ ὁδηγῇ σήμερον τοὺς ταξιδιώτας τῆς ζωῆς εἰς τὸν λιμένα τῆς σωτηρίας.
Πόσα ὅμως δὲν ὀφείλομεν καὶ ὡς ἄτομα εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον; Αὐτὸ ἐφώτισε καὶ φωτίζει διὰ μέσου τῶν αἰώνων τὸν νοῦν τοῦ χριστιανοῦ, ὥστε νὰ βλέπῃ τὴν ἀλήθειαν καὶ νὰ μὴ παρασύρεται ἀπὸ τὴν πλάνην καὶ τὴν ἀπάτην. Τί θὰ ἦτο ἡ σημερινὴ ἀνθρωπότης, ἄν ἔλειπε ἀπὸ τὴν ζωὴν της τὸ Ἅγιον Πνεῦμα!  Αὐτὸ κρατεῖ τὸν πυρσὸν τῆς ἀληθείας, τὴν ἄνωθεν σοφίαν καὶ φωτίζει τὸν δρόμον μας, ποὺ εἶναι γεμᾶτος ἀπὸ κινδύνους καὶ ἀπειλὴν θανάτου. «Ἁγίῳ Πνεύματι ἀναβλύζει τὰ τῆς χάριτος ρεῖθρα»,  ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας. Ρεῖθρα καὶ χείμαρροι πνευματικοὶ ἀνεπήδησαν ἀπὸ τὴν Πέτραν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ αἰῶνας τώρα ποτίζουν τὰς ψυχὰς τῶν πιστῶν.
Ἀλλὰ δὲν εἶναι μόνον αὐτό. Τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ἀνέδειξε καὶ τοὺς ἥρωας τῆς πίστεως καὶ τῆς ἀρετῆς. Ἐνεψύχωσε καὶ ἐμψυχώνει διαρκῶς τοὺς πιστοὺς, ὥστε παρὰ τοὺς κινδύνους καὶ τὰ ἀπειλάς, νὰ ἀντιμετωπίζουν μὲ γενναῖον φρόνημα καὶ ἀκλόνητον ψυχὴν τοὺς δημίους, τοὺς διώκτας, τοὺς ἀντιπάλους. Νεαραὶ ὑπάρξεις, ἁγναὶ παρθένοι, ἄπλαστα ἀκόμη παιδιά, ἀντίκρυσαν τὸν κίνδυνον καὶ τὸ μαρτύριον μὲ ἠρεμίαν καὶ θάρρος, ποὺ ἔκανε νὰ καταπλήσσωνται οἱ διῶκται.  Μὲ τὴν δύναμιν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐγράφησαν οἱ ἐκπληκτικώτεροι ἡρωϊσμοὶ καὶ τὰ μεγαλύτερα τρόπαια, ἀπὸ ὅσα εἶδεν ὁ κόσμος.
Καρπὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι ἡ καρτερία καὶ ἡ εὐψυχία, μὲ τὴν ὁποίαν οἱ πιστοὶ ἀντιμετωπίζουν τὰ λυπηρὰ γεγονότα τῆς ζωῆς των. Ἐνῶ γύρω των καίει τὸ καμίνι τῶν πικριῶν, τῶν ἀτυχημάτων, τῶν θλίψεων, αὐτοὶ διατηροῦν μίαν ἐσωτερικὴ γαλήνη, μίαν ἠρεμίαν ποὺ μόνον οὐρανία δύναμις ἠμπορεῖ νὰ ἐπιτύχῃ.
Καρπὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι ἡ ἀφύπνισις τῆς συνειδήσεως, ὅταν βαρύνεται ἀπὸ τὴν ἁμαρτία.
Πόσαι ψυχαὶ δὲν συνῆλθον ἀπὸ τὸν ὕπνον τῆς ἁμαρτίας εἰς στιγμάς, ποὺ οἱ ἄλλοι εἶχον πιστέψει ὅτι ἦτο ἀδύνατος ἡ μεταμέλεια!  Καταπληκτικὰς περιπτώσεις μετανοίας ἀναφέρει ἡ παλαιὰ καὶ σύγχρονος ἱστορία, ποὺ μόνον ἡ λέξις θαῦμα ἠμπορεῖ νὰ τὰς ἐξηγήσῃ.
Ἀλλὰ καὶ μετὰ τὴν ἀφύπνισιν, πάλιν τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον εἶναι ἐκεῖνο, ποὺ ἐνισχύει τὴν ἀδύνατον ἀνθρωπίνην ψυχήν, ὥστε νὰ σταθῇ ὀρθία εἰς τὰς ἐπιθέσεις τοῦ κακοῦ καὶ νὰ μὴ ξαναπέσῃ.  Πόσοι μέθυσοι, δοῦλοι ἐπὶ χρόνια εἰς τὸ πάθος. Πόσοι χαρτοπαῖκται, αἰχμάλωτοι τῆς συνηθείας. Πόσοι δεσμῶται ἀνομολογήτων παθῶν. Πόσοι κατάδικοι πικροτάτης ἠθικῆς δουλείας. Πόσοι, πόσοι, ποὺ ἐσύροντο ἀπὸ τὸ ἅρμα τοῦ διαβόλου, δὲν μετεβλήθησαν καὶ δὲν ἀνεδείχθησαν ὑποδείγματα ἀρετῆς καὶ κοσμιότητος καὶ σωφροσύνης!  Εἰς τὰς στιγμὰς τῶν μεγάλων ἐσωτερικῶν συγκρούσεων, ὅταν μέσα των τὸ φῶς συνεπλέκετο μὲ τὸ σκοταδι, τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἦτο ὁ ἀχώριστος συμπαραστάτης καὶ ὁ ἀνίκητος σύμμαχος, ποὺ ἐνίσχυε, ποὺ ἐθέρμαινε τὴν ψυχήν, ποὺ συμπροσηύχετο μὲ τοὺς ἀγωνιστάς. «Αὐτὸ τὸ Πνεῦμα ὑπερεντυγχάνει ὑπὲρ ἡμῶν στεναγμοῖς ἀλαλήτοις» (Ρωμ. η΄26), γράφει ὁ Ἀπ. Παῦλος. Ἄν μποροῦσε ὁ ἄνθρωπος νὰ γνωρίζῃ ὅλας τὰς μυστικὰς ἐπιδράσεις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, θὰ ἔμενε κατάπληκτος ἀπὸ τὴν βοήθειαν καὶ τὴν συμπαράστασιν, ποὺ προσφέρει διαρκῶς εἰς ὅλους μας ὁ Παράκλητος, ὁ Οὐράνιος αὐτὸς Βασιλεύς. Ὅ,τι καλὸν καὶ ἅγιον καὶ θεῖον ὑπάρχει μέσα μας, τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ μᾶς τὸ ἐχάρισε.
Αὐτὸ τὸ ἐδημιούργησε. Αὐτὸ τὸ συντηρεῖ. Ἡ Πεντηκοστὴ εἶναι ἡμέρα ποὺ ἐγεννήθη μαζὺ μὲ τὴν Ἐκκλησίαν καὶ ἡ ἁγιότης, ἡ πλήρης καὶ τελεία. Κατὰ τὴν ἡμέραν αὐτὴν ἦλθεν ἀπὸ τὸν Οὐρανὸν τὸ θεῖο πῦρ, νὰ κατακαύσῃ τὸ κακόν, ἦλθε τὸ «ὕδωρ τὸ ζῶν», νὰ σβήσῃ τὴν ψυχικὴν δίψαν, ἦλθε τὸ φῶς νὰ διαλύσῃ τὸ σκοτάδι. «Ἁγίῳ Πνεύματι πᾶσα ψυχὴ ζωοῦται». Ἀπὸ τὴν ἠμέραν ἐκείνην ἐκδηλώνονται οἱ εὔχυμοι καρποὶ τοῦ Πνεύματος, ποὺ εἶναι: «ἀγάπη, χαρὰ, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πρᾳότης, ἐγκράτεια» (Γαλ. ε΄ 22, 23). Νέοι ὁρίζοντες πλέον εἰς τὴν ζωὴν τοῦ ἀνθρώπου. Νέοι χυμοὶ εἰς τὸ κλῆμα τῆς νοητῆς Ἀμπέλου, τῆς Ἐκκλησίας.
-Κύριε, εὐλογοῦμεν καὶ μεγαλύνομεν τὸ Ὄνομά Σου, διότι ἔστειλες ἀπὸ τὸν οὐρανὸν εἰς τὴν ἄγονον γῆν μας τὴν χάριν καὶ τὴν δρόσον τοῦ Ἁγίου   Σου Πνεύματος, ποὺ ἔγινεν ἡ πηγὴ τῶν μεγάλων δωρημάτων καὶ ἡ δύναμις, ποὺ ἀνεκαίνισε τὸν κόσμον!

Ἀγαπητοί,

Διψᾷ ἡ ἀνθρωπίνη ψυχή. Φλογίζεται ἀπὸ πόθους. Καίεται ἀπὸ ἐπιθυμίας. Δὲν εἶναι ὅλοι οἱ πόθοι της πάντοτε ἅγιοι. Ἔχουν πολλάκις πολλὴν γῆν καὶ πολὺ ρύπον. Κοντά μας πλέον οἱ χείμαρροι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἡ καθάρσις εἶναι εὔκολος. Καὶ ἡ ἱκανοποίησις τῆς ψυχικῆς δίψης ἐπίσῃς. Δὲν μένει παρὰ νὰ ἀνοίξωμεν τὰς ψυχὰς, ποὺ πυρακτώνουν κλίσεις καὶ ἐπιθυμίαι. Νὰ πλημμυρίσουν ἀπὸ τὰ εὐλογημένα ρεῖθρα τοῦ Θεοῦ. Θὰ ἀκτινοβολήσουν τότε ἀπὸ καθαρότητα. Θὰ ζωογονηθοῦν ἀπὸ τὴν θείαν χάριν. Θὰ δροσισθοῦν καὶ θὰ σκιρτήσουν ἀπὸ εὐδαιμονίαν. Εἰς τὴν ξηρὰν καὶ χέρσον μέχρι χθὲς γῆν, θὰ ἀναβλαστήσουν θαλεροὶ ἀνθῶνες ἀρετῆς καὶ ἁγιότητος.
Νέα ζωὴ θὰ ἀναπηδήσῃ ἀπὸ τὰς ψυχάς, ποὺ ἔχει νεκρώσει ἡ ἁμαρτία καὶ ὁ διάβολος.
Ψυχαὶ, ποὺ καίεσθε ἀπὸ τὴν δίψαν! Οἱ οὐράνιοι σωλῆνες ἐστήσθησαν ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ Θεοῦ. Καὶ οἱ κρουνοὶ ἐτοποθετήθησαν χρυσοῖ ἀπὸ τὸν Μέγαν τροφόδοτην τοῦ κόσμου.
Χείμαροι «ζῶντος ὕδατος» ἐκπηγάζουν ἀπὸ τὸν οὐρανόν. Τὶ περιμένομεν; Ὁ Κύριος μᾶς καλεῖ. «Ἐὰν τις διψᾷ ἐρχέσθω πρὸς Με καὶ πινέτω».

Ἐπισκόπου Γεωργίου Παυλίδου
Μητροπολίτου Νικαίας

Λύχνος τοῖς ποσί μου
Λόγοι εἰς τὰ Εὐαγγέλια τῶν Κυριακῶν

(σελ.42-46)

Ἐκδόσεις Β΄
Ἀποστολική διακονία
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος