Οἰκουμενισμὸς καὶ οἰκολογία: Γνωρίσματα τῆς «Νέας Ἐποχῆς» τοῦ ἀντιχρίστου. Πρωτοπρ. Ἄγγελος Ἀγγελακόπουλος

Πρωτοπρ. Άγγελος Αγγελακόπουλος εφημέριος Ι. Ν. Αγίας Παρασκευής Καλλιπόλεως Πειραιώς

Στίς 18-6-2015 ὁ αἱρεσιάρχης «πάπας» Φραγκίσκος ἐξέδωσε νέα παπική ἐγκύκλιο γιά τήν οἰκολογία μέ τίτλο «Laudato Si» (Νά εἶναι εὐλογημένο) καί «Sulla cura della casa comune» (Ἐπί τῆς φροντίδας τοῦ κοινοῦ μας οἴκου). Σέ μεγάλο μέρος τῆς ἐγκυκλίου γίνεται μνεία στίς οἰκολογικές θέσεις τοῦ «πράσινου», ὅπως ἀποκαλεῖται, οἰκουμενιστοῦ Οἰκ. Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου. Ὁ βετεράνος τοῦ οἰκουμενισμοῦ Σεβ. Μητρ. Περγάμου κ. Ἰωάννης Ζηζιούλας ἦταν μεταξύ ἐκείνων, πού παρουσίασαν   τήν ἐγκύκλιο τοῦ «πάπα» γιά τό περιβάλλον στή διεθνή κοινή γνώμη[1].

Ὁ οἰκουμενιστής Οἰκ.Πατριάρχης κ.Βαρθολομαῖος, προβαίνοντας σ’ἕνα φιλοπαπικό παραλήρημα, σέ συνέντευξή του στήν ἐφημερίδα La Stampa στίς 19-6-2015[2] ἀνέφερε τά ἑξῆς οἰκουμενιστικά : «Ἐμεῖς, οἱ Ὀρθόδοξοι, εἴμαστε ἑνωμένοι μέ τούς Καθολικούς στήν ὑπεράσπιση τῆς Γῆς, πού μοιραζόμαστε… Ἡ εὐγενική ἀναφορά, πού ἔκανε στό πρόσωπό μας ὁ ἀδελφός Πάπας Φραγκίσκος δέν μᾶς ἐξέπληξε… Ὑπάρχει κάτι περισσότερο : αὐτό, πού ἑνώνει τίς δύο Ἐκκλησίες, εἶναι πολύ πιό σημαντικότερο ἀπό ἐκεῖνο, πού τίς χωρίζει. Καί οἱ δύο ὀφείλουν νά ἔχουν στό νοῦ τους αὐτή τήν ἄποψη καί νά δεσμευτοῦν γιά τήν ἑνότητα. Πέρα ἀπό τίς θρησκευτικές καί δογματικές διαφορές, εἴμαστε χρήσιμοι στή Γῆ, πού μοιραζόμαστε, στή δημιουργία, πού μᾶς προσφέρθηκε ὡς πολύτιμο καί εὔθραυστο δῶρο ἀπό τόν Δημιουργό μας... Οἱ Ἐκκλησίες μας ἔχουν συνειδητοποιήσει ὅτι δέν μποροῦμε νά πράξουμε διαφορετικά ἀπό τό νά «ὑπηρετοῦμε καί νά διατηροῦμε» τό δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, γεγονός πού ἀποτελεῖ ἀναπόσπαστο κομμάτι τοῦ ρόλου μας, ὡς ἐπικεφαλῆς τῆς χριστιανικῆς κοινότητας, ὅπως ἐπίσης καί δέσμευση γιά τήν κοινωνική δικαιοσύνη στόν κόσμο».

Ἐπίσης, σέ ρεπορτάζ τοῦ περιοδικοῦ ΤΙΜΕ στίς 19-6-2015[3] ὁ οἰκουμενιστής Οἰκ. Πατριάρχης ἐπεσήμανε : «Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι, πάνω ἀπό ὁποιεσδήποτε δογματικές διαφορές, πού μπορεῖ νά χαρακτηρίζουν τίς διάφορες χριστιανικές ὁμολογίες, καί πέρα ​​ἀπό ὁποιαδήποτε θρησκευτική διαφωνία, πού μπορεῖ νά διαχωρίσει τίς διάφορες θρησκευτικές κοινότητες, ἡ γῆ μᾶς ἑνώνει μέ ἕνα μοναδικό καί ἐξαιρετικό τρόπο. Ὅλοι μας τελικά μοιραζόμαστε τή γῆ κάτω ἀπό τά πόδια μας καί ἀναπνέουμε τόν ἴδιο ἀέρα τῆς ἀτμόσφαιρας τοῦ πλανήτη μας. Ἀκόμη κι ἄν δέν ἀπολαμβάνουμε τούς πόρους τοῦ πλανήτη ἀρκετά ἤ δίκαια, ὡστόσο, ὅλοι μας εἴμαστε ὑπεύθυνοι γιά τήν προστασία καί τή διατήρησή του. Αὐτός ἀκριβῶς εἶναι ὁ λόγος, γιά τόν ὁποῖο ἡ σημερινή παπική ἐγκύκλιος μιλᾶ γιά τήν ἀνάγκη γιά «ἕνα νέο διάλογο», «μιά διαδικασία ἐκπαίδευσης» καί «ἐπείγουσα δράση»... Χρειαζόμαστε μιά ὁλοκληρωμένη προσέγγιση γιά τήν καταπολέμηση τῆς φτώχειας, τήν ἀποκατάσταση τῆς ἀξιοπρέπειας τῶν μή προνομιούχων, καί ταυτόχρονα τήν προστασία τῆς φύσης… Εἴμαστε ἰδιαίτερα εὐγνώμονες πρός τόν πάπα Φραγκίσκο γιά τήν ἀναγνώριση τῆς ἐπιμονῆς μας στήν ἀνάγκη νά διευρύνουμε τίς στενές καί ἀτομικιστικές ἀντιλήψεις τῆς ἁμαρτίας μας… Κατά τό τρίτο ἔτος τῆς θητείας τοῦ ἀδελφοῦ μας Πάπα Φραγκίσκου, μετρᾶμε σάν μιά πραγματική εὐλογία, πού εἴμαστε σέ θέση νά μοιραζόμαστε μιά κοινή ἀνησυχία καί ἕνα κοινό ὅραμα γιά τήν δημιουργία τοῦ Θεοῦ».

Ἀπέναντι στίς ἀπαράδεκτες καί καταδικαστέες, νεοεποχήτικες καί οἰκουμενιστικές προσωπικές ἀπόψεις τοῦ Οἰκ. Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, παραθέτουμε ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό ὁμιλία τοῦ ὁμοτίμου καθηγητοῦ τῆς Πατρολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ. αἰδ. πρωτοπρεσβ.          π. Θεοδώρου Ζήση[4]. Γράφει ὁ π. Θεόδωρος : «Θὰ μνημονεύσουμε ὀνομαστικὰ μερικὲς ἀπὸ τὶς κεφαλὲς αὐτῆς τῆς Λερναίας Ὕδρας, τοῦ Ἀντιχρίστου καὶ θὰ ἐπισημάνουμε δύο μόνο γνωρίσματα τῆς δῆθεν «Νέας Ἐποχῆς», ποὺ θέλει νὰ ἐπιστρέψει τὴν ἀνθρωπότητα στὸν γερασμένο καὶ διεφθαρμένο κόσμο τῆς πρὸ Χριστοῦ ἐποχῆς, στὴν δουλεία καὶ τυραννία τοῦ Ἑωσφόρου, νὰ διαγράψει, ἂν μπορέσει, τὴν «καινὴ κτίση» καὶ τὸν «καινὸ ἄνθρωπο» τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας, νὰ παύσει ἡ Ἐκκλησία νὰ παράγει ἁγίους, οἱ ὁποῖοι ἐνοχλοῦν καὶ ἀποδιώκουν τὸν Σατανᾶ καὶ τὰ ὄργανά του. Συνδιαμορφωταί, λοιπόν, αὐτῆς τῆς παλιᾶς «Νέας Ἐποχῆς», εἶναι ὁ Σιωνισμός, ἡ Μασονία, ὁ Ἀποκρυφισμός, ἡ Θεοσοφία, ἡ Νεοειδωλολατρία, καὶ τέκνα ὅλων αὐτῶν εἶναι ὁ Οἰκουμενισμὸς καὶ ἡ Οἰκολογία…

Ἡ παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ποὺ κατατρώγει καὶ φθείρει ἐσωτερικὰ τὴν Ἐκκλησία καθ᾽ ὅλη τὴν διάρκεια τοῦ 20οῦ αἰῶνος, καὶ ἡ καταστροφική της δύναμη ἔχει κορυφωθῆ στὶς ἡμέρες μας, ἀφοῦ ἔχει κατορθώσει νὰ προσηλυτίσει μεγάλο ἀριθμὸ κληρικῶν καὶ θεολόγων, διακηρύσσει ὅτι οὔτε ὁ Χριστὸς οὔτε ἡ Ἐκκλησία εἶναι οἱ μοναδικοὶ δρόμοι σωτηρίας,  μὲ τὶς διαχριστιανικὲς καὶ διαθρησκειακὲς σχέσεις, ποὺ ὑποστηρίζει καὶ ἀναπτύσσει, βοηθούμενος ἀπὸ τὰ σκοτεινὰ κέντρα ποὺ ἀναφέραμε, διδάσκει ὅτι οἱ ἄνθρωποι σώζονται καὶ στὶς ἄλλες θρησκεῖες, Ἰουδαϊσμό, Ἰσλάμ, Βουδδισμό, ἀκόμη καὶ στὴν εἰδωλολατρία, ἀλλὰ καὶ στὶς χριστιανικὲς αἱρέσεις τοῦ Παπισμοῦ, τοῦ Προτεσταντισμοῦ καὶ τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ. Ἐξισώνει δηλαδὴ σωτηριολογικὰ τὸν Χριστιανισμὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία μὲ τὶς θρησκεῖες καὶ τὶς αἱρέσεις καὶ καταπολεμεῖ μὲ σφοδρότητα τὴν θέση ὅτι μόνον ὁ Χριστὸς σώζει, εἶναι τὸ φῶς, ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή, ὅτι δὲν ὑπάρχει πουθενὰ ἀλλοῦ ἡ σωτηρία, καὶ ὅτι μόνο ἡ ᾽Ορθόδοξη Ἐκκλησία, ποὺ ἐκράτησε ἀνόθευτο καὶ ἀπαραχάρακτο τὸ κήρυγμα τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν Ἀποστόλων, ταυτίζεται μὲ τὴν σώζουσα καὶ ταμιοῦχο τῆς Χάριτος Μία, Ἁγία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία. Ὅσοι ἐξακολουθοῦμε, σύμφωνα μὲ τὴν διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, νὰ προβάλλουμε καὶ νὰ κηρύσσουμε τὴν σωτηριολογικὴ μοναδικότητα καὶ ἀποκλειστικότητα τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τῆς Ἐκκλησίας χαρακτηριζόμαστε ὡς φανατικοί, μισαλλόδοξοι, στερούμενοι ἀγάπης. Πολλοὶ καὶ πολλάκις συκοφαντούμεθα καὶ ὑβριζόμεθα καὶ μὲ πολλοὺς τρόπους διωκόμεθα. Ἂν μάλιστα ψηφισθεῖ στὴν Ἑλλάδα καὶ ὁ περιβόητος ἀντιρατσιστικὸς νόμος, ποὺ ἰσχύει στὴν Ἀμερική, καὶ ποὺ ἀπαγορεύει νὰ χρησιμοποιήσεις γιὰ κάποιους ἀπαξιωτικοὺς ὅρους, ὅπως αἵρεση, πλάνη κ.τ.λ., θὰ ὁδηγούμαστε καὶ στὶς φυλακές.

Καὶ ὅλο βέβαια αὐτὸ τὸ διαθρησκειακὸ καὶ διαχρονιστικὸ συνονθύλευμα, ὅλος αὐτὸς ὁ συγκρητισμός, δὲν εἶναι κάτι καινούργιο, ἀλλὰ πολὺ παλιό, ποὺ ἀποδυναμώθηκε μὲ τὴν διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ καὶ ποὺ στόχος του εἶναι ὄχι νὰ βοηθήσει τοὺς ἀνθρώπους νὰ σωθοῦν, ἀλλὰ νὰ τοὺς στερήσει τὴν σωτηρία, καθησυχάζοντάς τους ὅτι καὶ ἐκεῖ ποὺ εἶναι σώζονται καὶ δὲν εἶναι ἀνάγκη νὰ βαδίσουν τὸν μόνο δρόμο ποὺ ὁδηγεῖ στὴν σωτηρία, τὸν δρόμο τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ νὰ παραμείνουν στὸ σκοτάδι τῶν θρησκειῶν καὶ τῶν αἱρέσεων, ὡς νέα Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν, ποὺ δὲν βλέπει, ὅμως, τὸ μέγα φῶς, τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ καὶ κάθεται εἰς τὸ σκότος : «Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν, ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς»[5].

Θὰ τελειώσουμε μὲ τὸ δεύτερο, μετὰ τὸν Οἰκουμενισμὸ, γνώρισμα τῆς «Νέας Ἐποχῆς» τοῦ Ἀντιχρίστου, μὲ τὸ κίνημα τῆς Οἰκολογίας. Ἀπό θεολογικῆς καὶ πνευματικῆς πλευρᾶς ἐλλοχεύει ὁ κίνδυνος νὰ παρασυρθεῖ καὶ ἡ ᾽Ορθόδοξη Ἐκκλησία στὴν καλλιεργουμένη μεθοδικὰ ἀπὸ τοὺς οἰκολόγους φυσιολατρία καὶ κτισματολατρία, σὲ νέα εἰδωλολατρία δηλαδή, καὶ νὰ λατρεύσει τὴν κτίση παρὰ τὸν κτίσαντα. Δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι οἱ ἁπανταχοῦ τῆς γῆς οἰκολογικοὶ σύλλογοι καὶ οἱ οἰκολογικὲς πολιτικὲς ὀργανώσεις κυριαρχοῦνται ἀπὸ ἀθέους καὶ ἐκκλησιομάχους. Βελτιώνει πολὺ τὸ προφίλ τους καὶ καθησυχάζει τοὺς Χριστιανοὺς ἡ ἀνάμειξη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου εἰς τὰ τῆς προστασίας τοῦ περιβάλλοντος. Στενοχωρηθήκαμε καὶ ἐκπλαγήκαμε πολλοί, ὅταν σὲ φωτογραφίες τοῦ διαδικτύου εἴδαμε σὲ κάποιο οἰκολογικὸ συνέδριο τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη νὰ συμπροσεύχεται μὲ ἐκπροσώπους ἄλλων θρησκειῶν μὲ τὰ χέρια ἑνωμένα στὸ στῆθος σὲ στάση προσευχῆς, μπροστὰ σὲ μία σφαῖρα τῆς Ὑδρογείου[6], προφανῶς γιὰ νὰ σωθεῖ ἡ γῆ ἢ ἀπὸ μερικοὺς καὶ πρὸς τὴν θεὰ γῆ. Διότι, γιὰ τοὺς περισσοτέρους τῶν ἐκπροσώπων τῆς «Νέας Ἐποχῆς», τὸ σύμπαν ὅλο εἶναι Θεός, καὶ ἡ γῆ εἶναι ἔμψυχη καὶ ζωντανή[7], καὶ θὰ τὴν ἀφυπνίσουν οἱ προσευχές τους, ἀφοῦ τέτοια εἶναι ἡ θεϊκή της δύναμη, ὥστε νὰ μὴ καταλαβαίνει ὅτι κινδυνεύει καὶ νὰ μὴ μπορεῖ νὰ ἀντιδράσει στὸν κίνδυνο τῆς καταστροφῆς της. Εἶναι εὐχάριστο τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ καθορισθεῖσα ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ὡς ἡμέρα τοῦ περιβάλλοντος 1^η Σεπτεμβρίου, ἡ ἀρχὴ τῆς Ἰνδίκτου, ἀμάρτυρη, ἄγνωστη καὶ ἀδιανόητη γιὰ τοὺς Ἁγίους Πατέρες, δὲν βρῆκε ἐκκλησιαστικὴ ἀπήχηση οὔτε ἑορτολογικὴ ἐφαρμογή.

Ἡ καλλιεργουμένη φοβία γιὰ τὴν οἰκολογικὴ καταστροφὴ εἶναι ἐκ τοῦ πονηροῦ. Προσβάλλει ἐν πρώτοις τὴν πίστη στὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴν διακυβέρνηση καὶ συντήρηση τοῦ κόσμου. ῾Ο Θεὸς εἶναι ὁ δημιουργὸς καὶ συντηρητὴς τοῦ κόσμου, καὶ ὅλα εὑρίσκονται κάτω ἀπὸ τὴν κραταιά Του δύναμη καὶ κατεύθυνση. Ἐμεῖς καὶ νὰ θέλαμε νὰ καταστρέψουμε τὴν γῆ μὲ τὴν ἀλόγιστη σπατάλη καὶ ἐκ μετάλλευση, δὲν θὰ μπορούσαμε. Δὲν εἶναι στὶς δικές μας δυνατότητες, δὲν ἀνήκει εἰς τά «ἐφ᾽ ἡμῖν», ἀλλὰ εἰς τά «οὐκ ἐφ᾽ ἡμῖν». Βεβαίως, ἡ κτίση «συστενάζει καὶ συνωδίνει»[8] μὲ τὸν ἁμαρτωλὸ ἄνθρωπο, προσαρμοζόμενη παιδαγωγικὰ στὴ συμπεριφορά του. Ἐπαναστατεῖ ἐναντίον τοῦ αὐξανομένου κακοῦ καὶ τῆς ἁμαρτίας μὲ τὶς ποικίλες ἐκδηλώσεις τοῦ φυσικοῦ κακοῦ, σεισμούς, καταποντισμούς, καταιγίδες, ἀσθένειες· εἰρηνεύει, ὅμως, καὶ ὑποτάσσεται μπροστὰ σὲ ἁγίους ἀνθρώπους. Ἑπομένως, ἡ ρίζα τῶν οἰκολογικῶν καταστροφῶν βρίσκεται στὴν πνευματικὴ καὶ ἠθικὴ συμπεριφορὰ τῶν ἀνθρώπων. Ἂν οἱ ἄνθρωποι εἶχαν διδαχθῆ νὰ ζοῦν μὲ λιτότητα καὶ ὀλιγάρκεια καὶ δὲν σπαταλοῦσαν τοὺς φυσικοὺς πόρους στὴν πολυτέλεια, τὴν τρυφὴ καὶ τὴν κραιπάλη, δὲν θὰ ὑπῆρχαν οἰκολογικὰ δεινά. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ὅσα προγράμματα προστασίας τοῦ περιβάλλοντος καὶ ἂν ἐκπονηθοῦν καὶ ὅσα οἰκολογικὰ συνέδρια καὶ ἂν ὀργανωθοῦν, δὲν πρόκειται νὰ ἀλλάξει ἡ οἰκολογικὴ εἰκόνα, ἂν δὲν προηγηθεῖ ἀλλαγὴ νοοτροπίας καὶ συμπεριφορᾶς τῶν ἀνθρώπων, ἂν δὲν προστατευθεῖ καὶ δὲν καθαρισθεῖ πρῶτα τὸ πνευματικὸ περιβάλλον, γιὰ τὸ ὁποῖο, ὅμως, δὲν ἐνδιαφέρονται οἱ ὀργανώσεις τῆς «Νέας Ἐποχῆς» τοῦ Ἀντιχρίστου, ἀντίθετα ἐπιδιώκουν νὰ καταστρέψουν τὶς θεολογικὲς καὶ πνευματικὲς ἀρχὲς τοῦ Χριστιανισμοῦ, τὴν πίστη δηλαδὴ σὲ Θεό, δημιουργὸ καὶ συντηρητὴ τοῦ σύμπαντος, καὶ σὲ ζωὴ ἀσκητικὴ καὶ ὀλιγαρκῆ[9].

---

[1] 18-6-2015 Ἐν ἀναμονῆ τῆς Νέας Παπικῆς Ἐγκυκλίου γιά τήν Οἰκολογία : http://www.amen.gr/article/antapokrisi-en-anamoni-tis-neas-papikis-egkukliou-gia-tin-oikologia καί 18-6-2015 Exclusive : Patriarch Bartholomew on Pope Francis’ Climate Encyclical : http://time.com/3926076/pope-francis-encyclical-patriarch-bartholomew/, http://www.amen.gr/article/exclusive-patriarch-bartholomew-on-pope-francis-climate-encyclical-time καί 18-6-2015 Ὁ Μητροπολίτης Περγάμου στό Βατικανό : http://aktines.blogspot.gr/2015/06/blog-post_939.html καί 18-6-2015 Ἡ παρέμβαση τοῦ Μητροπολίτη Περγάμου Ἰωάννη στήν παρουσίαση τῆς ἐγκυκλίου τοῦ Πάπα γιά τήν προστασία τοῦ περιβάλλοντος : Vatican 18.6.2015,  http://www.amen.gr/article/i-paremvasi-tou-mitropoliti-pergamou-ioanni-stin-parousiasi-tis-egykliou-tou-papa-gia-tin-prostasia-tou-perivallodos

[2] 19-6-2015 Βαρθολομαῖος : Δέν μποροῦμε νά πράξουμε διαφορετικά ἀπό τό νά «ὑπηρετοῦμε καί νά διατηροῦμε» τό δημιούργημα τοῦ Θεοῦ : http://www.amen.gr/article/vartholomaios-den-boroume-na-praksoume-diaforetika-apo-to-na-ypiretoume-kai-na-diatiroume-to-dimiourgima-tou-theou

[3] 19-6-2015 Ἡ ἀπάντηση Βαρθολομαίου στήν παπική ἐγκύκλιο γιά τό κλίμα : Οἰκολογία, Οἰκονομία καί Οἰκουμενισμός : http://www.agioritikovima.gr/oikpa/item/62034

[4] ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ, «Ἡ ἀγέραστη νέα ἐποχή τοῦ Χριστοῦ καί ἡ παλαιά «νέα ἐποχή» τοῦ Ἀντιχρίστου», Θεοδρομία ΙΕ³ (Ἰούλιος-Σεπτέμβριος 2013) 450-451.

[5] Ματθ. 4, 16.

[6] Σχ. βλ. Σιωπηλή προσευχή τοῦ Πατριάρχη μπροστά σέ «ὁμοίωμα» τῆς ὑδρογείου μέ τόν πρόεδρο τῆς Γροιλανδίας καί θρησκευτικούς ἡγέτες Παπικῶν, Εὐαγγελικῶν, Λουθηρανῶν, Σιϊτῶν καί Σουνιτῶν Μουσουλμάνων, Ἰουδαίων, Σιντοϊστῶν, Βουδιστῶν καί Ἰνδουϊστῶν στό 7^ο περιβαλλοντικό συμπόσιο ἐν πλῶ : «Θρησκεία, Ἐπιστήμη καί Περιβάλλον», Ἀρκτικός Ὠκεανός, Γροιλανδία, Ὀκτώβριος 2007 : http://www.interchurch.dk/cn/cn.php?key=1846

[7] ΜΟΜΑΧΟΣ ΑΡΣΕΝΙΟΣ ΒΛΙΑΓΚΟΦΤΗΣ, «Οἱ Χριστιανοί ἀπέναντι στή «Νέα Ἐποχή» », Σύγχρονες αἱρέσεις˙ μιά πραγματική ἀπειλή, ἐκδ. Παρακαταθήκη, Θεσ/κη 2004, σ. 255.

[8] Ρωμ. 8, 22 : «Οἴδαμεν γὰρ ὅτι πᾶσα ἡ κτίσις συστενάζει καὶ συνωδίνει ἄχρι τοῦ νῦν». 

[9]Σχ.βλ. ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ, Ὀρθοδοξία καὶ Οἰκολογία, Θεσσαλονίκη 1994.