Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Β΄ Κεφάλαιο 4'. «Συμπεριφορά με διάκριση » «Ή πνευματική ειλικρίνεια χαρακτηρίζεται από την αγάπη»

Λόγοι Β΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

«Ενέργειες με σύνεση και αγάπη» 

«Συμπεριφορά με διάκριση » 

- Γέροντα, όταν βλέπουμε κάποιον νά συμπεριφέρεται άσχημα, πρέπει νά τού πούμε κάτι;
- Ανάλογα μέ το τί άνθρωπος είναι. Χρειάζεται πολλή διάκριση και θείο φωτισμό στην εποχή μας.
Δεν είναι εύκολο να σας πω. Σέ μιά περίπτωση, όπως έχω δει, υπάρχουν πεντακόσιες υποπεριπτώσεις. Είναι μερικοί πού μπορούν να διορθωθούν και άλλοι πού δεν διορθώνονται, και μέ μιά δική μας παρατήρηση μπορεί νά αντιδράσουν. Ιδίως αν κάποιος εχη εγωισμό και τον θίξης, αντιδρά άσχημα. Ένώ καταλαβαίνει πολλές φορές ότι σφάλλει, άπό εγωισμό δέν υποχωρεί.
Και όταν τά ελατήρια μας δέν είναι αγνά, δηλαδή μαζί μέ το ενδιαφέρον ύπάρχη και υπερηφάνεια, και ή αγάπη δέν εΐναι καθαρή, δημιουργείται στον άλλο μεγάλη αντίδραση. Όταν ελέγχουμε κάποιον άπό αγάπη, μέ πόνο, είτε τήν καταλαβαίνει ό άλλος τήν αγάπη μας είτε όχι, ή αλλοίωση γίνεται στην καρδιά του, επειδή κινούμαστε άπό καθαρή αγάπη.
Ένώ ό έλεγχος πού γίνεται χωρίς αγάπη, μέ εμπάθεια, τόν κάνει τόν άλλο θηρίο, γιατί ή κακία μας προσκρούει στον εγωισμό του, και τότε βγάζει σπίθες, και ανάβει ή φωτιά, όπως όταν χτυπήση ό πυριόβολος -τό ατσάλι - στην στουρναρόπετρα. Όταν άνεχώμαστε τόν αδελφό μας άπό αγάπη, εκείνος τό καταλαβαίνει. Και όταν δέν εκδηλώνεται ή κακία μας, άλλα είναι εσωτερική, πάλι τήν καταλαβαίνει, γιατί τοϋ προκαλεί ταραχή-όπως ό διάβολος, ακόμη και όταν παρουσιάζεται σάν άγγελος φωτός, φέρνει ταραχή, ένώ ό πραγματικός Άγγελος φέρνει μιά απαλή ανέκφραστη αγαλλίαση.
- Δηλαδή, Γέροντα, όταν λέμε κάτι και δημιουργούνται αντιδράσεις, ξεκινάμε άπό εγωισμό;
- Γίνονται και πολλές παρεξηγήσεις· άλλα καταλαβαίνει ό ένας, άλλα ό άλλος. Νά έξετάζη όμως
κανείς πάντοτε τόν εαυτό του: «Γιατί θέλω νά τό πώ αυτό; Από πού ξεκινώ; Πονάω γι’ αυτό ή θέλω νά τό πώ, γιά νά φανώ καλός, νά επιδειχθώ;». Άν κανείς έξαγνισθή, τότε, εϊτε θυμώση εϊτε φωνάξη εϊτε κάνη μιά παρατήρηση, τά έλατήριά του θά είναι αγνά. Μετά πάνε όλα κανονικά, επειδή κινείται με διάκριση.
Γιατί διάκριση είναι ό εξαγνισμός, ό θειος φωτισμός, ή πνευματική διαύγεια. Επομένως πώς νά ύπάρχη εγωισμός εκεί μέσα; Και όταν τά ελατήρια είναι αγνά, ό άνθρωπος έχει ανάπαυση. Άπό αυτό θά διακρίνετε αν ή κάθε ενέργεια σας είναι καλή.
Πολλές φορές δέν καταλαβαίνετε ότι ό τρόπος με τον όποιο λέτε κάτι στον άλλον έχει ύφος διευθυντού: «Έτσι και έτσι πρέπει νά γίνη αυτό». Μπαίνει ό εγωισμός και τον τινάζετε τον άλλο στον αέρα. Αν υπάρχουν αγνά ελατήρια και ταπείνωση, ή παρατήρηση βοηθάει τον άλλο· διαφορετικά, μπαίνει ό εγωισμός και φέρνει αντίθετο αποτέλεσμα. Νά βγάλετε τον εαυτό σας, τον εγωισμό σας, άπό τις ενέργειες σας. Τότε θά κινήσθε όλο άπό αγνά ελατήρια. Ή αδιάκριτη συμπεριφορά τις περισσότερες φορές κάνει μεγαλύτερο κακό άπό τήν συμπεριφορά των τρελλών πού έχουν το ακαταλόγιστο και σπάζουν κεφάλια, διότι οι αδιάκριτοι με τά κοφτερά τους λόγια πληγώνουν ευαίσθητες ψυχές και πολλές φορές τις τραυματίζουν θανάσιμα, γιατί τις φέρνουν σε απόγνωση. Είναι και μερικοί πού συμπεριφέρονται μέ τον ίδιο τρόπο προς όλους.
Δέν μπορούμε όμως σέ μιά δακτυλήθρα νά βάλουμε όσο βάζουμε σέ ένα βαρέλι· ή νά φορτώσουμε ένα βόδι όσο ένα άλογο. Το βόδι είναι γιά νά τραβάη το αλέτρι δέν γίνεται νά τού βάλουμε σαμάρι και νά τό φορτώσουμε. Το άλογο πάλι κακώς το βάζουμε στό αλέτρι, γιατί είναι γιά νά σηκώνη βάρος. Γιά άλλη δουλειά είναι τό ένα, γιά άλλη τό άλλο.
Νά μή θέλουμε νά βάλουμε όλον τον κόσμο στό δικό μας καλούπι. Ό καθένας έχει τό δικό του.
Νά παραβλέπουμε και μερικά, όταν δέν βλάπτουν. Έάν μπορούσαν νά μπουν σέ τάξη όλοι οι άνθρωποι σ" αυτήν τήν ζωή, δέν θά γίνονταν αταξίες και θά ήταν και εδώ Παράδεισος.
Νά μήν έχουμε λοιπόν απαιτήσεις παράλογες άπό τους άλλους.

 «Ή πνευματική ειλικρίνεια χαρακτηρίζεται από την αγάπη»

Ό κόσμος πάει άσχημα σήμερα, γιατί όλοι λένε μεγάλες «αλήθειες», πού δεν ανταποκρίνονται όμως στην πραγματικότητα. Τά γλυκά λόγια και οι μεγάλες αλήθειες έχουν αξία, όταν βγαίνουν άπό αληθινά στόματα, και πιάνουν τόπο μόνο στους καλοπροαίρετους ανθρώπους και σ' εκείνους πού έχουν καθαρό νου.
- Γέροντα, υπάρχει ειλικρίνεια κοσμική και ειλικρίνεια πνευματική;
- Ναι, βέβαια. Ή κοσμική ειλικρίνεια έχει άδιακρισία.
- Μιλάει δηλαδή κανείς εύκαίρως-άκαίρως;
- Έκτος άπό αυτό· ή αλήθεια είναι αλήθεια· άλλα, αν πής καμμιά φορά τήν αλήθεια χωρίς διάκριση, αυτό δεν είναι αλήθεια. Π.χ. είναι αλήθεια ότι ό τάδε είναι βλαμμένος. Αν πάς όμως νά το πής αυτό, δεν ωφελείς. Ή άλλος λέει: «Γιά νά είμαι ειλικρινής, θά πάω νά αμαρτήσω στην πλατεία». Αυτό δεν είναι ειλικρίνεια. Οποιος έχει πολλή διάκριση, έχει αρχοντική αγάπη, θυσία και ταπείνωση, και τήν πικρή ακόμη αλήθεια τήν λέει με πολλή απλότητα και τήν γλυκαίνει με τήν καλωσύνη του, με αποτέλεσμα νά ώφελή πιό θετικά άπό τά γλυκά λόγια, όπως τά πικρά φάρμακα ωφελούν περισσότερο άπό τά γλυκά σιρόπια.
Ή αλήθεια, όταν χρησιμοποιήται χωρίς διάκριση, μπορεί νά κάνη έγκλημα. Μερικοί ενεργούν εν ονόματι της αληθείας και εγκληματούν. Όταν κανείς έχη ειλικρίνεια χωρίς διάκριση, μπορεί νά κάνη διπλό κακό· πρώτα στον εαυτό του και ύστερα στους άλλους, γιατί αύτη ή ειλικρίνεια δέν έχει σπλάχνα. Όποιος θέλει νά είναι πράγματι ειλικρινής, ας ξεκινήση νά είναι ειλικρινής πρώτα με τόν εαυτό του, γιατί άπό 'κεϊ ξεκινάει ή πνευματική ειλικρίνεια. Όταν κανείς δέν είναι ειλικρινής με τόν εαυτό του, κοροϊδεύει και αδικεί τουλάχιστον μόνον τον εαυτό του. Όταν όμως συμπεριφέρεται χωρίς ειλικρίνεια προς τους άλλους, άμαρτάνει θανάσιμα, γιατί κοροϊδεύει τους άλλους.
- Μπορεί, Γέροντα, νά κινήται κανείς έτσι άπό απλότητα;
- Τί απλότητα! Πού την βρήκες σε έναν τέτοιο άνθρωπο την απλότητα! Αν είναι παιδάκι, θά έχη απλότητα. Αν είναι Άγιος, θά έχη απλότητα. Αν είναι μεγάλος και δέν είναι καθυστερημένος στο μυαλό και κινήται έτσι, θά είναι διάβολος.
- Και πώς αισθάνεται αυτός;
- Κόλαση σωστή. Ό ένας πειρασμός διαδέχεται τόν άλλο. Συνέχεια πειρασμοί.
- Γέροντα, δέν πρέπει όμως νά φέρεται κανείς με ευθύτητα;
- Ή ευθύτητα, έτσι όπως τήν χρησιμοποιούν πολλοί, έχει ένα νομικό πνεύμα. «Είμαι ευθύς, λένε, "κηρύττω επί των δωμάτων1», και κάνουν τόν άλλον ρεζίλι, άλλα τελικά γίνονται οί ίδιοι ρεζίλι.


1. Βλ. Λουκ. 12,3. 2.

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

ΛΟΓΟΙ  Β΄

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ

«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»

  ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ