Λόγοι Γ΄
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΑΜΑΡΤΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑ
«Μετάνοια πραγματική είναι πρώτα να συναισθανθή ό άνθρωπος το σφάλμα του, να πόνεση, να ζήτηση συγχώρεση από τον Θεό, και μετά νά έξομολογηθη. Έτσι θα έρθη ή θεία παρηγοριά.
Γι' αύτό πάντα συνιστώ μετάνοια και εξομολόγηση. Μόνον εξομολόγηση ποτέ δεν συνιστώ.»
Ή αμαρτία βασανίζει τον άνθρωπο
«Ό εξαγνισμός της καρδιάς»
-Ό Χριστός χωράει, οί άνθρωποι δέν Τον χωράνε, γιατί δέν προσπαθούν νά διορθωθούν. Γιά νά χωρέση ό Χριστός μέσα μας, πρέπει νά καθαρίση ή καρδιά. «Καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί, ό Θεός...»[1].
- Γέροντα, γιατί τά άγρια ζώα δέν πειράζουν τους Αγίους;
- Αφού ημερεύουν οί άνθρωποι, ημερεύουν και τά άγρια ζώα και αναγνωρίζουν ότι ό άνθρωπος είναι αφεντικό τους.
Στον Παράδεισο, πριν από την πτώση, τά άγρια θηρία έγλειφαν τους Πρωτοπλάστους μέ ευλάβεια, αλλά μετά την πτώση πήγαιναν νά τους ξεσκίσουν.
Όταν ένας άνθρωπος επανέρχεται στην προπτωτική κατάσταση, τά ζώα τον αναγνωρίζουν πάλι γιά αφεντικό.
Σήμερα όμως βλέπεις ανθρώπους πού είναι χειρότεροι από τά άγρια θηρία, χειρότεροι από τά φίδια.
Εκμεταλλεύονται απροστάτευτα παιδιά, τους παίρνουν τά χρήματα καί, όταν έρχωνται σέ δύσκολη θέση, τά ενοχοποιούν, καλούν τήν αστυνομία, τά πηγαίνουν και στό ψυχιατρείο.
Γι' αυτό τόν 147ο Ψαλμό πού διάβαζε ό Άγιος Αρσένιος ό Καππαδόκης, για νά ημερέψουν τα άγρια ζώα και νά μήν κάνουν κακό στους ανθρώπους, τον διαβάζω, για νά ημερέψουν οι άνθρωποι και νά μήν κάνουν κακό στους συνανθρώπους τους και στά ζώα.
- Πώς επανέρχεται, Γέροντα, ό άνθρωπος στην προπτωτική κατάσταση;
- Πρέπει νά εξαγνισθή ή καρδιά.
Νά απόκτηση τήν ψυχική αγνότητα, δηλαδή ειλικρίνεια, τιμιότητα, ανιδιοτέλεια, ταπείνωση, καλωσύνη, ανεξικακία, θυσία. Έτσι συγγενεύει ό άνθρωπος με τον Θεό καί αναπαύεται μέσα του ή θεία Χάρις.
Όταν κάποιος έχη τήν σωματική αγνότητα, άλλα δεν έχη τήν ψυχική αγνότητα, δεν αναπαύεται ό Θεός σ' αυτόν, γιατί υπάρχει μέσα του πονηρία, υπερηφάνεια, κακία κ.λπ. Τότε ή ζωή του είναι μιά κοροιδία. Από 'δώ νά ξεκινήσετε τον αγώνα σας: Νά προσπαθήσετε νά αποκτήσετε τήν ψυχική αγνότητα.
- Γέροντα, μιά κακή συνήθεια μπορεί νά κοπή αμέσως;
- Κατ' αρχάς πρέπει νά καταλάβη ό άνθρωπος ότι αυτή ή συνήθεια τον βλάπτει καί νά θελήση νά άγωνισθη, γιά νά τήν κόψη.
Χρειάζεται νά εχη κανείς πολλή θέληση, γιά νά μπόρεση νά τήν κόψη αμέσως. Όπως λ.χ. το σχοινί κάνει σιγά-σιγά μιά μικρή αυλακιά στο χείλος του πηγαδιού καί δεν γλιστρά πιά, έτσι καί κάθε συνήθεια λίγο-λίγο χαράζει μιά αυλακιά στην καρδιά καί δύσκολα βγαίνει από αυτήν.
Γι' αυτό πρέπει πολύ νά προσέξη κανείς, νά μήν απόκτηση κακές συνήθειες, γιατί μετά χρειάζεται πολλή ταπείνωση καί πολλή θέληση, γιά νά μπόρεση νά τις άποβάλη.
Έλεγε ό Παπα-Τύχων: «Καλή συνήθεια, παιδί μου, αρετή · κακή συνήθεια, πάθη».
Πάντως διαπίστωσα ότι, όταν ό άνθρωπος, ενώ αγωνίζεται, συνεχίζη νά σφάλλη καί δεν άλλάζη, αιτία είναι ό εγωισμός, ή φιλαυτία καί ή ιδιοτέλεια.
Λείπει ή ταπείνωση καί ή αγάπη, καί έτσι εμποδίζεται ή θεία επέμβαση. Δεν βοηθάει ο ίδιος ό άνθρωπος τον Θεό, γιά νά τον βοηθήση. Αν π.χ. τον βοηθήση ό Θεός νά ξεπεράση ένα πάθος του, θά τό πάρη επάνω του, θά ύπερηφανευθή, γιατί θά νομίζη ότι μόνος του τό ξεπέρασε, χωρίς την βοήθεια του Θεού.
«Απαλλαγή από τό σκοτάδι τής αμαρτίας»
- Είναι πολύ βαρύ, Γέροντα, νά μολύνη κανείς τό Άγιο Βάπτισμα;
- Ανάλογα πόσο τό μολύνει. Άλλος τό μολύνει πολύ, άλλος λίγο, άλλος κάνει έναν λεκέ, άλλος δύο... - Και είναι τά μεγάλα αμαρτήματα πού μολύνουν τό Βάπτισμα;
- Έ, φυσικά, τά θανάσιμα αμαρτήματα τό μολύνουν και τότε ή θεία Χάρις απομακρύνεται από τόν άνθρωπο. Βέβαια δεν τόν εγκαταλείπει, όπως ούτε ό Φύλακας Άγγελος δεν τόν εγκαταλείπει. Θυμάστε τί είχε πει ό διάβολος στον ιερέα των ειδώλων γιά τόν μοναχό πού ήθελε νά παντρευτή την κόρη του;
«Μή βιάζεσαι· αυτός εγκατέλειψε τόν Θεό, άλλα ό Θεός δεν τόν εγκατέλειψε ακόμη»[2].
- Γέροντα, μπορεί κανείς νά ζή στο σκοτάδι τής αμαρτίας και νά μήν τό αισθάνεται;
- Όχι, τήν αίσθηση όλοι τήν έχουν, άλλα υπάρχει αδιαφορία. Γιά νά έρθη κανείς στο φως τού Χριστού, πρέπει νά θέλη νά βγη από τό σκοτάδι τής αμαρτίας.
Άς πάρουμε γιά παράδειγμα κάποιον πού κλείσθηκε κατά λάθος σέ ένα σκοτεινό υπόγειο. Μόλις δή μιά ακτίνα νά περνάη άπό μιά ρωγμή, κοιτάζει πώς νά βγη στό φώς. Θά άνοιξη σιγά-σιγά τήν ρωγμή, γιά νά βρή τήν πόρτα και νά βγή έξω.
Έτσι και από τήν στιγμή πού ό άνθρωπος θά αίσθανθη τό καλό ώς ανάγκη και μπη μέσα του ή καλή ανησυχία, θά καταβάλη προσπάθεια νά βγή από τό σκοτάδι της αμαρτίας.
Αν πή: «αυτό πού κάνω είναι λανθασμένο, δέν πηγαίνω καλά», ταπεινώνεται, έρχεται ή Χάρις του Θεού, και από εκεί και πέρα προχωράει κανονικά.
Αλλά, αν δέν μπή μέσα του ή καλή ανησυχία, είναι δύσκολο νά βοηθηθή.
Κάποιος λ.χ. βρίσκεται σέ κλειστό χώρο και αισθάνεται άσχημα. Του λές: «σήκω, άνοιξε την πόρτα καί βγές έξω νά πάρης λίγο οξυγόνο, γιά νά συνέλθης», καί εκείνος αρχίζει: «Δέν μπορώ νά βγώ έξω. Καί γιατί νά είμαι κλεισμένος μέσα καί νά μήν μπορώ νά πάρω αναπνοή;
Καί γιατί νά μήν έχω οξυγόνο; Καί γιατί ό Θεός νά μέ εχη εδώ καί τους άλλους έξω;».
Έ, μπορεί αυτός νά βοηθηθή; Ξέρετε πόσοι βασανίζονται, επειδή δέν άκουν κάποιον πού μπορεί νά τους βοηθήση πνευματικά;
Ό άνθρωπος μέ τήν αμαρτία κάνει τον επίγειο παράδεισο επίγεια κόλαση. Αν ή ψυχή του μολυνθή μέ θανάσιμες αμαρτίες, ζή μιά δαιμονική κατάσταση· αντιδρά, βασανίζεται, δέν έχει ειρήνη. Αντίθετα, όποιος είναι κοντά στον Θεό, έχει τόν νου του στά θεια νοήματα καί έχει πάντοτε καλούς λογισμούς, είναι ειρηνικός καί ζή τόν Παράδεισο στην γή.
Αυτός ό άνθρωπος έχει κάτι ξεχωριστό άπό εκείνον πού είναι μακριά από τόν Θεό, καί αυτό είναι αισθητό καί στους άλλους. Νά, αυτό είναι ή θεία Χάρις, ή οποία προδίδει τόν άνθρωπο, ακόμη κι αν κρύβεται.
__________
1. Ψαλμ. 50, 12.
2.Βλ. Εύεργετινός, τόμος Α', Ύπόθεσις Α', σ. 54 κ.έ
______________
Απόσπασμα από τις σελίδες 111-116 του βιβλίου:
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Γ΄
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου