Διδαχαὶ περὶ Ἐκκλησίας. Πατερικές διδαχές

Ὁ π. Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος ἀναφερόμενος στήν ἔννοια Ἐκκλησία, ἔλεγε: «Ἡ λέξις Ἐκκλησία σημαίνει ἑνότητα . Ἐκ+καλῶ, μαζεύω, συναθροίζω. Τό ὄνομα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὄνομα ἑνότητος. Ἐκκλησία σημαίνει σύναξις»1.

Ὁ ἅγιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης μᾶς λέγει γιά τήν Ἐκκλησία: «Κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὁ Χριστός καί σῶμα ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι, οἱ χριστιανοί. Ἡ Ἐκκλησία καί ὁ Χριστός εἶναι ἕνα. Τό σῶμα δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει χωρίς τήν κεφαλή του. Τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας τρέφεται, ἁγιάζεται, ζεῖ μέ τόν Χριστό.
Ὁ Χριστός ἕνωσε τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας μέ τόν οὐρανό καί τή γῆ. Μέ τούς ἀγγέλους, τούς ἀνθρώπους καί ὅλα τά δημιουργήματα, μέ ὅλη τήν κτίση τοῦ Θεοῦ…
Ὁ Χριστός φανερώνεται μέσα στήν ἑνότητα τήν μετα- ξύ μας καί στήν ἀγάπη Του, τήν Ἐκκλησία. Ἐκκλησία δέν εἶμαι μόνος ἐγώ, ἀλλά μαζί καί ἐσεῖς. Ἐκκλησία εἴμαστε ὅλοι. Μέσα στήν Ἐκκλησία ὅλοι ἐνσωματώνονται. Εἴμαστε ὅλοι ἕνα καί ὁ Χριστός κεφαλή»2.

Ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς σέ λόγο του Περί Ἐκκλησίας σημειώνει: «Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός ἐνοικεῖ διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς τόν ἄνθρωπον, τόν ἀνακαινίζει, τόν ἁγιάζει καί τόν χριστοποιεῖ. Χωρίς τό Ἅγιον Πνεῦμα, τό πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου φθείρεται καί διασκορπίζεται διά τῶν ἁμαρτιῶν εἰς ἀναριθμήτους θανάτους, εἰς ἀναρίθμητα μή ὄντα καί ψευδοόντα. Τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἦλθεν εἰς τόν κόσμον διά τόν Χριστόν καί διά τοῦ Χριστοῦ, καί ἔγινε ἡ ψυχή εἰς τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας: καί μόνον διά τοῦ Χριστοῦ καί διά τόν Χριστόν δίδεται εἰς τούς ἀνθρώπους. Τοῦτο σημαίνει ὅτι τό Ἅγιον Πνεῦμα μόνον διά τόν Χριστόν καί διά τοῦ Χριστοῦ ζῆ ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ. Διότι ὁ Χριστός ζῆ ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τό ὁποῖον ἀποτελεῖ τήν ψυχήν της, καί ἡ Ἐκκλησία ζῆ διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐν τῷ Χριστῷ ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ τήν Κεφαλήν της»3.

Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος σέ λόγο του λέγει ὅτι: «Ἄς ἴδωμεν τήν παράδοσιν καί διδασκαλίαν καί πίστιν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας, τήν ὁποίαν , ὁ μέν Κύριος ἔδωκεν, οἱ δέ ἀπόστολοι ἐκήρυξαν, καί οἱ πατέρες ἐφύλαξαν. Διότι εἰς αὐτήν ἔχει θεμελιωθῆ ἡ Ἐκκλησία, καί αὐτός πού ἐκπίπτει ἀπό αὐτήν οὔτε δύναται νά εἶναι, ἀλλά οὔτε καί νά λέγεται Χριστιανός. Καί αὐτή εἶναι ὅτι ὑπάρχει Τριάς ἁγία και τελεία… Διότι ὁ Πατήρ διά τοῦ Υἱοῦ ἐν ἁγίῳ Πνεύματι ποιεῖ τά πάντα, ἔτσι διατηρεῖται ἡ ἑνότης τῆς ἁγίας Τριάδος, καί ἔτσι εἰς τήν Ἐκκλησίαν κηρύσσεται ἕνας Θεός… Εἶναι δέ Τριάς ὄχι μόνον ὡς πρός τό ὄνομα καί μέ τήν φαντασίαν ἀλλά ἀληθινή καί πραγματική. Καί ὅτι αὐτή εἶναι ἡ πίστις τῆς Ἐκκλησίας, ἄς τό μάθουν ἀπό τό ὅτι ὁ Κύριος ἀπέστειλε τούς ἀποστόλους εἰς τό κήρυγμα λέγων «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη βα- πτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος»4.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος θα πῆ γιὰ τὴν Ἐκκλησία: «Ὅπως εἰς τὸ σῶμα ἄλλο μὲν μέρος ἄρχει καὶ ἔχει τὴν πρωτοκαθεδρίαν τρόπόν τινα, ἄλλο δὲ ἄρχεται καὶ ὁδηγεῖται, οὕτω καὶ εἰς τὰς ἐκκλησίας διέταξεν ὁ Θεὸς κατὰ τὸν νόμον τῆς ἰσότητος, ὁ ὁποῖος ἀποδίδει εἰς τὸν καθένα ὅτι ἀξίζει ἢ χάριν τῆς προνοίας, διὰ τῆς ὁποίας συνήνωσε τὰ πάντα, οἱ μὲν νὰ ποιμαίνωνται καὶ νὰ διοικοῦνται καὶ νὰ κατευθύνωνται μὲ τοὺς λόγους καὶ τὰ ἔργα πρὸς ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖον πρέπει νὰ πράξουν, οἱ ἄλλοι δὲ νὰ εἶναι ποιμένες καὶ διδάσκαλοι, διὰ νὰ διοικοῦν τὴν ἐκκλησία. Εἶναι δὲ αὐτοί, ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι εἶναι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὡς πρὸς τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν προσέγγισιν πρὸς τὸν Θεὸν τόσον, ὅσον εἶναι ἡ ψυχὴ ἀπὸ τὸ σῶμα ἤ ὁ νοῦς ἀπὸ τὴν ψυχήν. Τοῦτο δὲ συμβαί- νει, διὰ νὰ ἀναδειχθοῦν καὶ τὰ δύο ἕν πλῆρες σῶμα, πραγματικὰ ἀντάξιον καὶ τοῦ ἰδίου τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ τὴν κεφαλὴν ἡμῶν»5.

Ὁ ἅγιος Νικόλαος ὁ Καβάσιλας ἑρμηνεύοντας τήν Θεία Λειτουργία, γράφει: «Καί ὅπως τό πυρακτωμένο σίδηρο δέν τό βλέπουμε ὡς σίδηρο, ἀλλά ὡς φωτιά μόνο, καθώς τά χαρακτηριστικά του ἐξαφανίζονται ἀπό τήν φωτιά, ἔτσι καί τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ: ἄν μποροῦσε κανείς νά τή δεῖ καθώς εἶναι ἑνωμένη μέ τόν Χριστό καί κοινωνεῖ τό σῶμα Του, τίποτε ἄλλο δέν θά ἔβλεπε, παρά μόνο τό σῶμα τοῦ Κυρίου… Ὀνομάζοντας τόν Χριστό κεφαλή καί ἐμᾶς σῶμα, δέν τό κάνει γιά νά φανερώσει τή σχετική μέ ἐμᾶς πρόνοια καί παιδαγωγία καί νουθεσία Του, ἤ τή δική μας ὑποταγή σέ Αὐτόν. Ἀλλά τό λέγει ἐννοώντας ὅτι οἱ πιστοί ἤδη ζοῦν χάρις στό Αἷμα τοῦτο τήν ἐν Χριστῷ ζωή καί ἐξαρτῶνται ἀληθινά ἀπό τήν Κεφαλή ἐκείνη καί φοροῦν τοῦτο τό Σῶμα»6.


1. Ἀρχιμ. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα Ἐκδ. Ἱ. Ἡ. Κεχαριτωμένης σελ. 190.
2.Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυ- βίτου Βίος καί Λόγοι Ἱ. Μ. Χρυσοπηγῆς 189.
3. Ἀρχιμ. Ἰουστίνου Πόποβιτς Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία καί ὁ Οἰκουμενισμός Ἐκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέ- λη σελ. 32.
4.Μ. Ἀθανασίου Ε.Π.Ε. τόμ. 4 σελ. 165.
5.Λόγος Β΄ τόμ. 1 σελ. 77.
6.Ἁγ. Νικολάου Καβάσιλα Ἑρμηνεία τῆς Θείας Λειτουργίας Ἐκδ. Τό Περιβόλι τῆς Παναγίας σελ. 125.


Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. φύλ. 2008 31 Ἰανουαρίου 2014