Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου Λόγοι Α΄ - Μέρος Γ΄ Κεφάλαιο 2 -Ο ορθολογισμός στην εποχή μας «Η κοσμική λογική αλλοιώνει το πνευματικό αισθητήριο»

Λόγοι Α΄

 ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ

"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"

ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Κεφάλαιο 2

Ο ορθολογισμός στην εποχή μας

Η κοσμική λογική αλλοιώνει το πνευματικό αισθητήριο

Οι Άγιοι Πατέρες τα έβλεπαν όλα με το πνευματικό, με το θεϊκό μάτι. Τα Πατερικά είναι γραμμένα με το πνεύμα του Θεού, και με το πνεύμα του Θεού έκαναν τις ερμηνείες οι Άγιοι Πατέρες. Τώρα δεν υπάρχει συχνά αυτό το πνεύμα του Θεού, για να καταλαβαίνουν τα Πατερικά. Τα βλέπουν όλα με το κοσμικό μάτι, δεν βλέπουν πιο πέρα, δεν έχουν την ευρύτητα που δίνουν η πίστη και η αγάπη. Ο Μέγας Αρσένιος (4) άφηνε τα βάγια μέσα στο νερό, χωρίς να το αλλάζη, και το νερό μύριζε πολύ. Εμείς πού να καταλάβουμε τι πήγαζε μέσα από εκείνο το βρώμικο νερό! «Μα δεν το καταλαβαίνω αυτό», σου λέει ο άλλος. Δεν στέκεται να δη μήπως υπάρχη και κάτι άλλο, αλλά το αρνείται, γιατί δεν το καταλαβαίνει!
Όταν μπαίνη η λογική, δεν μπορεί να καταλάβη κανείς ούτε το Ευαγγέλιο ούτε τους Αγίους Πατέρες.
Αλλοιώνεται το πνευματικό αισθητήριο, και ο άνθρωπος με την λογική του βγάζει άχρηστα και το
Ευαγγέλιο και τα Πατερικά και φθάνει να λέη: «Τόσα χρόνια ταλαιπωρούνται οι άνθρωποι άδικα με την άσκηση, την νηστεία κ.λπ.!» Αυτό είναι βλασφημία. Ήρθε μια φορά ένας κελλιώτης μοναχός στο Καλύβι με αυτοκίνητο. «Παιδί μου, του λέω, τι το θέλεις εσύ το αυτοκίνητο; Δεν ταιριάζει!» «Γιατί,
Γέροντα; μου λέει. Δεν γράφει στο Ευαγγέλιο «εκατονταπλασίονα λήψεται και ζωήν την αιώνιον» (5) ;» «Το «εκατονταπλασίονα λήψεται» το λέει γι΄ αυτά που χρειάζεται να έχη κανείς. Αλλά πάλι για τον μοναχό ταιριάζει αυτό που λέει ο Απόστολος Παύλος: «Ως μηδέν έχοντες και πάντα κατέχοντες». Δηλαδή, τίποτε δεν έχει ο μοναχός, αλλά μπορεί να κάνη κουμάντο στα ταμεία των άλλων, γιατί τον εμπιστεύονται για την αρετή του. Όχι να έχουμε εμείς οι μοναχοί!» Βλέπετε με την λογική τι ερμηνείες λανθασμένες μπορεί να δώση κανείς; Πάντα να ξέρετε, αν δεν εξαγνισθή ο άνθρωπος,  αν δεν έρθη ο θείος φωτισμός, συνέχεια οι ερμηνείες που θα δίνη, θα είναι όλο θολούρα.
Με ρώτησαν μια φορά: «Γιατί η Παναγία δεν έκανε θαύμα στην Τήνο και οι Ιταλοί τίναξαν το καράβι «Έλλη» την ημέρα της μνήμης της;» Ενώ η Παναγία έτσι έκανε μεγαλύτερο θαύμα. Το τίναγμα της «Έλλης» προκάλεσε την αγανάκτηση των Ελλήνων. Κατάλαβαν οι Έλληνες ότι οι Ιταλοί δεν σέβονται τίποτε και αγανάκτησαν, οπότε μετά τους έδιωξαν φωνάζοντας «αέρα». Αλλιώς θα έλεγαν: «Και αυτοί θρησκεύουν, είναι φίλοι μας». Δεν θα καταλάβαιναν την ασέβεια των Ιταλών. Και έρχονται τώρα αυτοί με την λογική τους και λένε: «Γιατί να μην κάνη θαύμα η Παναγία;» Τι να πης;
Άλλοι ρωτούν: «Καλά, την μέτρησαν την φωτιά στην Βαβυλώνα, όταν έβαλαν μέσα τους τρεις Παίδες και λένε ότι ήταν σαράντα εννιά πήχεις;» Μα αφού την πρώτη φορά ήταν επτά μέτρα ύψος η φλόγα και ύστερα έβαλαν καύσιμη ύλη, για να γίνη επταπλάσια. Επτά επί επτά δεν κάνει σαράντα εννιά; Βάζεις κάτι τέτοιους στην φωτιά; Βλέπεις έναν ορθολογισμό, μια λογική παράλογη, τελείως έξω από την πραγματικότητα. Μερικοί από τους σημερινούς θεολόγους με κάτι τέτοια ασχολούνται. Π.χ. ρωτούν: «Οι δαίμονες που έπεσαν στην θάλασσα ζουν ή πνίγηκαν (7) ;» Σημασία έχει το ότι έφυγαν από τον άνθρωπο. Τι σε νοιάζει εσένα τι έγιναν; Κοίταξε εσύ να μη δαιμονισθής και μην ασχολήσαι με το πού βρίσκονται τώρα εκείνα τα δαιμόνια!
- Γέροντα, μερικοί προσπαθούν να συμβιβάσουν το Ευαγγέλιο με την ανθρώπινη λογική. Εξετάζουν το Ευαγγέλιο με αυτήν την κοσμική λογική και δεν βγάζουν άκρη.
- Το Ευαγγέλιο και η κοσμική λογική δεν συμβιβάζονται. Στο Ευαγγέλιο είναι η αγάπη. Στην λογική είναι το συμφέρον. Στο Ευαγγέλιο λέει: «Ανς ε αγγαρεύση κάποιος γι αένα μίλι, εσύ να πας δύο μίλια» (8). Πού υπάρχει λογική εδώ πέρα; Εδώ είναι μάλλον τρέλλα! Γι΄ αυτό όσοι πάνε να συμβιβάσουν το Ευαγγέλιο με την κοσμική λογική μπερδεύονται άσχημα. Υπάρχουν λ.χ. διάφορες ομάδες που οργανώνουν φιλανθρωπικά έργα. Μαθαίνουν φέρ΄ ειπείν ότι κάποιος έπαθε μεγάλη ζημιά, φτώζυνε και έχει ανάγκη από χρήματα. «Να τον βοηθήσουμε, λένε, αλλά προηγουμένως ας βεβαιωθούμε αν έχη πράγματι ανάγκη». Και πάνε δυό-τρεις να τον επισκεφθούν, για να δουν αν πράγματι έχη ανάγκη. Και βλέπουν, ας υποθέσουμε, να έχη πολυτελές σαλόνι και λένε: «Α, έχει τέτοιες πολυθρόνες, τέτοιο σαλόνι! Αυτός, για να έχη τέτοια έπιπλα, δεν έχει ανάγκη». Και την βοήθεια δεν την δίνουν. Δεν καταλαβαίνουν όμως ότι ο άλλος πεινάει. Γιατί, όταν γίνεται κανείς φτωχός, αυτό δεν σημαίνει ότι από την μια ώρα στην άλλη αλλάζει ακόμη και τα ρούχα του. Και που ξέρεις αν αυτό το σαλόνι δεν το είχε από παλιά και ο καημένος δεν πρόλαβε να το πουλήση ακόμη; Ή μπορεί να του το χάρισε κάποιος που έμαθε την ανάγκη της οικογενείας του. Κρίνουν με την λογική και μπερδεύονται, και το Ευαγγέλιο μένει έξω από την ζωή τους. Οι άνθρωποι βλέπουν εξωτερικά, γι΄ αυτό και τα ερμηνεύουν όλα αλλιώς.


4) Είχαν ρωτήσει τον Αββά Αρσένιο μερικοί Γέροντες: «Γιατί δεν αλλάζεις το νερό, αφού μυρίζει;» και εκείνος απάντησε: «Αντί για τα αρώματα που απήλαυσα στον κόσμο, πρέπει να υποφέρω αυτήν την μυρωδιά». (Βλ. Το Γεροντικόν, Αββάς Αρσένιος ιη΄, σ. 6).
5) Ματθ. 19, 29
6) Β΄ Κορ. 6, 10
7) Βλ. Ματθ. 8, 32
8) Βλ. Ματθ. 5, 41