Πλέον τὸ κείμενο, ὁ ἦχος καὶ εἰκόνα ἐκφράζονται μὲ τὰ λεγόμενα «bits», τὰ ὁποῖα διακινοῦν ἐξ ἴσου καὶ τὰ τρία καὶ μάλιστα μὲ τὴν ταχύτητα τοῦ φωτός! Αὐτὸ ἄλλαξε τελείως τὸν κόσμο τῶν μέσων ἐνημέρωσης καὶ ψυχαγωγίας.
Στὴ συνέχεια εὐνόησε τὴ συγχώνευση καὶ τὴ συγκέντρωση τῶν ἐπιχειρήσεων, ποὺ δραστηριοποιοῦνταν σ’ αὐτοὺς τοὺς τομεῖς. Ἑταιρεῖες ἠλεκτρονικῶν συγχωνεύονται μὲ τηλεφωνικές, ἐκδοτικὲς καὶ τηλεοπτικὲς (τηλεόρασης) ἑταιρεῖες.
Οἱ νέες πολυεθνικές, ποὺ προκύπτουν συγχωνεύονται κι αὐτές, γιὰ νὰ δημιουργηθοῦν στὸ τέλος ἐλάχιστοι πολυεθνικοὶ κολοσσοί, ποὺ ἐλέγχουν τὰ πάντα!
Μάλιστα ὁ τζίρος τους ἔφθασε πλέον νὰ ἀποτελεῖ τὸ 10% τῆς παγκόσμιας οἰκονομίας! Τὰ κράτη δὲ ἔκαναν τὰ πάντα, γιὰ νὰ τοὺς διευκολύνουν!3 Ἔτσι ἡ ἐπικοινωνία ἔγινε ἡ βαριὰ βιομηχανία! Μπορεῖ νὰ συγκριθεῖ πλέον μὲ τὴν σιδηροβιομηχανία στὸ τέλος τοῦ 19ου αἰώνα καὶ τὴν αὐτοκινητοβιομηχανία στὶς ἀρχὲς τοῦ 20οῦ!
Οἱ γίγαντες τῆς πληροφορικῆς, τῆς τηλεφωνίας καὶ τῆς τηλεόρασης, ποὺ προέκυψαν βλέπουν πλέον τεράστια κέρδη, σ᾽ αὐτὰ ἀκρι βῶς τὰ μυθικά… κοιτάσματα, ποὺ ἔφερε στὸ φῶς ἡ ψηφιακὴ τεχνολογία!
Ἑπόμενο εἶναι ὁ ἀνταγωνισμὸς μεταξύ τους νὰ εἶναι ὀξύς, νὰ γίνονται τεράστιες ἐπενδύσεις καὶ νὰ ἐκμεταλλεύονται κάθε τεχνολογικὴ ἐφαρμογή, (ὅπως τῆς Apple μὲ τὸ iPad γιὰ παράδειγμα). Καὶ τί ἄλλο μᾶς προέκυψε ἀπ’ αὐτό; Πὼς οἱ ἐλάχιστες αὐτὲς γιγάντιες πολυεθνικὲς εἶναι τελικὰ καί… οἱ ἄρχοντες τοῦ κόσμου!
Ὁπότε, ὡς ἄρχοντες τοῦ κόσμου ποὺ εἶναι, θέλουν νὰ ἐκμεταλλευτοῦν καὶ τούτη τὴν πτυχὴ τῶν… μυθικῶν κοιτασμάτων, ποὺ ἀνακάλυψαν: Νὰ σφετεριστοῦν ἀπολύτως τὴν ἀσταμάτητη ροὴ δεδομένων, ποὺ διενεργεῖται καθημερινὰ στὸν πλανήτη! Πρόκειται γιὰ τὶς συζητήσεις, τὰ μηνύματα, τὰ κείμενα, τὶς εἰκόνες, τὶς μουσικές, τὶς ταινίες, τὰ θεάματα, τὶς ἐκπομπές κ.λπ.
Καὶ νὰ σκεφθεῖ κανεὶς ὅτι ὁ κόσμος ἀπ’ τὸ 1990 κι ὕστερα παρήγαγε περισσότερες τέτοιου εἴδους πληροφορίες, ἀπ’ ὅ,τι τὰ 5000 χρόνια, ποὺ προηγήθηκαν! Στόχος δὲ καθενὸς ἐξ αὐτῶν τῶν «ἀρχόντων» εἶναι νὰ γίνει ὁ μοναδικὸς συνομιλητὴς (ἢ θὰ λέγαμε προμηθευτής;) τοῦ κάθε πολίτη, ὁ ὁποῖος καὶ θὰ τοῦ τὰ παρέχει ὅλα!
Ἤδη τὸ βλέπουμε αὐτὸ στὸ Facebook, γιὰ παράδειγμα. Ἐπιπλέον, γιὰ νὰ αὐξήσουν καὶ τὰ περιθώρια κέρδους τους, κάνουν τὰ πάντα, γιὰ νὰ ἐλέγχουν ὅλη τὴν ἁλυσίδα. Δηλαδὴ τὸ περιεχόμενο (ἢ τὸ προϊόν), τὴν παραγωγή, τὴν μετάδοση καὶ τὴν σύνδεση μὲ τὸν συνδρομητὴ –πελάτη!
Τί φοβερὸ νὰ τὰ κάνει ὅλα αὐτὰ ἕνας! Νὰ τὰ ἐλέγχει ὅλα ἕνας! Ἄρα θὰ ἐλέγχει ἀπολύτως καὶ τὸν παγκόσμιο πολίτη –πελάτη! Ὁπότε τὸ παγκόσμιο κοινὸ εἶναι πλέον τὸ μεγάλο τους κεφάλαιο. Δὲν εἶναι μόνο ὅτι τοὺς ἔχουν πελάτες καὶ τοὺς πωλοῦν ὅλα τους τὰ «ἐμπορεύματα».
Μὲ τὰ ἀρχεῖα τῶν προσωπικῶν τους δεδομένων, ποὺ δημιουργοῦν, μποροῦν τώρα νὰ πωλοῦν καὶ τοὺς ἴδιους, στοὺς διαφημιστὲς καὶ σὲ ὅσους τοὺς τὰ ζητήσουν γιὰ ἀγορά! Δηλαδὴ τί κάνουν ἀκριβῶς; Διά τῶν προσωπικῶν δεδομένων πουλᾶνε καταναλωτὲς (ἀναγνῶστες, ἀκροατές, τηλεθεατές, σέρφερς) σὲ ἄλλους πελάτες τους, ποὺ ἐνδιαφέρονται νὰ τὰ «ἀξιοποιήσουν» πρὸς ἴδιον ὄφελος!
Μάλιστα ἡ ζήτηση εἶναι πολὺ μεγάλη. Κι αὐτὸ γιατί ἡ «διαδικτυωμένη κοινωνία» παίρνει πλέον καθημερινὰ τεράστιες διαστάσεις. Ὑπολογίζεται ὅτι, ἐνῶ γιὰ νὰ συνδεθοῦν 1 δισεκ. σπίτια μὲ τὸ σταθερὸ τηλέφωνο ἀπαιτήθηκαν 100 χρόνια, γιὰ νὰ συνδεθοῦν 5 δισεκ. κινητὰ ἀπαιτήθηκαν μόλις 4 χρόνια!
Μέχρι τὸ 2020 δὲ θὰ εἶναι συνδεδεμένες 50 δισεκ. συσκευές. Ὁπότε στὸ ἐγγὺς μέλλον τὰ πάντα θὰ διενεργοῦνται μὲ ὅλα τὰ σύγχρονα τεχνολογικὰ μέσα στὸ διαδίκτυο. Ἐκεῖ θὰ βρίσκεται καὶ τὸ μέλλον τῆς ἑταιρικῆς ἐπικοινωνίας. Πραγματικὰ τί… ἀγορὰ ἄνοιξαν μπροστά τους!
Νὰ γιατί, ἐκεῖ στὶς ἀρχὲς τοῦ 2000, εἰδικοὶ ἐπιστήμονες καὶ μελετητὲς ἔλεγαν: «Τὶς συνέπειες τῆς ψηφιακῆς ἐπανάστασης δὲν μποροῦμε ἀκόμη νὰ τὶς φανταστοῦμε»! Οἱ ἱστοσελίδες κοινωνικῆς δικτύωσης ὁλοκληρώνουν τὸ κακό! Ἂς περιοριστοῦμε μόνον σ’ αὐτές, ἀπ’ τὸν «λαμπρὸ» κόσμο τοῦ διαδικτύου, χάριν συντομίας.
Λοιπόν, ἐνῶ οἱ ἄλλες δύο περιπτώσεις τῆς παρακολούθησής μας, ποὺ ἀναφέραμε στὴν ἀρχή, εἶναι σὲ κάποιο βαθμὸ συζητήσιμες, ἡ περίπτωση τῶν ἱστοσελίδων αὐτῶν, δὲν εἶναι συζητήσιμη καθόλου, μὰ καθόλου!
Καὶ τοῦτο γιατί, ἐνῶ στὴν πρώτη περίπτωση παρακολουθούμαστε (ἢ καὶ παρακολουθοῦμε τοὺς ἄλ λους!) γιὰ λόγους ἀσφαλείας καὶ στὴν δεύτερη ἴσως, γιατί δὲν μποροῦμε νὰ κάνουμε καὶ διαφορετικὰ ἀπὸ τὴν ἴδια τὴν ἐξέλιξη τῶν πραγμάτων, ἐδῶ μέσα ἀπὸ τὶς διαδικασίες τῆς μόδας καὶ τοῦ «ἔτσι κάνουν ὅλοι», ἐμεῖς οἱ ἴδιοι συμπληρώνουμε τὸ πὰζλ τῆς δημοσιοποίησης τῆς προσωπικῆς μας ζωῆς. Δηλαδὴ τοῦ πλέον σημαντικοῦ της τμήματος, τοῦ πλέον προσωπικοῦ καὶ ἀπορρήτου καὶ μάλιστα ἀπὸ μᾶς τοὺς ἰδίους!
Ἆραγε πόσο δικαιολογημένο μπορεῖ νὰ εἶναι αὐτό; Οἱ ἱστοσελίδες αὐτὲς κατορθώνουν νὰ γνωρίζουν τὰ πάντα γιά μᾶς. Ὅπως καὶ γιὰ μία πόλη καὶ γιὰ ἕνα κράτος ἀκόμη! Καὶ μαζί τους γνωρίζουν τὰ πάντα γιὰ μᾶς διαφημιστικὲς ἑταιρεῖες, πολυεθνικοὶ κολοσσοί, ἐργοδότες, μυστικὲς ὑπηρεσίες, διαφθορεῖς κ.λπ.!
Μὲ τὸ νὰ γνωρίζουν ποιοὶ εἴμαστε, ποῦ πηγαίνουμε, τί τρῶμε, μὲ ποιοὺς κάνουμε παρέα, ποιὲς εἶναι οἱ συνήθειές μας, τί συζητᾶμε, τί μᾶς ἀπασχολεῖ, τί δουλειὰ κάνουμε, ποιὸ εἶναι τὸ μορφωτικό μας ἐπίπεδο, ποιὲς εἶναι οἱ πολιτικές, θρησκευτικὲς καὶ οἱ ἐν γένει πεποιθήσεις μας, πῶς καὶ τί σκεπτόμαστε, ἀκόμη δὲ ποῦ θὰ βρισκόμαστε τὶς ἑπόμενες ὧρες, ποιὲς ταινίες προτιμᾶμε, τί μουσικὴ ἀκοῦμε, ποιὰ site ἐπισκεπτόμαστε κ.λπ. ἔχουν ἤδη ἕνα χρυσωρυχεῖο στὰ χέρια τους!
Καὶ μ’ αὐτὸ τί κάνουν; Τὸ ἐκμεταλλεύονται ποικιλοτρόπως! Προσαρμόζουν ἢ καὶ διαμορφώνουν τὴν ἀγορά, τὴν μόδα, τὴν προσφορὰ καὶ τὴ ζήτηση. Κι ἐν τέλει ἐμᾶς τοὺς ἴδιους! Εἶναι ἕνα χρυσωρυχεῖο, ποὺ μὲ τίποτα δὲν μένει ἀνεκμετάλλευτο.
Τουλάχιστον ἂς μᾶς προβληματί- σει ὅλους τὸ γεγονὸς ὅτι αὐτὲς οἱ ἱστοσελίδες, προσφέρουν τὶς ὑπηρεσίες τους σ᾽ ἐμᾶς ἐντελῶς δωρεάν! Ἆραγε πῶς χρηματοδοτοῦνται; Μὰ ἀπὸ τὰ δίκτυα διαφημίσεων, τὰ ὁποῖα ἔχουν ὡς ἀντάλλαγμα νὰ ἀπευθύνονται στοὺς χρῆστες μὲ βάση τὸ προφίλ τους!
Καὶ ποιὸς εἶναι ὁ στόχος τους; Νὰ αὐξάνουν ἀδιάκοπα τοὺς χρῆ στες τους, νὰ τοὺς διατηροῦν μὲ τὴν ὕπαρξη «κόστους ἀποχώρησης»4, νὰ αὐξάνουν ὅσο γίνεται τὶς ἐπισκέψεις τῶν χρηστῶν, νὰ παρατείνουν τὸν χρόνο ποὺ παραμένουν σ᾽ αὐτὸ κ.λπ. Ἔτσι μὲ τὸ νὰ εἴμαστε ὅσο γίνεται «κολλημένοι» σ’ αὐτές, τόσο αὐτὲς κερδίζουν τουλάχιστον ἀπὸ διαφημιστικὰ ἔσοδα.
Τὸ δὲ μακροπρόθεσμο σχέδιό τους εἶναι «νὰ μεταφράσουν τὴν τεράστια βάση τῶν χρηστῶν τους σὲ τεράστια αὔξηση κερδῶν»! Αὐτὴ δὲ εἶναι καὶ ἡ «ἐμπορικὴ ἀξία» τῶν μέσων αὐτῶν! Μάλιστα γιὰ τὸ facebook τὸ 85% τῶν ἐσόδων του προέρχεται ἀπὸ διαφημίσεις. Ἆραγε πόσα ἔσοδα ἔχει ἀπ’ τὸν καθένα ἀπό μᾶς; Ἤδη στὰ περιοδικὰ πληροφορικῆς εἶναι διάχυτη ἡ ἀνησυχία γιὰ τὴν τροπή, ποὺ παίρνουν τὰ πράγματα στὸν χῶρο τῆς λεγόμενης «κοινωνικῆς δικτύωσης».
Καὶ οἱ ἑταιρεῖες τοῦ χώρου αὐτοῦ πῶς ἀπαντοῦν; Μ᾽ ἐκεῖνο τὸ ἁπλοϊκὸ «Ἐμπιστευθεῖτε μας»! Ἀλλὰ θὰ ὁλοκληρώσουμε τὸ θέμα μας στὸ ἑπόμενο φύλλο, ἀναφέροντας συγκεκριμένα στοιχεῖα γιὰ τὸν ρόλο τοῦ Facebook καὶ τοῦ Google.
Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος
Σημειώσεις:
3. Γιὰ παράδειγμα ἡ Ε.Ε. ἀπὸ τὴν 1.2.1998 ἀπελευθέρωσε τὴν τηλεφωνία, καταργώντας κάθε προστατευτικὸ νόμο, ποὺ ὑπῆρχε σὲ ἐθνικὸ καὶ εὐρωπαϊκὸ ἐπίπεδο!
4. Γιὰ παράδειγμα εἶναι ἀπίθανο νὰ φύγουν, ἂν δὲν μποροῦν νὰ πάρουν μαζί τους τὸ δίκτυο τῶν φίλων τους, τὸ περιεχόμενο καὶ τὶς ἐφαρμογές!
Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. φύλ. 2011 21 Φεβρουαρίου 2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου