Γιά τήν συνειδητή συμμετοχή στά Πάθη τοῦ Χριστοῦ. Μητροπολίτης Γόρτυνος Ἰερεμίας

Δημητσάνα - Μεγαλόπολη, Κυριακή 29 Μαρτίου 2015

Μητροπολίτης Γόρτυνος Ἰερεμίας

1. Ἡ σημερινή Κυριακή, ἀδελφοί μου χριστιανοί, λέγεται Ε´ Κυριακή τῶν Νηστειῶν. Στό τέλος αὐτῆς τῆς ἑβδομάδος τελειώνει ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ὅπως θά τό πεῖ καί τό σχετικό τροπάριο πού ψάλλεται τήν Παρασκευή τό βράδυ «τήν ψυχωφελῆ πληρώσαντες Τεσσαρακοστήν».
Ἡ ἄλλη Κυριακή, Κυριακή τῶν Βαΐων, μᾶς πάει γιά τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα. Στό σημερινό Εὐαγγέλιο ὁ Κύριος μιλοῦσε γιά τόν θάνατό Του, πού τόν παρομοίαζε μέ ποτήρι καί μέ βάπτισμα. Καί αὐτό πού εἶπε σήμερα στό Εὐαγγέλιο ὁ Χριστός στούς δυό μαθητές Του, τόν Ἰάκωβο καί τόν Ἰωάννη, «μπορεῖτε νά πιεῖτε τό ποτήριο πού Ἐγώ θά πιῶ καί νά βαπτιστεῖτε τό βάπτισμα πού Ἐγώ θά βαπτιστῶ;», τό λέει καί στόν κάθε ἕνα ἀπό μᾶς.

Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός δέν μᾶς θέλει νά παρακολουθοῦμε ἁπλᾶ τά Πάθη Του, ἀλλά μᾶς θέλει νά συμμετέχουμε σ᾽ αὐτά: Νά πιοῦμε τό πικρό ποτήρι τοῦ σταυρικοῦ Του θανάτου καί νά βαπτιστοῦμε στό βάπτισμα τοῦ μαρτυρίου καί τοῦ Αἵματός Του. Σᾶς εὔχομαι, ἀδελφοί μου χριστιανοί, ἐφέτος νά ἑορτάσετε τό Πάθος τοῦ Χριστοῦ μέ συνειδητή συμμετοχή σ᾽ αὐτό. Γι᾽ αὐτό καί στό σημερινό μου κήρυγμα θέλω νά σᾶς πῶ δύο-τρία πράγματα γιά μία τέτοια καλή συμμετοχή.

2. Κατά πρῶτον, ἀδελφοί, πρέπει νά γνωρίζουμε τό γιατί σταυρώθηκε ὁ Χριστός. Δέν σταυρώθηκε ἀπό ἀδυναμία, γιατί δέν μποροῦσε νά κάνει διαφορετικά, ἀλλά σταυρώθηκε μέ τό θέλημά Του, «ἑκούσια», ὅπως λέγεται. Καί σταυρώθηκε γιά τήν δική μας σωτηρία.
Δέν μπορῶ νά σᾶς πῶ ἀκριβῶς κάποια ἑρμηνεία τοῦ σταυρικοῦ θανάτου τοῦ Χριστοῦ, γιατί αὐτός ὁ θάνατος εἶναι μυστήριο, ἀφοῦ εἶναι θάνατος Θεανθρώπου. Οἱ δυτικοί θεολόγοι θέλησαν ἀνθρώπινα, καί μάλιστα νομικιστικά, νά ἑρμηνεύσουν τόν θάνατο τοῦ Χριστοῦ.
Καί ἀπό αὐτήν τους τήν ἑρμηνεία, παίρνοντας δηλαδή ἀπό αὐτά πού συμβαίνουν στό δικαστήριο καί ἀποδίδοντάς τα στόν Θεό, παρέστησαν ἕνα σκληρό Θεό, πού θέλει νά τιμωρήσει γιά νά ἡρεμήσει ἐκδικητικά ἀπό τήν προσβολή πού τοῦ ἔκανε ὁ ἄνθρωπος μέ τήν ἁμαρτία του!... Φρικαλέα αὐτή ἡ ἑρμηνεία τοῦ Πάθους τοῦ Χριστοῦ ἀπό τούς Παπικούς.
Ὅτι δηλαδή ὁ Θεός Πατέρας εἶδε στό Πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ Του, πού ἔγινε ἄνθρωπος, ὅλη τήν ἀνθρώπινη φύση, πρός τήν ὁποία ἦταν ὀργισμένος γιά τήν ἁμαρτία της, καί ξέσπασε λοιπόν κατά τοῦ Χριστοῦ τήν ὀργή πού εἶχε κατά τῶν ἁμαρτωλῶν ἀνθρώπων. Ἔτσι, «ἱκανοποιήθηκε» ἡ ὀργή τοῦ Θεοῦ γιά τήν ἁμαρτία τῶν ἀνθρώπων!... Πραγματικά, εἶναι φρικαλέα αὐτή ἡ ἑρμηνεία – τῶν Παπικῶν ἑρμηνεία – γιά τό Πάθος τοῦ Χριστοῦ.
Ἐπαναλαμβάνω, ἀδελφοί, ὅτι ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι πιστεύουμε τόν σταυρικό θάνατο τοῦ Χριστοῦ ὡς μυστήριο καί ἄρα τόν δηλώνουμε ὡς ἀνερμήνευτο. Γι᾽ αὐτό καί περιοριζόμαστε στήν γενική ἔκφραση πού μᾶς δίνει ἡ Ἁγία Γραφή καί ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας στήν λατρεία Της. Ἐμεῖς ὁμολογοῦμε τόν θάνατο τοῦ Χριστοῦ ὡς ΘΥΣΙΑ Του στόν Θεό Πατέρα γιά τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας.
Αὐτό τό γενικό μόνο ἄς ξέρουμε καί ὅταν καθαρίζεται ἡ καρδιά μας μέ τήν προσευχή καί τήν ἄσκηση, αὐτό τό γενικό τό καταλαβαίνουμε κάθε φορά πιό καλά καί καθαρά. Νά λέμε, δηλαδή, ξαναλέγω, ὅτι ὁ θάνατος τοῦ Χριστοῦ ἦταν μία Θυσία Του γιά τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας. Καί κάθε φορά, χριστιανοί μου, ἄς λέμε αὐτή τήν σύντομη εὐχαριστήρια προσευχή: «Σ᾽ εὐχαριστῶ, Χριστέ μου, πού σταυρώθηκες γιά μένα»! Γιά ὅλο τόν κόσμο βέβαια σταυρώθηκε ὁ Χριστός, ἀλλά πρέπει νά εἰδικεύουμε τό πάθος Του στόν ἑαυτό μας καί νά λέμε ὅτι ὁ Χριστός σταυρώθηκε γιά μένα!

3. Ὅλη τήν θεολογία τῶν παθῶν τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἡ Ἐκκλησία μας, ἀγαπητοί,  τήν ἔκανε ὕμνο. Εἶναι οἱ ὕμνοι τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος. Δέν μποροῦν, ἀδελφοί, νά ξαναγραφοῦν τέτοιοι ὑπέροχοι ὕμνοι. Γι᾽ αὐτό καί τίποτε δέν μπόρεσε στό πέρασμα τῶν αἰώνων νά τούς κλονίσει καί νά τούς παρασύρει στήν λήθη. Τά τραγούδια τοῦ κόσμου χάνονται καί σβήνονται, ἀλλά οἱ ὕμνοι τοῦ Θεοῦ παραμένουν αἰώνιοι.
Παραμένουν αἰώνιοι, ἐπειδή γράφτηκαν ἀπό θεοφόρους ἀνθρώπους, πού εἶχαν μέσα τους τό αἰώνιο πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Γι᾽ αὐτό καί τά δημιουργήματά τους δέν πεθαίνουν. Λοιπόν, χριστιανοί μου, ἀφοῦ μιά φορά τόν χρόνο ἀκοῦμε τούς ὕμνους τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος, φροντίστε νά τούς γευθεῖτε καί νά τούς ἀπολαύσετε.
Φροντίστε, παρά τήν φτώχεια σας, νά ἐφοδιαστεῖτε ὁ καθένας ἀπό ἕνα βιβλιαράκι τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος, γιά νά βλέπετε ὁ καθένας αὐτά πού ἀκοῦτε ἀπό τόν ψάλτη. Βέβαια θά μοῦ πεῖτε, ὅτι καί νά τά διαβάζουμε δέν τά καταλαβαίνουμε.
Ὅσοι θέλετε λοιπόν γιά νά ἔχετε καί τήν μετάφραση τῶν ὕμνων τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος, σᾶς λέγω ὅτι ἀπό δῶ κοντά, ἀπό τήν Καλαμάτα, ὁ μακαριστός πατήρ Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος μετέφρασε τούς ὕμνους τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος καί κυκλοφορεῖ τό βιβλίο του σέ καλαίσθητη ἔκδοση. Μπορεῖτε, ὅσοι θέλετε, νά τό πάρετε.

4. Σᾶς συνιστῶ ἔπειτα νά πηγαίνετε στήν Ἐκκλησία ἀπό τήν ἀρχή τῆς Ἀκολουθίας τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος, ἀπό τόν Ἑξάψαλμο γιατί, ἄν πηγαίνετε ἀπό τό μέσον ἤ περί τό τέλος, ἤδη ἔχετε χάσει ἕνα μεγάλο κομμάτι τῆς Ἀκολουθίας καί δέν θά μπορεῖτε νά εὐφρανθεῖτε μέ τό μικρό ὑπόλοιπο.
Κάθε καθημερινή Ἀκολουθία τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος ἔχει ἕνα εἱρμό, ἕνα μυστικό δέσιμο, πού γλυκαίνει αὐτόν πού τήν ἀκούει, ἀλλά δέν δέχεται ἡ Ἀκολουθία σπάσιμο. Νά φροντίζετε λοιπόν, παρά τό ὅτι εἶστε ἐργατικοί ἄνθρωποι, τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα νά εἶστε ἀπό τήν ἀρχή στίς Ἱερές Ἀκολουθίες. 

5. Κυρίως ὅμως, ἀδελφοί μου, φροντίστε, ἰδιαίτερα τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα, νά μήν ἔχετε κοσμικές διαχύσεις καί χαρές, γιατί, γιά τήν γεύση τοῦ σταυρικοῦ θανάτου τοῦ Χριστοῦ χρειάζεται νά ἔχουμε πένθιμη κατανυκτική ἀτμόσφαιρα. Προσοχή! Πρόκειται γιά τήν κηδεία τοῦ Μεγάλου Νεκροῦ, τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος  σταυρώθηκε ἑκούσια γιά τήν σωτηρία μας, γιά τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας!
Σᾶς εὔχομαι νά γευθεῖτε συνειδητά τά Ἅγια Πάθη τοῦ Χριστοῦ, γιά νά χαρεῖτε ἔπειτα, συνειδητά πάλι, καί τήν ἔνδοξο Ἀνάστασή Του.

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας