«Σὺ δὲ νῆφε ἐν πᾶσι, κακοπάθησον, ἔργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ, τὴν διακονίαν σου πληροφόρησον». Κυριακὴ πρὸ τῶν Φώτων. Ἀρχ. Ἀθανάσιος Μυτιληναῖος

«Σὺ δὲ νῆφε ἐν πᾶσι, κακοπάθησον, ἔργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ, τὴν διακονίαν σου πληροφόρησον»

Κυριακὴ πρὸ τῶν Φώτων (Β΄ Τίμ. 4,5-8)

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία μακαριστοῦ (†) γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου
Ἐκφωνήθηκε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κομνηνείου Λαρίσης στὶς 4-1-1981 (Β 41)

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἀγαπητοί μου, εὑρίσκεται εἰς τὴν φυλακὴν τῆς Ρώμης. Μὲ τὸ προφητικό του μάτι βλέπει τὸ παρὸν καὶ τὸ μέλλον.
Τὸ παρὸν τὸ βλέπει ὡς ζοφερόν. Ὅτι ἤδη ὁ ἴδιος ἀπέρχεται τοῦ κόσμου τούτου. Δὲν πρόκειται νὰ ἀποφυλακιστεῖ, ὅπως τὴν πρώτη φορά. Ἀλλὰ πρόκειται νὰ θανατωθεῖ. Αὐτὸ βέβαια, γιὰ τὸν ἑαυτόν του δίδει χαρὰν πολλήν. Ἂλλ΄ὅμως βλέπει ὅτι μέσα εἰς τὴν Ἐκκλησία, ὅπως ἤδη εἶχε προειδοποιήσει τοὺς πρεσβυτέρους τῆς Ἐφέσου, θὰ ἐπιπέσουν λύκοι βαρεῖς.
Ἀκόμη, βλέπει καὶ πρὸς τὰ ἔσχατα, εἰς τὸ ἀπώτατον μέλλον. Τὸ προφητικό του μάτι φθάνει μέχρι τὸ τέλος τῆς Ἱστορίας.
Καὶ γράφει εἰς τὸν Τιμόθεον, τὸν ἐπίσκοπον τῆς Ἐφέσου, τὸ πολὺ ἀγαπημένο του παιδί.
Καὶ τοῦ γράφει καὶ τοῦ λέγει: «Τοῦτο δὲ γίνωσκε (Αὐτό νὰ ξέρεις), ὅτι ἐν ἐσχάταις ἡμέραις (τὶς ἔσχατες ἡμέρες) ἐνστήσονται καιροὶ χαλεποί (θὰ σταθοῦν δύσκολοι καιροὶ)· ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι (γιατί θὰ εἶναι οἱ ἄνθρωποι) φίλαυτοι, φιλάργυροι, ἀλαζόνες, ὑπερήφανοι, βλάσφημοι, γονεῦσιν ἀπειθεῖς, ἀχάριστοι, ἀνόσιοι (δὲν θὰ ἔχουν οὔτε ὅσιον, οὔτε ἱερὸν ἐπάνω των), ἄστοργοι, ἄσπονδοι, διάβολοι, ἀκρατεῖς, ἀνήμεροι (ἄγρια θηρία),ἀφιλάγαθοι, προδόται, προπετεῖς, τετυφωμένοι, φιλήδονοι μᾶλλον ἢ φιλόθεοι (ἀγαπώντες μᾶλλον τὰς ἡδονὰς παρὰ τὸν Θεόν), ἔχοντες μόρφωσιν εὐσεβείας, τὴν δὲ δύναμιν αὐτῆς ἠρνημένοι (θὰ ἔχουν τὸ σχῆμα τῆς εὐσεβείας, θὰ εἶναι βαπτισμένοι, ἀλλὰ θὰ ἔχουν ἀρνηθεῖ τὴ δύναμη τῆς εὐσεβείας καὶ τῆς πίστεως)».
«Ἒσταὶ γὰρ καιρὸς (Γιατί θὰ γίνει καιρὸς) ὅτε τῆς ὑγιαινούσης διδασκαλίας οὐκ ἀνέξονται (θὰ φτάσουν νὰ μὴν ἀνέχονται τὴν ὑγιὰ διδασκαλίαν, τὸ ὑγιὲς Εὐαγγέλιον), ἀλλὰ κατὰ τὰς ἐπιθυμίας τὰς ἰδίας ἑαυτοῖς ἐπισωρεύσουσι διδασκάλους κνηθόμενοι τὴν ἀκοήν (ἀλλά θὰ φροντίσουν, ἀνάλογα μὲ τὶς ἐπιθυμίες των, νὰ βροῦν διδασκάλους, ποὺ οἱ διδασκαλίες αὐτῶν τῶν ψευδοδιδασκάλων, θὰ τοὺς γαργαλοὺν τὰ αὐτιά), καὶ ἀπὸ μὲν τῆς ἀληθείας τὴν ἀκοὴν ἀποστρέψουσιν (καὶ θὰ βγάλουν τὸ αὐτί τους ἀπὸ τὴν ἀκοὴν τῆς ἀληθείας, τοῦ Εὐαγγελίου), ἐπὶ δὲ τοὺς μύθους ἐκτραπήσονται (καὶ θὰ στραφοῦν πρὸς τὰ παραμύθια, πρὸς τὶς ποικίλες θεωρίες περὶ τῆς ζωῆς)».

Αὐτὰ λέγει ὁ Ἀπόστολος, ἀγαπητοί μου, εἰς τὸν μαθητήν του τὸν Τιμόθεο καὶ τὸν προπαρασκευάζει, διὰ νὰ ἀντιμετωπίσει ὄχι μόνον αὐτός, ἀλλὰ δι’ αὐτοῦ ὁλόκληρη ἡ Ἐκκλησία. Βλέπετε ὅτι σήμερα ἠκούσθη ἡ ἐπιστολὴ τοῦ Ἀποστόλου;
Δὲν εἶναι λοιπὸν ἡ ἐπιστολὴ κτῆμα τοῦ Τιμοθέου. Εἶναι κτῆμα ὁλοκλήρου τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ συνεπῶς ἀποτείνεται πρὸς ἅπαντας ὅλων τῶν αἰώνων καὶ ὅλων τῶν ἐποχῶν Χριστιανούς.
Ζοφερὸν τὸ μέλλον. Καὶ τὴ ζοφερότητά του, ἀγαπητοί μου, ἤδη τὴν ἀντιλαμβανόμεθα. Ὅτι ὅλα αὐτὰ τὰ χαρακτηριστικά, τὰ ὁποῖα μᾶς λέγει ὁ Ἀπόστολος, τὰ βλέπομε.
Καὶ προσέξατε, μὴ μοῦ πεῖτε ὅτι πάντοτε οἱ ἄνθρωποι ἦσαν τέτοιοι, ὅπως τοὺς περιγράφει ὁ Ἀπόστολος. Δὲν ὁμιλεῖ διὰ τοὺς ἔξω τῆς Ἐκκλησίας.
 Ὁμιλεῖ διὰ τοὺς Χριστιανούς. Τέτοιοι; Ὅπως τοὺς περιγράφει; Θὰ εἶναι οἱ Χριστιανοί. Ὄχι οἱ μὴ Χριστιανοί.
Δηλαδὴ θὰ φθάσουν οἱ Χριστιανοὶ νὰ γίνουν ἐκεῖνοι, ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ὁ Ἀπόστολος περιγράφει.
Πέστε μου, εἶναι ἢ δὲν εἶναι ζοφερὸν τὸ μέλλον; Ἀλλὰ αὐτὸ τὸ μέλλον, ποὺ ἔχουν ἤδη περάσει δύο χιλιάδες χρόνια ἀπὸ τότε ποὺ ἐγράφησαν, ἤδη τὸ ζοῦμε. Σήμερα οἱ ἄνθρωποι ποδοπατοῦν τὸ Εὐαγγέλιο. Σήμερα οἱ ἄνθρωποι στρέφονται ἐναντίον τοῦ Εὐαγγελίου, τὸ χλευάζουν, οἱ Χριστιανοί!
Οἱ Χριστιανοί! Καὶ οἱ ἱερεῖς. Καὶ ἐπίσκοποι! Καὶ πατριάρχαι! Καὶ φανερὰ καὶ κρυφὰ πολεμοῦν καὶ χλευάζουν τὸ Εὐαγγέλιο.
Ἐξάλλου τὸ εἶπε στοὺς πρεσβυτέρους τῆς Ἐφέσου ὁ Ἀπόστολος. «Ἀπὸ σᾶς τοὺς ἴδιους», λέγει, «ἐσᾶς τοὺς πρεσβυτέρους, θὰ σταθοῦν ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα. Ἀπὸ σᾶς τοὺς κληρικοὺς θὰ βγοῦν αἱρετικοὶ ἄνθρωποι. Καὶ θὰ μιλήσουν καὶ θὰ ποῦν καὶ θὰ διδάξουν διεστραμμένα. Καὶ θὰ ἀποκτήσουν ὀπαδούς». Εἰδοποίησε ὁ Ἀπόστολος ποικιλοτρόπως τὴν Ἐκκλησία, τί πρόκειται νὰ συμβεῖ καὶ βλέπομε ὅλα αὐτὰ νὰ συμβαίνουν, ἀγαπητοί.

Τί νὰ πεῖ κανείς; Λέγει κάπου ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ὅτι «Θὰ κάνεις τρεῖς μέρες δρόμο, γιὰ νὰ βρεῖς ἕναν παπᾶ, ἕναν κληρικὸν καλόν. Γιατί οἱ κληρικοὶ θὰ γίνουν σὰν τοὺς λαϊκούς». Πῶς σκέπτονται οἱ λαϊκοί; Γλεντοῦν, τρῶνε, πίνουν, μεθοῦν, διασκεδάζουν, φροντίζουν γιὰ τὰ παιδιά τους, γιὰ τὰ χρήματά τους, τὶς ἐπενδύσεις των.
«Ὅπως σκέπτονται», λέγει, «οἱ λαϊκοί, ἔτσι θὰ σκέπτονται οἱ κληρικοί. Οἱ δὲ λαϊκοί; Οἱ λαϊκοὶ θὰ εἶναι πλέον σὰν τοὺς διαβόλους»... Φοβερὴ κατάστασις!
Καὶ σᾶς εἶπα στὴν ἐποχή μας βλέπομε τὴν κατάσταση αὐτή. Εἶναι ἀρχινισμένη. Καὶ εἶναι σὲ παγκόσμια κλίμακα.
Σὲ ὅλον τὸν κόσμον· καὶ ἰδιαίτερα στὸν χριστιανικὸν κόσμον...

Ἀλλὰ ἐμεῖς, ἂν ὑποτεθεῖ ὅτι κρατοῦμε τὸ ὑγιὲς Εὐαγγέλιο, τί πρέπει νὰ κάνομε; Θὰ ἀφήσομε κατὰ ἕναν μοιρολατρικὸν τρόπον νὰ παρασυρθοῦμε ἀπὸ τὸ ρεῦμα τὸ γενικό, τὸ καθολικό, τὸ παγκόσμιον αὐτό, πρὸς τὴν ἀπώλειαν καὶ τὴν καταστροφή;
«Σὺ δὲ νῆφε ἐν πᾶσι, κακοπάθησον, ἔργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ, τὴν διακονίαν σοῦ πληροφόρησον».
Ἐκεῖνο τὸ «σὺ δέ», τὸ «δὲ» εἶναι ἀντιθετικόν. «Αὐτὰ μὲν ὡς πρὸς τοὺς ἐκπεσόντας Χριστιανούς, τοὺς ξεφτισμένους πλέον Χριστιανούς.
Σὺ ὅμως...;» Βλέπετε; «Σὺ δέ», σὺ ὅμως, ὄχι ἔτσι, ἀλλὰ διαφορετικά.
Ὥστε ἀμέσως εἰσάγει ὁ Ἀπόστολος τὴν ἀντίθεσιν. Ἡ ἀντίθεσις εἶναι θεμελιώδους σημασίας. Ἐκεῖνο ποὺ εἶναι ἄξιον πολλῆς παρατηρήσεως, εἶναι ὅτι οἱ Χριστιανοί μας δὲν μποροῦν νὰ ἀντέξουν αὐτὴν τὴν ἀντίθεσιν.
Σᾶς παρακαλῶ, προσέξτε πολὺ εἰς τὸ σημεῖον αὐτό. Δηλαδὴ τί ἀκριβῶς; Οἱ Χριστιανοί μας θέλουν νὰ μιμοῦνται τοὺς ἀνθρώπους τοὺς ἄλλους, ὅπως τοὺς βλέπουν μέσα εἰς τὴν κοινωνική τους ζωή.
Αὐτὸ δὲν εἶναι σωστό, ἀγαπητοί. Δηλαδὴ βλέπω τὸν ἄλλον τὸν ξεπεσμένο Χριστιανό, πρέπει κι ἐγὼ νὰ φθάσω εἰς τὸ σημεῖον νὰ γίνω τὸ ἴδιο;
Πρέπει κι ἐγὼ νὰ φθάσω νὰ ξεπέσω; Γιατί δὲν ἔχω τὴ δύναμη τῆς ὁμολογίας τῆς πίστεως;
Ἂλλ΄ὁ διάβολος καταλλήλως ἔσπειρε τὸ σπέρμα του. Καὶ ποιό εἶναι; Ὅτι δῆθεν ἐγὼ θὰ εἶμαι ὑποκριτὴς ἂν ὑποτεθεῖ ὅτι δὲν θὰ ἤθελα νὰ συναναμείγνυμαι, νὰ ἀνακατεύομαι μὲ τοὺς ἄλλους πιστοὺς ὅτι δῆθεν ἐγὼ εἶμαι ὁ θρησκεύων, ἐγὼ εἶμαι ὁ ἄνθρωπος ὁ ἐγκρατής, ὁ ἄνθρωπος ὁ πνευματικός, ὁ ἄνθρωπος ὁ εὐσεβής. Καὶ συνεπῶς αὐτὸ εἶναι ὑποκρισία...
Ὑποκρισία εἶναι τὸ ἀντίθετο, ἀγαπητοί. Τὸ νὰ καμώνομαι ὅτι μοιάζω μὲ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὅπως ἀκριβῶς εἶναι ἡ μόδα τῶν ἐνδυμάτων καὶ ὅλων τῶν πραγμάτων ποὺ μᾶς περιβάλλουν, νὰ μοιάζω μὲ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, τί φοροῦν οἱ ἄλλοι, νὰ τὸ φορῶ κι ἐγώ.
Πῶς χτενίζονται οἱ ἄλλοι, νὰ χτενίζομαι κι ἐγώ. Πῶς κτίζουν τὰ σπίτια τους οἱ ἄλλοι νὰ τὰ κτίσω κι ἐγώ.
Ἔτσι, μέσα σὲ αὐτὸ τὸ κλίμα τῆς μόδας παρασυρόμεθα καὶ εἰς τὸ θέμα τῆς πίστεως. Οἱ ἄλλοι ἀπιστοῦν; Ἀπιστοῦμε κι ἐμεῖς. Οἱ ἄλλοι ἀσεβοῦν; Θὰ ἀσεβοῦμε κι ἐμεῖς. Ἀλλὰ δὲν μᾶς πάει. Ἀλλὰ τότε θὰ κρυφτοῦμε. Τότε θὰ δείχνομε ὅτι δὲν εἴμεθα εὐσεβεῖς. Ἀλλὰ ἀπὸ μέσα μας ὅμως θὰ φροντίζομε νὰ εἴμεθα εὐσεβεῖς. Γιατί ἂν τὸ ἀποκαλύψομε, θὰ μᾶς ποῦν ὑποκριτάς...
Πέστε μου ὅμως, τὸ νὰ κρύπτομαι, δὲν εἶναι ἀκριβῶς ὑποκρισία;
Καὶ τὸ νὰ ὁμολογῶ, τὸ νὰ φανερώνω τὸν ἑαυτό μου, δὲν εἶναι ἀληθινὴ ὁμολογία;
Καὶ μὴν ξεχνοῦμε ὅτι σὲ μιὰ ἐποχὴ ποὺ διαρκῶς ξεπέφτει, σὲ μία ἐποχὴ στὴν ὁποία τὰ πάντα ἀπομακρύνονται ἀπὸ τὸν Θεόν, πρέπει νὰ σταθοῦμε ὄρθιοι καὶ νὰ σταθοῦμε ὁμολογηταί. Ἴσως ἴσως, ἂν καὶ κάθε ἅγιος εἶναι ὁμολογητής, κάθε ἅγιος, καὶ στὴν πιὸ ἁγιότερη ἐποχὴ εἶναι ὁμολογητής, ὅμως ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει γνωρίσει μία εἰδικὴ τάξη ὁμολογητῶν· οἱ ὁποῖοι μπορεῖ νὰ μὴν ἔδωσαν τὸ αἷμα τους, ἀλλὰ ὅμως ὄρθωσαν τὸ ἀνάστημά τους καὶ ὁμολόγησαν.
Καὶ τὸ σπουδαῖον εἶναι ὅτι ἡ τάξις τῶν ὁμολογητῶν τότε ἀκριβῶς δημιουργήθηκε, ὅταν οἱ οἰκεῖοι τῆς πίστεως ἐστράφησαν ἐναντίον τῆς πίστεως.
 Ὅταν, ἐπὶ παραδείγματι, αἱρετικοὶ μὲσ’ τὴν Ἐκκλησία, ποὺ ἔγιναν πολλοὶ καὶ ὄρθωσαν τὸ ἀνάστημά τους αὐτοὶ γιὰ νὰ ἐπιβάλλουν τὴν αἵρεσή των, τότε ὄρθωσαν καὶ τὸ ἀνάστημά των οἱ ὀρθῶς φρονοῦντες, καὶ εἶπαν: «Ὄχι. Δὲν εἶναι ἔτσι· εἶναι ἔτσι».
Καὶ ὅτι τοὺς ὁμολογητὰς ἰδιαιτέρως ἡ Ἐκκλησία τοὺς τιμᾶ καὶ τοὺς κατατάσσει μαζὶ μὲ τοὺς μάρτυρας.
Ἄστε ὅτι πολλοὶ ἐκ τῶν ὁμολογητῶν πραγματικὰ ἔδωσαν τὸ αἷμα των. Ἢ πέθαναν ἀπὸ τὶς ποικίλες κακουχίες μέσα σὲ φυλακές, μέσα σὲ ἀπερίγραπτα, κάποτε, μαρτύρια.
Ὅπως εἶναι ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Γραπτός, ποὺ τοῦ ἔκοψαν τὴ γλῶσσα, τοῦ ἔκοψαν τὸ δεξὶ χέρι, νὰ μὴ γράφει, νὰ μὴν ὁμιλεῖ ὀρθοδόξως κ.λπ.
Καὶ πόσοι, πόσοι ἔφαγαν πολὺ ξύλο ἢ ἔμειναν πολὺ στὴ φυλακὴ καὶ ἐσυντομεύθη ἡ ζωή των καὶ ἀπέθανον.
 
Ὥστε πρέπει νὰ γίνομε ὁμολογηταί. Καὶ μὲ τὸ παράδειγμά μας καὶ μὲ τὰ λόγια μας . Ἂς τὸ πεῖ ὁ καθένας αὐτὸ στὸν ἑαυτόν του: «Ὁ κόσμος αὐτὸς εἶναι. Σὺ δὲ ἄνθρωπε, Ἀθανάσιε, Γεώργιε, σὺ δὲ ὄχι ἔτσι». Ἀλλὰ τί; «Νῆφε ἐν πᾶσι». «Νῆφε».
Τὸ ρῆμα «νήφω» χρησιμοποιεῖται προκειμένου νὰ μιλήσομε γιὰ κάποιον ποὺ δὲν ἤπιε κρασὶ καὶ συνεπῶς ἔχει τὸ μυαλό του πολὺ καθαρό. Καταλλήλως χρησιμοποιεῖ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τὸ ρῆμα νήφω· ποὺ θὰ πεῖ ἐγκρατεύομαι οἴνου. Ἂν ἀνοίξομε ἕνα λεξικὸ αὐτὸ θὰ βροῦμε· τὴν ἔννοια τῆς λέξεως. Ἐγκρατεύομαι ἀπὸ κρασί. Καὶ συνεπῶς δὲν ἔχω ζαλισμένο τὸ μυαλό μου.
Αὐτὸ τὸ βάζει ἐπίτηδες ὁ Ἀπόστολος· γιὰ νὰ δείξει ὅτι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, οἱ Χριστιανοὶ δηλαδή, θὰ ἔχουν πιεῖ τὸ κρασὶ τῆς ἁμαρτίας.
Καὶ θὰ ἔχουν μεθύσει. «Κι ἐσύ, Τιμόθεε, θὰ ζεῖς ἀνάμεσα σὲ τρικλίζοντας Χριστιανοὺς· ποὺ ἔχουν πιεῖ τὸ κρασὶ τῆς ἁμαρτίας.
Καὶ συνεπῶς τὸ μυαλό τους δὲν εἶναι καθαρό, δὲν ἔχουν διαυγὲς μάτι, γιὰ νὰ βλέπουν τὴν πραγματικότητα.
Σὺ ὅμως νῆφε. Σὺ νὰ μὴν πιεις τὸ κρασὶ τῆς ἁμαρτίας». Βλέπετε πῶς θολώνει τὸ μυαλὸ τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὸ μάτι τοῦ ἀνθρώπου, γιὰ νὰ δεῖ τὰ συμφέροντα, ὅταν ζεῖ τὴν ἁμαρτίαν;
«Σὺ ὅμως νῆφε. Διὰ νὰ μπορεῖς νὰ βλέπεις. Τί νὰ βλέπεις; Πρῶτα πρῶτα νὰ διακρίνεις τοὺς καιρούς. Νὰ δεῖς ποιοί εἶναι οἱ καιροί».

Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι πρὸς τὸ ἴδιο πρόσωπο... συγνώμην, πρὸς τὸν Πολύκαρπον, ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος, ἐπίσκοπος Σμύρνης ἦτο ὁ ἅγιος Πολύκαρπος, τοῦ γράφει κάτι ἀνάλογο. «Πρόσεχε», τοῦ λέγει· νὰ καταμανθάνεις τοὺς καιρούς, νὰ τοὺς βλέπεις τοὺς καιρούς. Καὶ νὰ μὴν περιμένεις Ἐκεῖνον ποὺ περιμένομε. Τὸν Ἰησοῦν Χριστόν». Πῶς μπορεῖ κανεὶς νὰ καταμανθάνει τοὺς καιρούς; Πῶς μπορεῖ νὰ βλέπει καὶ νὰ χαρακτηρίζει τὴν ἐποχή του; Πῶς μπορεῖ νὰ λέγει ὅτι αὐτὸ ἤδη ἀπομακρύνεται ἀπὸ τὸν Θεόν;
Ὅτι αὐτὸ ἐγὼ δὲν πρέπει νὰ τὸ ἀκολουθήσω καὶ δὲν πρέπει νὰ τὸ ζήσω; Μόνον ὅταν ἔχει καθαρὸ μυαλό. Ὅταν νήφει. Πολὺ σπουδαῖο αὐτὸ τὸ «νῆφε ἐν πᾶσι». «Νὰ νήφεις σὲ καθετὶ ἀλλὰ καὶ σὲ κάθε στιγμή. Σὲ ὅλα καὶ πάντοτε».
Οἱ Πατέρες πῆραν αὐτὸ τὸ «νήφω» καὶ τὸ ἔκαναν μὲ ἀπροσμέτρητον βάθος. Καὶ δημιούργησαν τὴ γνωστή μας «Νηπτικὴν Θεολογία». Τὸ «νηπτικὸς» εἶναι ἀπὸ τὸ «νήφω»· ποὺ θὰ πεῖ τώρα «φυλακὴ νοὸς καὶ καθαρότης καρδίας».
«Τί εἶναι», λέγει, «νῆψις; Φυλακὴ νοὸς καὶ καθαρότης καρδίας. Νὰ φυλᾶς τὸν νοῦ σου. Γιατί νὰ τὸν φυλᾶς τὸν νοῦ σου; Γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ εἶναι διαυγής».

Οἱ κρύσταλλοι, ἀγαπητοί μου, ποὺ εἶναι τοποθετημένοι στὰ τηλεσκόπια, ξέρετε σὲ τί καλὴ κατάσταση διατηροῦνται;
Κάποτε ἕνας διάσημος Ἀστρονόμος ἀνεκάλυψε ἕναν πλανήτη ἀπὸ τοὺς πλανήτας τοῦ πλανητικοῦ μας συστήματος. Εἶναι μερικοὶ αἰῶνες πίσω.
Εἶπε λοιπὸν ὅτι ἀνεκάλυψα ἕναν πλανήτη, πολὺ ἀπομεμακρυσμένον. Εἶπαν οἱ ἄλλοι: «Καθάρισε καλὰ τοὺς φακούς σου. Δὲν εἶδες καλά.
Φαίνεται κάποιο σκουπιδάκι πῆγε ἐκεῖ καὶ νόμισες πὼς εἶναι κανένας πλανήτης».
Βέβαια ὁ Ἀστρονόμος εἶχε δίκαιο. Εἶχε πραγματικὰ ἀνακαλύψει κάποιον καινούριο πλανήτη. Ἀλλὰ ὅμως τὸ παράδειγμα δείχνει ὅτι οἱ φακοὶ πρέπει νὰ διατηροῦνται ἀπολύτως καθαροί.
Τὸ ξέρετε ὅτι ὅταν τοὺς πήζουν τοὺς κρυστάλλους αὐτοὺς στὰ ἐργοστάσια, τοὺς διατηροῦν σὲ συστήματα τέτοια ποὺ νὰ μὴν ὑποστοῦν διαταραχήν.
Ἕνας σεισμός, πέρασε...ξέρω γώ, ἕνα ἀεροπλάνο καὶ δημιούργησε μίαν πάλμωσιν... Ἐπὶ ἕνα χρόνο κρατοῦνται αὐτοὶ οἱ φακοί, ἕως ὅτου κρυώσουν!
Θὰ μοῦ πεῖτε, μέσα σὲ 24, 48 ὧρες κρύωσαν. Ἕνα χρόνο κρατοῦνται! Καὶ φυλάσσονται οἱ φακοὶ σὲ συστήματα ἀπολύτου ἠρεμίας, γιὰ νὰ εἶναι τελείως καθαροί.
Αὐτὸ λοιπὸν θέλει τώρα καὶ τὸ ἀνθρώπινο μυαλὸ νὰ γίνει. Νὰ γίνει διαυγέστατος φακὸς· ποὺ νὰ διακρίνει τὰ πάντα. Γιὰ νὰ γίνει ἔτσι, πρέπει νὰ φυλάγεται. Ἀπὸ τί; Ἀπὸ καθετὶ ποὺ εἶναι ξένο πρὸς αὐτὸν τὸν νοῦν. Δηλαδὴ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία εἰδικά.
Φυλακὴ λοιπὸν νοός. «Φυλακὴ» θὰ πεῖ φύλαγμα. Νὰ φυλᾶς τὸν νοῦ σου. Καὶ νὰ ἔχεις καθαρὴ τὴν καρδιά.
Ὅταν αὐτὰ τὰ δύο τὰ διατηρεῖς, τότε «Μακάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται».
 
«Σὺ δὲ νῆφε ἐν πᾶσιν• κακοπάθησον». Ὅταν, ἀγαπητοί μου, ζοῦμε σὲ μιὰ ἐποχὴ ἡ ὁποία ἔτσι συμπεριφέρεται, ἐκεῖνοι ποὺ ὀρθὰ σκέπτονται, αὐτομάτως δὲν θὰ κακοπαθήσουν; Ἐὰν κάποιος εἶναι κληρικὸς καὶ βλέπει τοὺς ἄλλους ἱερεῖς νὰ μὴν πηγαίνουν καλά, αὐτὸς δὲν θὰ κακοπαθήσει;
Πῶς θὰ κακοπαθήσει; Δὲν θὰ πέσει διπλασία, τριπλασία, ἑκατονταπλασία ἐργασία ἐπάνω εἰς τοὺς ὤμους του; Γιὰ νὰ περισώσει ὅ,τι μπορεῖ περισσότερον;
Αὐτὸ τώρα λέγει ὁ Ἀπόστολος στὸν Τιμόθεο. «Σὺ λοιπὸν κακοπάθησε». Ὄχι διότι ἡ φύσις τῆς πνευματικῆς ζωῆς καὶ τῆς διαδόσεως τοῦ Εὐαγγελίου εἶναι κακοπάθεια μόνον; Ἀλλὰ θὰ εἶναι ἐξαιρετικῶς μεγαλυτέρα ἡ κακοπάθεια, ἐφόσον ὁ κόσμος θὰ ἔχει διαστραφεῖ, οἱ Χριστιανοί μας δὲν θὰ προσέχουν πλέον τὸ ἀληθὲς καὶ τὸ ὀρθόν, ὁ δὲ κλῆρος θὰ ἔχει ξεφτίσει καὶ θὰ κοιτάζει μόνο πῶς θὰ πλουτίσει καὶ πῶς θὰ διασκεδάσει.
 
«Ἒργὸν ποίησον Εὐαγγελιστοῦ». Ὄχι νὰ βγεῖς νὰ κηρύξεις ἀπὸ δῶ καὶ ἀπὸ κεῖ, ὅπως ἀκριβῶς ἔκαναν οἱ ἄλλοι Ἀπόστολοι.
Ἀλλὰ τί ἐννοεῖ ἐδῶ; Γιατί ὁ Τιμόθεος ἦταν Ἐπίσκοπος μίας πόλεως. «Ἒργὸν ποίησον Εὐαγγελιστοῦ» θὰ πεῖ: «Μὴν παύεις, ἀπὸ τὸ πρωὶ μέχρι τὸ βράδυ καὶ ἀπὸ τὸ βράδυ μέχρι τὸ πρωὶ νὰ εὐαγγελίζεσαι Χριστόν.
Νὰ ὁμιλεῖς καὶ νὰ λέγεις τὰ ἴδια καὶ τὰ ἴδια καὶ τὰ ἴδια καὶ νὰ σφυροκοπεῖς εἰς τὰ αὐτιὰ τῶν ἀκροατῶν σου τὰ ἴδια καὶ τὰ ἴδια.
Μὴν πεῖς: «θὰ παύσω». Μὴν πεῖς: «τὰ εἶπα αὐτά». Μὴν πεῖς: «Εἰδοποίησα». Ἐσὺ ὁμίλει, διαρκῶς ὁμίλει.
Ὅτι νύχτα καὶ ἡμέρα -τὸ εἶπε ὁ ἴδιος ὁ Ἀπόστολος στοὺς Ἐφεσίους, ὅταν περνοῦσε καὶ τοὺς χαιρετοῦσε γιὰ τελευταία φορά. Ὅταν τοὺς εἶπε: - «Νὰ θυμόσαστε ὅτι νύχτα καὶ ἡμέρα σας συμβούλευα καὶ σᾶς ἐδίδασκα».

Μὴν νομίσετε, ἀγαπητοί μου, ὅτι αὐτὰ πέφτουν στὴν πλάτη τοῦ Τιμοθέου ἢ στὴν πλάτη τοῦ Ἐπισκόπου ἢ στὴν πλάτη τοῦ πρεσβυτέρου ἢ τοῦ διακόνου τῆς κάθε ἐποχῆς. Ἂν τὸ θέλετε, τοῦ παντὸς πιστοῦ.
Θὰ μποροῦσε ποτὲ νὰ προλάβει ἕνας ἱερεὺς ἢ ἕνας ἐπίσκοπος νὰ τὰ βγάλει πέρα; Δὲν πρέπει νὰ βοηθήσουν οἱ πιστοὶ ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι κατενόησαν τὰ πράγματα; Γι' αὐτὸ γίνεται μία ἔκκλησις. Μιὰ ἔκκλησις πρὸς ὅλους τοὺς πιστούς.
Ὅπου κάθεστε, ὅπου βρίσκεστε, ἀνοίγετε κουβέντα, ἀνοίγετε συζήτηση, μιλᾶτε γιὰ τὸν Χριστόν. Θὰ σᾶς πῶ ἕνα πολὺ ἄσχημο παράδειγμα. Ἀλλὰ εἶναι χρήσιμο. Παραδειγματιστεῖτε ἀπὸ τοὺς αἱρετικούς. Ὅπου καθίσουν, οἱ αἱρετικοί, θὰ ἀνοίξουν κουβέντα. Τοὐλάχιστον ἀπὸ τοὺς αἱρετικούς, ἂς παραδειγματιστοῦμε. Καὶ ἂς ποῦμε: «Γιατί αὐτοὶ νὰ κινοῦνται ἔτσι; Γιατί αὐτοὶ νὰ ἔχουν δαιμονικὸν ζῆλον; Κι ἐμεῖς νὰ μὴν ἔχομε ζῆλον Χριστοῦ;».
 Ἔτσι, ἐκεῖ ποὺ θὰ πιάνομε νὰ λέμε κουβέντες καὶ φλυαρίες καὶ ἀργολογίες, δὲν ξέρω τί, ἂς ἀρχίσομε νὰ μιλᾶμε... Θὰ μοῦ πεῖτε, τί;
Ἐκεῖνο, ἀδελφέ μου, ποὺ διάβασες τὸ πρωὶ στὴν Ἁγία σου Γραφή. Δὲν διαβάζεις Ἁγία Γραφή, ἀδελφέ; Ἂν διαβάζεις Ἁγία Γραφή, τί διάβασες τὸ πρωί; Ἔ, αὐτὸ τὸ κομμάτι ποὺ διάβασες, κἂν’ τὸ κουβέντα μέσα στὴν ἡμέρα. Αὔριο; Τὸ ἄλλο κομμάτι ποὺ ἔχεις διαβάσει.
Καὶ κάποτε θὰ δεῖς ὅτι θὰ μπορεῖς νὰ ὁμιλεῖς ἀπ΄όλη τὴ Γραφή, γιατί θὰ εἶσαι κύριος τοῦ περιβολιοῦ τῆς Γραφῆς καὶ θὰ κινεῖσαι ὅπως ἀγαπᾶς καὶ θὰ συλλέγεις τὰ ἄνθη ποὺ χρειάζεσαι, γιὰ νὰ φτιάχνεις ὡραῖες ἀνθοδέσμες, νὰ τὶς προσφέρεις σὲ ὅποιον πιστὸν θὰ σοῦ ζητοῦσε τὰ ἄνθη τοῦ Παραδείσου αὐτοῦ ποὺ λέγεται «Λόγος Θεοῦ, Ἁγία Γραφή».

«Τὴν διακονίαν σου πληροφόρησον». Ποιά εἶναι ἡ διακονία του; Τὸ ποιμαντικὸν ἔργον τοῦ Ἐπισκόπου. Μὴν ξεχνᾶτε, θὰ τὸ ξαναπῶ ἄλλη μία φορά, καὶ εἰς τὸ ποιμαντικὸν ἔργον ἔρχονται οἱ πιστοὶ νὰ βοηθήσουν. Πῶς θέλετε, ὁ πρεσβύτερος, ὁ Ἐπίσκοπος, νὰ τὰ καταφέρει ὅλα, νὰ τὰ πετύχει ὅλα; Ἐὰν δὲν ἔχει βοηθοὺς τοὺς πιστοὺς ἀνθρώπους;
Πρέπει καὶ οἱ πιστοὶ νὰ βοηθήσουν. Πρέπει νὰ βοηθήσουν πόσο; Ὅπως ἀκριβῶς θὰ λέγαμε...
«Ἔ, θὰ διαθέτω ἕνα ἀπόγευμα τὴν ἑβδομάδα, ὅποτε καὶ αὐτὸ μπορῶ, νὰ κάνω κάτι». Λέγει: «Τὴν διακονίαν σου πληροφόρησον».
Τὸ «πληροφορῶ» δὲν ἔχει τὴ σημερινὴ ἔννοια, δίδω μία πληροφορία. Ἀλλὰ θὰ πεῖ «φέρω εἰς πληρότητα. Πληρόω- πληρῶ». Φέρω εἰς πληρότητα· ποὺ σημαίνει «τὸ ἔργον ποὺ θὰ ἀναλάβεις νὰ βοηθήσεις τὴν Ἐκκλησία, φέρε το στὴν πληρότητα· ποὺ σημαίνει κάνε τὸ σωστό, ὁλόκληρο.
Καὶ στὴν ποσότητά του καὶ στὴν ποιότητά του».

Τί λέτε, ἀγαπητοί; Ἔχομε νὰ κάνομε δουλειά; Ἔχομε πάρα πολλὴ δουλειά. Μὴν ἀφήνετε τὸ ἔργον τοῦ Θεοῦ σὲ ὁρισμένους ὤμους νὰ τὸ κρατοῦν.
 Αὐτοὶ οἱ ὦμοι κουράζονται καὶ βουλιάζουν. Καὶ πέφτουν. Γιατί τὸ ἔργο εἶναι βαρύ. Βοηθήσατε. Βοηθήσατε ὅσο μπορεῖτε.
Κάποτε, γιὰ νὰ νικήσουν οἱ Ἑβραῖοι, ἔπρεπε ὁ Μωυσῆς νὰ κρατάει ἀπὸ τὸ πρωὶ μέχρι τὸ βράδυ τὰ χέρια του ἐκεῖ, ὄρθια.
Ἔπρεπε νὰ νικήσουν τους Ἀμαληκίτας -ὁ τύπος τοῦ σταυροῦ. Μὲ τὸν σταυρὸ θὰ νικοῦσαν-.
Καὶ τότε κουραζόταν ὁ Μωυσῆς. Ἦταν ἡλικιωμένος ἄνθρωπος. Ἦταν ἑκατὸ χρονὼ ἄνθρωπος. Ὀγδόντα χρονὼ βγῆκε ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο, ἑκατὸν εἴκοσι χρονὼ ἀπῆλθε τοῦ κόσμου τούτου. Σαράντα χρόνια ἔμειναν στὴν ἔρημο. Καὶ ἐκουράζετο.
Γιὰ νὰ σᾶς βάλουν ἐσᾶς δώδεκα ὧρες νὰ κρατᾶτε τὰ χέρια σας ἐκεῖ εἰς ἀνάτασιν... Καὶ τὰ κατέβαζε κάτω. Μόλις κατέβαζε τὰ χέρια κάτω, νικοῦσαν οἱ Ἀμαληκίται. Καὶ τότε φώναξε δύο ἀνθρώπους. Τὸν Ὀρ καὶ τὸν ἀδελφό του, τὸν Ἀαρῶν. Καὶ κρατοῦσαν αὐτοί. Ὁ ἕνας ἀπὸ τὴ μία μεριὰ τὸ χέρι του, τὸ ἕνα του χέρι καὶ ὁ ἄλλος κρατοῦσε τὸ ἄλλο του χέρι. Ὥστε ἀκουμποῦσε ἐπάνω σὲ αὐτούς. Γιὰ νὰ κρατάει τὸ σημεῖον τοῦ σταυροῦ, γιὰ νὰ νικήσουν οἱ Ἑβραῖοι. Καὶ ἐνίκησαν οἱ Ἑβραῖοι.

Ἔ, λοιπόν, γιὰ νὰ κρατηθοῦν τὰ χέρια τῶν ἐργατῶν τοῦ Εὐαγγελίου, δυνατά, οἱ ὦμοι τους νὰ ἀντέξουν, νὰ μὴν κουραστοῦν, γιατί ἔχουν κουραστεῖ, καὶ σᾶς εἶπα, κάμπτονται, βοηθῆστε τὰ χέρια αὐτά. Βοηθήσατέ τα μὲ κάθε τρόπο, γιὰ νὰ σταθοῦν περισσότερες καὶ περισσότερες ψυχὲς Χριστιανὲς ὄρθιες.
Σὲ μία ἐποχὴ ποὺ τὰ πάντα πέφτουν καὶ τὰ πάντα παρασύρονται. Ἐκεῖνο ποὺ προφήτευσε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, τὸ βλέπομε στὴν ἐποχή μας νὰ πραγματοῦται κατὰ πλησμονήν.
Κι ἀκόμη, ὅσο προχωροῦμε πρὸς τὰ ἔσχατα, περισσότερο καὶ περισσότερο τὸ κακὸ θὰ προχωρεῖ. Λοιπόν, αὐτὰ μὲν στὸν κόσμο. Ἐμεῖς ὅμως ὄρθιοι. Ὄρθιοι γιὰ νὰ σταθοῦμε κι ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ, κερδίζοντες τὴν Βασιλεία Του. Ἀμήν.

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
καὶ μὲ ἀπροσμέτρητη εὐγνωμοσύνη στὸν πνευματικό μας καθοδηγητή
μακαριστὸ γέροντα Ἀθανάσιο Μυτιληναῖο,
μεταφορὰ τῆς ἀπομαγνητοφωνημένης ὁμιλίας σὲ ἠλεκτρονικὸ κείμενο καὶ ἐπιμέλεια:
Ἑλένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
Ἐπιμέλεια πολυτονισμοῦ: Ἄκτιστον

ΠΗΓΕΣ:

•    Ἀπομαγνητοφώνηση ὁμιλίας διὰ χειρὸς τοῦ ἀξιοτίμου κ. Ἀθανασίου Κ.
•    http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p athanasios/omiliai kyriakvn/omiliai kyriakvn 085.mp