Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Γ΄ Κεφάλαιο 3ον. 1) « Η εμπιστοσύνη στον λογισμό είναι αρχή πλάνης» 2) «Ή εμπιστοσύνη στον λογισμό δημιουργεί ψυχολογικά προβλήματα»

Λόγοι Γ΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 

Ο πόλεμος των λογισμών

«Ή εμπιστοσύνη στον λογισμό »

« Η εμπιστοσύνη στον λογισμό είναι αρχή πλάνης»

- Γέροντα, όταν θυμώνω, γίνομαι σάν χείμαρρος· δεν μπορώ να συγκρατηθώ.
- Γιατί να μην μπορής να συγκρατηθής;
- Γιατί πιστεύω στον λογισμό μου.
- Έ, τότε έχεις δικό σου πιστεύω, δικό σου σύμβολο πίστεως!...
Ό εγωισμός φταίει. Νά μη δικαιολογής τον λογισμό σου. Έναν μπανταλό[1] λογισμό, μόνη σου νά τον πετάς, νά μην τον δέχεσαι.
- Και πώς θά καταλάβω ότι ένας λογισμός είναι μπανταλός;
- Έ, άν δεν καταλαβαίνης, νά τον λες στην Γερόντισσα καί, τάκ, νά τον πετάς, κάνοντας υπακοή σε ο,τι σου πή.
Το νά εμπιστεύεται ένας πνευματικός άνθρωπος στον λογισμό του είναι αρχή πλάνης. Σκοτίζεται το μυαλό του άπό τήν υπερηφάνεια και μπορεί νά πλανηθή. Καλύτερα νά τρελλαθή, γιατί τότε θά χη ελαφρυντικά.
- Δέν χωράει βοήθεια, Γέροντα, άπό τους άλλους;
- Γιά νά βοηθηθή, στην κατάσταση πού βρίσκεται, πρέπει και ο ίδιος νά βοηθήση. Να καταλάβη ότι το να πιστεύη στον λογισμό πού του λέει λ.χ. πώς είναι ο καλύτερος από όλους, ότι είναι άγιος κ.λπ., αυτό είναι πλάνη. Ούτε μέ το πυροβόλο δεν φεύγει αυτός ο λογισμός, άν ο ίδιος τόν κρατάη.

Πρέπει νά ταπεινωθή, γιά νά φύγη. Μερικές φορές μοΰ ζητούν νά προσευχηθώ γιά τέτοιες περιπτώσεις. Τί προσευχή νά κάνω; Αφού εκείνος έχει μέσα του το φιτίλι τού διαβόλου, πάλι θά τιναχθή. Σάν νά κρατάη κάποιος στά χέρια του φιτίλια από φουρνέλα και ζητάη νά τόν βοηθήσης, γιά νά μην ανατιναχθή.
- Γέροντα, εχω γίνει στρυφνή.
- Ποιός το λέει; Ό λογισμός σου; Έγώ σέ παρακολουθώ άπό το Άγιον Όρος. Έχω τον νού μου. Δεν έγινες στρυφνή. Άν όμως πιστέψης στον λογισμό σου, τότε θά σου στρίψη. Μήν πιστεύης στον λογισμό σου, ούτε άν σου λέη ότι είσαι χάλια ούτε άν σου λέη ότι είσαι αγία.

«Ή εμπιστοσύνη στον λογισμό δημιουργεί ψυχολογικά προβλήματα»

- Γέροντα, όταν κάποιος έχη τόν λογισμό ότι όλοι ασχολούνται μ' αυτόν κ.λπ., πώς θά τόν διώξη;
- Αυτό είναι τοϋ πειρασμού πού πάει νά τόν άρρωστήση. Νά άδιαφορήση, νά μήν πιστεύη καθόλου σ' αυτόν τόν λογισμό. Ένας λ.χ. πού έχει καχυποψία, άν δη έναν γνωστό του νά μιλάη σιγά σέ έναν άλλον, σκέφτεται: «γιά μένα λέει· δέν το περίμενα άπ' αυτόν!», ενώ εκείνοι γιά άλλο θέμα συζητούν. Και άν δέν προσέξη, εξελίσσεται σιγά-σιγά καί πού φθάνει!
Νομίζει ότι τόν παρακολουθούν, ότι τόν καταδιώκουν. Ακόμη καί άν εχη συγκεκριμένα στοιχεία ότι οι άλλοι ασχολούνται μ' αυτόν, νά ξέρη ότι καί αυτά ό ίδιος ο εχθρός τά έχει ταιριάξει έτσι, γιά νά τόν πείση. Καί πώς τά συνδυάζει ό διάβολος!
Γνωρίζω έναν νέο πού, ενώ είναι εξυπνότατος, πιστεύει στον λογισμό του πού του λέει ότι δεν είναι ισορροπημένος. Με το να δέχεται τους λογισμούς πού του φέρνει τό ταγκαλάκι, τού έχουν δημιουργηθη ένα σωρό κόμπλεξ.
Έκανε απόπειρα αυτοκτονίας, έχει λειώσει τους γονείς του. Ό Θεός τού έδωσε δυνάμεις και χαρίσματα, άλλα όλα του τά αχρηστεύει ό εχθρός, καί έτσι βασανίζεται καί αυτός καί οί άλλοι.
Δεν μπορώ νά καταλάβω γιατί τους δέχονται αυτούς τους ταγκαλακίστικους λογισμούς καί κάνουν την ζωή τους βασανισμένη, τά βάζουν καί με τον Θεό, πού τόσο πολύ μας ευεργετεί καί μας αγαπάει.
Όσα καί εάν πής σε έναν τέτοιον άνθρωπο, δέν ωφελεί. Έάν δέν πάψη νά πιστεύη τους λογισμούς πού τοϋ φέρνει ό εχθρός, μόνον πού θά κουράζεσαι.
- Γέροντα, ό ευαίσθητος είναι ψυχικά αδύνατος, είναι άρρωστος;
- Όχι, τό φιλότιμο καί ή ευαισθησία είναι φυσικά χαρίσματα, άλλα κατορθώνει δυστυχώς ό διάβολος νά τά εκμεταλλεύεται. Έναν ευαίσθητο άνθρωπο τον κάνει συχνά νά μεγαλοποιή τά πράγματα, γιά νά μήν μπορή νά σηκώση κάποια δυσκολία ή νά τήν σηκώνη γιά λίγο καί μετά νά κάμπτεται, νά απογοητεύεται, νά ταλαιπωρήται, καί τελικά νά σακατεύεται.
Άν αξιοποίηση τήν κληρονομική ευαισθησία, θά γίνη ουράνια. Άν άφήση νά τήν εκμεταλλευθή ό διάβολος, θά πάη χαμένη. Γιατί, άν δέν αξιοποιή ό άνθρωπος τά χαρίσματα του, τά εκμεταλλεύεται ό διάβολος. Έτσι πετάει τά δώρα του Θεού.
Αντί νά εύγνωμονή τόν Θεό, τά παίρνει όλα ανάποδα. Ό ευαίσθητος, όταν πιστεύη στον λογισμό του, μπορεί νά κατάληξη ακόμη καί στο ψυχιατρείο, ενώ ό αδιάφορος μέ τό «δέν βαριέσαι» δέν πάει βέβαια καλά, άλλα τουλάχιστον δέν καταλήγει καί στο ψυχιατρείο. Γι' αυτό τό ταγκαλάκι κυνηγάει τους ευαίσθητους ανθρώπους.
Άλλοι πάλι βάζουν έναν λογισμό, ή μάλλον τό ταγκαλάκι τους φέρνει έναν λογισμό, ότι έχουν κληρονομική επιβάρυνση, και προσπαθεί νά τους πείση νά πιστέψουν ότι κάτι έχουν. Τους φοβίζει, γιά νά τους ζαλίση και νά τους αχρηστέψη στά καλά καθούμενα. Άλλα και κάτι κληρονομικό άν υπάρχη, μπροστά στην Χάρη τοϋ Θεού τίποτε δεν μπορεί νά σταθή.
Θυμάστε τον Άγιο Κυπριανό[2] πού άπό μάγος έγινε Ιεράρχης της Εκκλησίας και Μάρτυς Χριστού;
Ό Μωυσής πάλι ό Αιθίοπας[3] άπό ληστής έγινε πιο ευαίσθητος από πολλούς μεγάλους Πατέρες. Σε τί κατάσταση έφθασε!
Όταν πήγε νά τον δη ό Άγιος Μακάριος, τόν ρώτησε: «Τί νά κάνω; με ενοχλεί ό κόσμος και δέν μπορώ νά βρω ησυχία». Και εκείνος του είπε: «Μωυσή, Μωυσή, είσαι πολύ ευαίσθητος. Νά πάς στην Πετραία Αραβία[4], γιατί δέν μπορείς εσύ νά δίωξης τόν κόσμο!»[5].
Πέρασε στην ευαισθησία και τόν Μέγα Αρσένιο πού ήταν από αρχοντική οικογένεια, μορφωμένος, καλλιεργημένος άνθρωπος, ενώ εκείνος ήταν ένας ληστής. Νά, βλέπεις ή Χάρις τού Θεού τί κάνει! Άλλα είχε πολλή ταπείνωση.

1. Ό Γέροντας χρησιμοποιούσε αυτήν τήν λέξη μέ τήν σημασία του «χαζούλικος».
2. Ή μνήμη του εορτάζεται στις 2 Όκτωβρίου.
3. Ή μνήμη του εορτάζεται στις 28 Αυγούστου.
4. Ή ενδότερα έρημος στο βορειοδυτικό τμήμα της Αραβίας.
5. Βλ. Τό Γεροντικόν, Άββάς Μακάριος ό Αιγύπτιος κβ ', εκδ. «Αστήρ», Αθήναι 1981, σ. 68.

Απόσπασμα από τις σελίδες 41-44 του βιβλίου:
            ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ Γ΄      
                ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
                  ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
                ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ