Ἡ Ἀνάστασις τοῦ Κυρίου. Ἀρχιμανδρίτου Μάρκου Μανώλη

Ἀρχιμανδρίτου π. Μάρκου Μανώλη

Εἰς τό ἀρχειόν τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος πατρός Μάρκου εὑρέθησαν χειρόγραφά του διά τήν Ἀνάστασιν τοῦ Χριστοῦ μας, τά ὁποία καί παραθέτομεν διά ψυχική μας ὠφέλειαν.

1. Ἕνας μεγάλος σύγχρονος θεολόγος¹  λέγει ὅτι «ποτέ δέν ἔδειξαν οἱ ἄνθρωποι τόσον μίσος πρός τόν Θεόν, ὅσον ὅταν τόν ἐσταύρωσαν καί ποτέ δέν ἔδειξεν ὁ Θεός τόσην ἀγάπην πρός τούς ἀνθρώπους, ὅσον, ὅταν ἀνέστη.

Οἱ  ἄνθρωποι ἤθελαν νά κάμουν τόν Θεόν θνητόν, ἀλλά ὁ Θεός διά τῆς ἀναστάσεώς Του ἔκαμε τούς ἀνθρώπους ἀθανάτους.

2. Πρό τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ ὁ θάνατος ἦταν φοβερός εἰς τόν ἄνθρωπον, ἀπό τῆς Ἀναστάσεως ὅμως τοῦ Κυρίου γίνεται ὁ ἄνθρωπος φοβερός εἰς τόν θάνατον.

3. Μέχρι τῆς ἀναστάσεως τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ ὁ θάνατος ἦταν ἡ δευτέρα φύσις τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ πρώτη ἦταν ἡ ζωή καί ὁ θάνατος ἡ δευτέρα.

Ἀλλά μέ τήν ἀνάστασίν Του ὁ Κύριος ἄλλαξε τά πάντα: ἡ ἀθανασία ἔγινε ἡ δευτέρα φύσις τοῦ ἄνθρωπου, ἔγινε κάτι τό φυσικόν εἰς τόν ἄνθρωπον καί τό ἀφύσικον ἔγινε ὁ θάνατος.

4. Μέ τήν ἁμαρτία ὁ ἄνθρωπος ἔγινε θνητός καί πεπερασμένος. Διά τῆς ἀναστάσεως τοῦ Θεανθρώπου γίνεται ἀθάνατος καί αἰώνιος. Μεταξύ τῶν θαυμάτων ἡ ἀνάστασις τοῦ Κυρίου εἶναι τό μεγαλύτερον θαῦμα. Ὅλα τά ἄλλα θαύματα πηγάζουν ἀπό αὐτό καί συνοψίζονται εἰς αὐτό. Οἱ μαθηταί πού ἔφυγαν μακράν ἀπό τόν Ἰησοῦ, ὅταν ἐσταυρώθη, ἐπιστρέφουν πρός αὐτόν ὅταν ἀνέστη.

Καί ὁ Ρωμαῖος ἑκατόνταρχος, ὅταν εἶδε τά γενόμενα, τόν ὠμολόγησε ὡς Υἱόν τοῦ Θεοῦ. Κατά τόν ἴδιον τρόπον καί ὅλοι οἱ πρῶτοι χριστιανοί ἔγιναν χριστιανοί, διότι ἀνέστη ὁ Χριστός, διότι ἐνίκησε τόν θάνατον.

Αὐτό εἶναι ἐκεῖνο, τό ὁποῖον κατά τρόπον μοναδικόν καί ἀναμφισβήτητον ἀποδεικνύει ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ μόνος ἀληθινός Θεός καί Κύριος.

5. Χάρις εἰς τήν ἀνάστασιν τοῦ Χριστοῦ, χάρις εἰς τήν νίκην ἐπί τοῦ θανάτου οἱ ἄνθρωποι ἐγίνοντο, γίνονται καί θά γίνωνται πάντοτε χριστιανοί. Ὅλη ἡ ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἱστορία ἑνός καί μοναδικοῦ θαύματος, τοῦ θαύματος τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, τό ὁποῖον συνεχίζεται διαρκῶς σέ ὅλες τίς καρδιές τῶν χριστιανῶν ἀπό ἡμέρας εἰς ἡμέραν, ἀπό ἔτους εἰς ἔτος, ἀπό αἰῶνος εἰς αἰώνα μέχρι τῆς Δευτέρας Παρουσίας.

6. Ἡ ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ μητέρα ὅλων μας, ἡ μητέρα τῶν ἀθάνατων. Διά τῆς πίστεως εἰς τήν ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου γεννᾶται ὁ ἄνθρωπος διά τήν αἰωνιότητα. Ἕνας ἄνθρωπος σκεπτικιστής δέν τό δέχεται αὐτό. «Αὐτό εἶναι ἀδύνατον» λέγει. Καί ὁ ἀναστᾶς Κύριος παρατηρεῖ: «Πάντα δυνατά τῷ πιστεύοντι».

7. Ἡ πίστις μας εἰς τόν Ἀναστάντα Κύριον εἶναι ἡ νίκη μέ τήν ὁποίαν νικᾶμε τόν θάνατον. «Ποῦ σου θάνατε τό κέντρον». «Τό δέ κέντρον τοῦ θανάτου ἡ ἁμαρτία» (Ἅ΄ Κόρ. 15, 55-56).

Διά τῆς ἀναστάσεως Τοῦ ὁ Κύριος «ἤμβλυνε τοῦ θανάτου τό κέντρον». Ὁ θάνατος εἶναι τό φίδι, ἡ δέ ἁμαρτία εἶναι τό κεντρί του.

Διά τῆς ἁμαρτίας ὁ θάνατος χύνει τό δηλητήριον εἰς τήν ψυχήν καί τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου. Ὅσον περισσοτέρας ἁμαρτίας ἔχει ὁ ἄνθρωπος, τόσον περισσότερα εἶναι τά κεντριά, διά τῶν ὁποίων χύνει ὁ θάνατος τό δηλητήριόν του εἰς αὐτόν.

8. Ὅταν ἡ σφήκα τσιμπήση τόν ἄνθρωπον, κάμνει ὁ ἄνθρωπος κάθε δυνατή προσπάθεια, γιά νά βγάλη τό δηλητήριο ἀπό τό σῶμα του. Ὅταν τόν τσιμπήση ἡ ἁμαρτία - τό δηλητήριον αὐτό τοῦ θανάτου - τί πρέπει νά κάμη;

Πρέπει μέ πίστιν καί προσευχήν νά ἐπικαλεσθῆ τόν Ἀναστάντα Χριστόν, γιά νά βγάλη ὁ Κύριος τό δηλητήριον τοῦ θανάτου ἀπό τήν ψυχήν του. Καί ὁ Κύριος ὡς πολυεύσπλαγχνος θά τό κάμη, διότι εἶναι Θεός ἐλέους καί ἀγάπης.

Ὅταν πολλές σφῆκες πέσουν ἐπί τοῦ σώματος τοῦ ἄνθρωπου καί τόν τραυματίσουν πολύ μέ τά κεντριά τους, τότε ὁ ἄνθρωπος δηλητηριάζεται καί πεθαίνει. Τό ἴδιο γίνεται καί μέ τήν ψυχή τοῦ ἄνθρωπου, ὅταν τήν τραυματίσουν τά πολλά κεντριά τῶν πολλῶν ἁμαρτιῶν.  Πεθαίνει θάνατον, ποῦ δέν ἔχει ἀνάστασιν.

9. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος, μέ τήν βοήθειαν τοῦ Χριστοῦ, νικᾶ μέσα του τήν ἁμαρτίαν, νικᾶ τόν θάνατον. Ἐάν περάση μιά ἡμέρα καί δέν ἔχεις νικήσει οὔτε μία ἁμαρτία σου, γνώριζε ὅτι ἔγινες περισσότερον θνητός. Ἐάν ὅμως νικήσης μία ἤ δύο ἤ τρεῖς ἁμαρτίες σου, ἔγινες πιό νέος μέ τήν ἀγέραστον νεότητα, τήν ἀθάνατον καί αἰώνια.

Τό νά πιστεύη κανείς εἰς τόν Ἀναστάντα Χριστόν, τοῦτο σημαίνει νά ἀγωνίζεσαι διαρκῶς τόν ἀγώνα ἐναντιόν της ἁμαρτίας, τοῦ κακοῦ καί τοῦ θανάτου.

10. Τό ὅτι ὁ ἄνθρωπος πιστεύει ἀληθῶς εἰς τόν Ἀναστάντα Κύριον τό ἀποδεικνύει μέ τό νά ἀγωνίζεται κατά τῆς ἁμαρτίας καί τῶν παθῶν.

Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος διά τῆς πίστεως εἰς τόν Ἀναστάντα Χριστόν ἀγωνίζεται ἐνάντιον κάθε ἁμαρτίας του, αὐτός ἐνισχύει βαθμιαίως μέσα του τήν αἴσθησιν ὅτι ὁ Κύριος πράγματι ἀνέστη, πράγματι ἤμβλυνε τό κεντρί τοῦ θανάτου, πράγματι ἐνίκησε τόν θάνατον.

11. Ὅσον περισσοτέρας ἁμαρτίας κάμνει ὁ ἄνθρωπος, τόσον περισσότερον εἶναι θνητός. Καί ἐάν ὁ ἄνθρωπος δέν αἰσθάνεται τόν ἑαυτόν τοῦ ἀθάνατον, εἶναι φανερόν ὅτι εὑρίσκεται ὅλος βυθυσμένος εἰς τάς ἁμαρτίας.

12. Εἰς τό ἐρώτημα διατί καί οἱ χριστιανοί πεθαίνουν τόν σωματικόν θάνατον, ἡ ἀπάντηση εἶναι ὅτι τοῦτο γίνεται, διότι ὁ θάνατος τοῦ σώματος εἶναι μία σπορά. Σπείρεται σῶμα θνητόν, λέγει ὁ Ἄπ. Παῦλος καί βλαστάνει, αὐξάνει καί γίνεται ἀθάνατον. Ὅπως ὁ σπειρόμενος σπόρος, ἔτσι καί τό σῶμα διαλύεται, γιά νά τό ζωοποιήση καί τελειοποιήση τό Ἅγιον Πνεῦμα.

13. Ἐάν ὁ Χριστός δέν ἀνέστη, διατί τότε νά πιστεύη κανείς εἰς αὐτόν; Ἀλλά ὁ Χριστός ἀνέστη καί ἐδώρησε σέ μᾶς τήν ἀθανασίαν. Χωρίς τήν ἀνάστασιν δέν ὑπάρχει τίποτε πιό παράλογον ἀπό τόν κόσμον αὐτόν· οὔτε μαγαλυτέρα ἀπελπισία ἀπό τήν ζωήν αὔτην, δίχως ἀθανασίαν.

Δί' αὐτό δέν ὑπάρχει περισσότερον δυστυχισμένη ὕπαρξις ἀπό τόν ἄνθρωπον πού δέν πιστεύει εἰς τήν ἀνάστασιν τοῦ Χριστοῦ καί τήν ἀνάστασιν τῶν νεκρῶν.

14. Ὁ θάνατος εἶναι τό μεγαλύτερον βάσανον καί ἡ πιό φρικτή ἀπανθρωπιά. Ἡ ἀπελευθέρωσις ἀπό τό βάσανον αὐτό εἶναι ἀκριβῶς ἡ σωτηρία. Τοιαύτην σωτηρίαν ἐδώρησεν εἰς τό ἀνθρώπινον γένος ὁ νικητής τοῦ θανάτου, ὁ ἀναστᾶς Θεάνθρωπος. Διά τῆς ἀναστάσεως Του μᾶς ἀπεκάλυψεν ὅλον τό μυστήριον τῆς σωτηρίας μας.

Σωτηρία σημαίνει τό νά ἐξασφαλισθῆ διά τό σῶμα καί τήν ψυχήν ἀθανασία καί αἰώνια ζωή. Καί αὐτό κατορθώνεται μόνον διά τῆς θεανθρωπίνης ζωῆς, τῆς νέας ζωῆς τῆς ἐν τῷ Ἀναστάντι καί διά τόν Ἀναστάντα Χριστόν.

15. Διά ἐμᾶς τούς χριστιανούς ἡ ζωή αὐτή ἐπί γής εἶναι σχολεῖον, εἰς τό ὁποῖον μαθαίνουμε πῶς νά ἑξασφαλίσωμεν τήν ἀθανασίαν καί τήν αἰώνιον ζωήν.

Ἀλλά γιά νά ἀναστηθῆ μετά τοῦ Χριστοῦ ὁ ἄνθρωπος, πρέπει πρῶτον νά πεθάνη μαζί μέ τόν Κύριον καί νά ζήση τήν ζωήν τοῦ Χριστοῦ ὡς ἰδικήν του. Ἐάν κάμη αὐτό, τότε τήν ἡμεράν τῆς Ἀναστάσεως θά μπορέση μαζί μέ τόν Ἅγιον Γρηγόριον τόν θεολόγο νά εἴπη: «Χθές συνεσταυρούμην Χριστῷ, σήμερον συνδοξάζομαι.  Χθές συνενεκρούμην, συζωοποιοῦμαι σήμερον. Χθές συνεθαπτόμην, σήμερον συνεγείρομαι».

16. Εἰς τέσσαρας μόνον λέξεις συγκεφαλαιοῦνται καί τά τέσσαρα Εὐαγγέλια τοῦ Χριστοῦ, Χριστός Ἀνέστη! - Ἀληθῶς Ἀνέστη!....

17. Ναί ἀληθῶς ἀνέστη ὁ Κύριος. Καί μάρτυς τούτου κάθε χριστιανός, ἀρχίζοντας ἀπό τούς ἁγίους Ἀποστόλους μέχρι τῆς Δευτέρας Παρουσίας. Διότι μόνον ἡ δύναμις τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ ἠδυνήθη νά δώση καί συνεχῶς δίδει καί θά δίδη τήν δύναμιν εἰς κάθε χριστιανόν νά νικήση κάθε θνητόν καί αὐτόν τόν θάνατον.

Κάθε ἁμαρτωλόν καί αὐτήν τήν ἁμαρτίαν. Κάθε δαιμονικόν καί αὐτόν τόν διάβολον.

18.  Δέν ὑπάρχει ἕνα γεγονός ὄχι μόνον εἰς τό Εὐαγγέλιον, ἀλλά οὔτε εἰς τήν ἱστορίαν ὁλόκληρού του ἀνθρώπινου γένους, τό ὁποῖον νά εἶναι μαρτυρημένον κατά τρόπον τόσον δυνατόν, τόσον ἀπρόσβλητον, τόσον ἀναντίρρητον, ὅσον ἡ ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ. Ἡ Ἐκκλησία θεμελιοῦται ἐπί τοῦ γεγονότος τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου.

19.  Μέχρι τῆς ἀναστάσεως Του ὁ Κύριος ἐδίδασκε περί τῆς αἰωνίου ζωῆς, ἀλλά μέ τήν ἀνάστασιν Του ἔδειξε ὅτι ὁ ἴδιος πράγματι εἶναι ἡ αἰώνιος ζωή. Μέχρι τῆς ἀναστάσεως.

Τοῦ ἐδίδασκε περί τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν, ἀλλά μέ τήν ἀνάστασιν του ἔδειξε ὅτι ὁ ἴδιος εἶναι πράγματι ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν. Μέχρι τῆς ἀναστάσεως Του ἐδίδασκε ὅτι ἡ πίστις εἰς Αὐτόν μεταφέρει ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τήν ζωήν, ἀλλά μέ τήν ἀνάστασιν Του ἔδειξε ὅτι ὁ Ἴδιος ἐνίκησε τόν θάνατον καί ἐξησφάλισε ἔτσι εἰς τούς ἀνθρώπους τήν μετάβασιν ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τήν ζωήν.

20. Χωρίς τήν ἀνάστασιν τοῦ Θεανθρώπου δέν μπορεῖ νά ἐξηγηθῆ οὔτε τό κήρυγμα τῶν ἀποστόλων οὔτε τό μαρτύριον τῶν Μαρτύρων οὔτε ἡ ὁμολογία τῶν ὁμολογητῶν οὔτε ἡ ἁγιότης τῶν ἁγίων οὔτε ἡ ἀσκητικότης τῶν ἀσκητῶν οὔτε τά θαύματα τῶν θαυματουργῶν οὔτε ἡ πίστις τῶν πιστευόντων οὔτε ἡ ἄγαπη τῶν ἀγαπώντων οὔτε ἡ ἐλπίς τῶν ἐλπιζόντων οὔτε ἡ νηστεία τῶν νηστευόντων οὔτε ἡ προσευχή τῶν προσευχομένων οὔτε ἡ πραότης τῶν πράων οὔτε ἡ μετάνοια τῶν μετανοούντων οὔτε ἡ εὐσπλαχνία τῶν εὔσπλαχνων, οὔτε οἱαδήποτε χριστιανική ἀρετή ἤ ἄσκησις.

Ἐάν ὁ Κύριος δέν εἶχε ἀναστηθῆ, ποιός θά μποροῦσε αὐτούς τούς φοβισμένους νά τούς συγκεντρώση, νά τούς δώση τό θάρρος καί τήν δύναμιν καί τήν σοφίαν, γιά νά μπορέσουν τόσο ἄφοβα καί μέ τόσην δύναμιν καί σοφίαν νά κηρύττουν.

 Σημειώσεις:

1.  Ἐννοεῖ τόν Ἅγιο Ἰονστίνον Πόποβιτς.

Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. τεύχους 1923 13 Ἀπριλίου 2012