Ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος στόν λόγο του “Εἰς τόν Μέγαν Βασίλειον”, λέγει: «Ποῖος εἶναι ὁ πρόδρομος τοῦ Ἰησοῦ; Εἶναι ὁ Ἰωάννης ὡς φωνή τοῦ Λόγου, καί ὡς λύχνος τοῦ Φωτός ὁ ὁποῖος καί προεσκίρτησε μέσα στήν κοιλία τῆς Ἐλισάβετ καί ἐβάδισε πρωτύτερα στόν Ἅδη, σταλμένος ἐκεῖ ἀπό τήν μανία τοῦ Ἡρώδου, διά νά κηρύξει καί ἐκεῖ τόν ἐρχόμενον. Καί ἐάν εἰς κάποιον φαίνεται τολμηρός ὁ λόγος, ἄς λάβει ὑπ’ ὄψιν του καί ἐκεῖνο, ὅτι δέν κάμνω τόν παραλληλισμό αὐτό, ἐπειδή ἐπιθυμῶ νά θέσω τόν ἄνδρα ἐμπρός οὔτε εἰς ἴσην μοῖρα μέ τόν ἀνώτερον ἀπό ὅλους ὅσους ἔχουν γεννηθεῖ ἀπό γυναίκα. Τόν παρουσιάζω ὡς μιμητήν του καί ὅτι ἔχει ἐπάνω του κάτι ἀπό τόν χαρακτήρα ἐκείνου»1.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἑρμηνεύοντας ὅτι ὁ Πρόδρομος ἐβάπτιζε “εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν”, γράφει: «Οἱ Ἰουδαῖοι ἦσαν ἀχάριστοι καί δέν εἶχαν ποτέ συναίσθηση τῶν ἁμαρτιῶν των ἀλλ᾽ ἐνῶ ἦσαν ἔνοχοι διά τά μεγαλύτερα ἐγκλήματα, ἐδικαίωναν εἰς ὅλα τόν ἑαυτόν των πρᾶγμα πού τούς ὁδήγησε εἰς τήν καταστροφή καί τούς ἀπεμάκρυνε ἀπό τήν πίστη…
Ἀφοῦ λοιπόν τοῦτο ἦτο τό αἴτιο τῶν κακῶν, ἦλθε ὁ Ἰωάννης καί δέν ἔκαμνε τίποτε ἄλλο ἀπό τοῦ νά προσπαθεῖ νά τούς φέρει εἰς τήν ἐπίγνωση τῶν ἁμαρτιῶν των. Αὐτό ἐφανέρωνε καί ἡ ἐνδυμασία του, πού ἦτο ἐνδυμασία μετανοίας καί ἐξομολογήσεως. Αὐτό ἦτο καί τό νόημα τοῦ κηρύγματός του. Ἐπειδή ἡ μή καταδίκη τῶν ἁμαρτιῶν των, τούς ἔκαμε νά ἀποσκιρτοῦν ἀπό τόν Χριστό, ἐνῶ ἡ συναίσθησίς των τούς ὁδηγοῦσε εἰς τήν ἀναζήτηση τοῦ λυτρωτοῦ καί εἰς τήν ἐπιθυμία τῆς ἀφέσεως, ἦλθεν ὁ Ἰωάννης διά νά συντελέσει εἰς τό ἔργο τοῦτο καί νά τούς πείσει νά μετανοήσουν. Ὄχι βεβαίως γιά νά τιμωρηθοῦν, ἀλλά διά νά γίνουν μέ τήν μετάνοια ταπεινότεροι,διά νά καταδικάσουν τούς ἑαυτούς τους καί νά σπεύσουν νά πάρουν τήν ἄφεση»2.
Ὁ ἅγιος Φώτιος ἑρμηνεύοντας τίς διαφορές τοῦ βαπτίσματος τοῦ Ἰωάννη καί τοῦ Κυρίου, τονίζει: «Τό βάπτισμα τοῦ Προδρόμου εἶναι δῶρο τῆς θείας ἀγαθότητος καί ὑψηλότερο ἀπό τούς Ἰουδαϊκούς περιρ- ραντισμούς καί τίς θυσίες καί τίς τελετές, μέ τά ὁποῖα ἐκεῖνοι ἀξιώθηκαν, ὑπό μορφή τύπων, νά λάβουν τήν κάθαρση τῶν ἁμαρτημάτων. Κι ἄν τό βάπτισμα εἶναι ἀνώτερο ἀπό αὐτά, εἶναι φανερό ὅτι χάριζε καί τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν. Αὐτό δηλαδή πού ὑπῆρχε στό μικρότερο, πῶς δέν θά ὑπῆρχε πολύ περισσότερο στό μεγαλύτερο; Καί οὔτε βέβαια, ἐπειδή καί τά δύο βαπτίσματα, τοῦ Ἰωάννη καί τοῦ Κυρίου, χάριζαν τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, γι᾽ αὐτό πρέπει νά ἀγνοήσουμε τή διαφορά ἀνάμεσά τους. Οὔτε φυσικά, ἐπειδή οἱ νομικές θυσίες καί οἱ τελετές καί τά βαπτίσματα παρεῖχαν ἄφεση ἁμαρτιῶν, γι’ αὐτό θά ἀπαιτήσουν ὅτι δέν διαφέρει καθόλου ἀπό αὐτά καί τό βάπτισμα τοῦ Ἰωάννη, ἀλλά ὅπως ἀκριβῶς ὁ Πρόδρομος εἶναι “μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν”, ἔτσι καί τό βάπτισμά του εἶναι ἀνώτερο ἀπό τό βάπτισμα τοῦ νόμου… τόσο καί τό βάπτισμα τοῦ Ἰωάννη, ἄν καί παρεῖχε ἄφεση ἁμαρτιῶν, φαίνεται κατώτερο ἀπό τό τοῦ Σωτῆρος μας»3.
Ὁ Μέγας Φώτιος συγκρίνοντας τό βάπτισμα τῶν μαθητῶν τοῦ Κυρίου καί τοῦ Ἰωάννη, γράφει: «Τό βάπτισμα τοῦ Ἰωάννη καί τῶν μαθητῶν τοῦ Σωτῆρος δέν τά διέκρινε καμμιά διαφορά, παρά μόνο ἡ ἐναλλαγή τῶν προσώπων. Γιατί προετοίμαζαν καί τά δύο ὅσους βαπτίζονταν νά γίνουν κατάλληλοι νά δεχθοῦν τό βάπτισμα πού θά γινόταν μέ πῦρ καί Πνεῦμα, κανένα ὅμως ἀπό αὐτά δέν ἔδιδε τήν χάρι καί τήν ἐνέργεια τοῦ Πνεύματος οὔτε τήν πλήρη ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν. Γιατί αὐτή ἡ πάνω ἀπό κάθε λόγο δωρεά χαρίσθηκε μετά τήν διανομή τῶν πυρίνων γλωσσῶν καί τήν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσῳ αὐτῶν σέ ἐκείνους πού βαπτί- ζονταν»4.
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς σέ λόγο του λέγει γιά τόν Βαπτιστή: «Ἀρχή καί τέλος τοῦ κατά Χριστόν τρόπου ζωῆς εἶναι ἡ μετάνοια, γι᾽ αὐτό καί ὁ Πρόδρομος τοῦ Κυρίου ὡς ἀρχή τοῦ κατά Χριστόν τρόπου ζωῆς, «ἐκήρυττε λέγων μετανοεῖτε ἤγγικε γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». Γι᾽ αὐτό και ὁ Πρόδρομος προέβαλε την Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, λέγοντας ὅτι αὐτή ἔχει πλησιάσει, γιά νά θεωρήσουν τουλάχιστον τούς ἑαυτούς τους ἀναξίους ἐξ αἰτίας τοῦ μεγέθους τῆς θείας καί οὐρανίας βασιλείας καί νά κατακρίνουν τούς ἑαυτούς τους, πρᾶγμα πού γίνεται ἀρχή σωτηρίας καί ἀρχή ἐπιστροφῆς πρός τόν Θεό. Ἀλλά καί ἀξίνη ἐπισείει καί βεβαιώνει ὅτι αὐτή βρίσκεται ἀκριβῶς πάνω στή ρίζα τοῦ δένδρου, ἀπειλώντας ὅπου νἆναι τήν ἀποκοπή»5.
1. Γρ. Θεολόγου Ε.Π.Ε. τόμ. 6 σελ. 259.
2. Ἰ. Χρυσοστόμου Ε.Π.Ε. τόμ. 9 σελ. 319.
3. Μεγάλου Φωτίου Ε.Π.Ε. τόμ. 1 σελ. 245.
4. Ὅ. π. σελ. 487.
5. Γρ. Παλαμᾶ Ε.Π.Ε. τόμ. 11 σελ. 493.
Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. φύλ. 2006 17 Ἰανουαρίου 2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου