Οἱ δύο θρόνοι
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία εἰς τὴν τρίτην ἡμέραν τῶν Χριστουγέννων μακαριστοῦ (†) γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίουἐκφωνήθηκε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κομνηνείου Λαρίσης στὶς 27-12-2000
Μάλιστα τονίζεται αὐτό: «Σήμερον, δέχεται» λέει «ἡ Βηθλεέμ, Ἐκεῖνον ποὺ κάθεται μαζὶ μὲ τὸν Πατέρα». Εἰς τὸ τροπάριον αὐτὸ παρατηροῦμε ὅτι τὸ Βρέφος ποὺ ἐγεννήθη εἰς τὴν Βηθλεὲμ καὶ οἱ ἄγγελοι τώρα δοξολογοῦν εἶναι Ἐκεῖνος ποὺ παντοτινὰ καὶ ἀδιαίρετα καὶ ἀχώριστα κάθεται στὸν θρόνο μὲ τὸν Πατέρα.
Διότι ποιός εἶναι Ἐκεῖνος ποὺ ἐγεννήθη εἰς τὴν Βηθλεέμ; Ποιός εἶναι; Τὸ τροπάριον ἐμφανίζει τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ, καθήμενον ἐπὶ δύο θρόνων. Τὸν θρόνον τοῦ Πατρός, ὡς Θεός, καὶ τὸν θρόνον τῆς φάτνης, ὡς ἄνθρωπος.
Καὶ τίθεται εὔλογο τὸ ἐρώτημα στὸν ἀκροατή. Θὰ ἐπαναλάβω:-γιατί ἐπαναλαμβάνεται διαρκῶς μέσα στὴν ἱστορία-«Ποιός εἶναι αὐτὸς ποὺ ἐγεννήθη στὴ Βηθλεὲμ καὶ οἱ ἄγγελοι Τὸν ὑμνοῦν;».
Γιὰ νὰ δοθεῖ ὀρθὴ ἀπάντησις, πρέπει τὸ θέμα νὰ ἐρευνηθεῖ. Ποιό εἶναι τὸ πρόσωπον τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ; Ἐξάλλου αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Ἰησοῦς, ἀργότερα, ἔθεσε τὸ ἐρώτημα αὐτὸ εἰς τοὺς μαθητάς Του: «Τίνα μὲ λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι, τὸν Υἱὸν τοῦ Ἀνθρώπου;». «Οἱ ἄνθρωποι, τί λένε γιὰ μένα ὁ Ὁποῖος εἶμαι υἱὸς Ἀνθρώπου»- εἶναι ἐβραϊσμὸς καὶ σημαίνει ἄνθρωπος.
«Οἱ δὲ εἶπον· οἱ μὲν Ἰωάννην τὸν βαπτιστήν, ἄλλοι δὲ Ἠλίαν, ἕτεροι δὲ Ἱερεμίαν ἢ ἕνα τῶν προφητῶν».
Πίστευε ὁ Ἡρώδης, ἀγαπητοί, ὅτι ἀπεκεφάλισε μὲν τὸν Ἰωάννη τὸν Βαπτιστή, ἀλλὰ ὅταν βγῆκε στὸν δημόσιο βίο ὁ Κύριος, πίστευε τοῦτο, ὅτι ἀνεστήθη ὁ Ἰωάννης. Χονδρὰ πράγματα... Πολὺ χονδρὰ πράγματα.
Γι’ αὐτὸ εἶπαν οἱ μαθηταὶ «Ἄλλοι λένε ὅτι εἶσαι ὁ Ἰωάννης ὁ Βαπτιστὴς· ἄλλοι λένε ὅτι εἶσαι ὁ προφήτης Ἠλίας», ὁ ὁποῖος ἔζησε ἑπτὰ αἰῶνες πρὸ Χριστοῦ- καὶ τὸν περίμεναν βεβαίως, γιατί τὸ ἔγραφε ὁ προφήτης Μαλαχίας· «ἄλλοι δὲ Ἰερεμίαν ἢ ἕνα τῶν προφητῶν».
Καὶ τότε ἀποτείνεται πρὸς τοὺς μαθητάς, «λέγει αὐτοῖς· ὑμεῖς δὲ τίνα μὲ λέγετε εἶναι;». «Ἐσεῖς τί λέτε γιὰ μένα; Ἐγὼ ποιός εἶμαι;». «Ἀποκριθεὶς δὲ Σίμων Πέτρος εἶπε· σὺ εἶ ὁ Χριστὸς, ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος».
Αὐτὴ ἦταν ἡ ὁμολογία ἡ πολὺ σπουδαία ποὺ ἀκριβῶς ἔδειχνε ὅτι πράγματι δὲν ἦταν ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ ἔλεγε ὁ κόσμος, ἀλλὰ ἦταν Ἐκεῖνος, θὰ ἐπαναλάβω, ποὺ ἐβρίσκετο σὲ δύο θρόνους. Ὁ θρόνος μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον- ὁ Υἱὸς εἶναι ὀμόθρονος μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον- ἀλλὰ καὶ Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἔκανε θρόνο Του τὴν φάτνη τῶν ἀλόγων ζώων, ποὺ ἐγεννήθηκε σὲ ἕνα στάβλο καὶ ἀνεκλίθη μέσα σὲ ἕνα παχνί.
Ἔτσι λοιπὸν παίρνουμε τὴν ἀπάντηση ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή, ἀρκεῖ βέβαια ὁ ἀκροατὴς ἢ ὁ μελετητὴς νὰ εἶναι προσεκτικός.
Ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης μᾶς καταγράφει τὸ ἑξῆς: Εἶναι πολὺ σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ σᾶς πῶ, προσέξατέ το: «Τοσαῦτα δὲ αὐτοῦ σημεῖα πεποιηκότος ἔμπροσθεν αὐτῶν οὐκ ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν».
Δηλαδή, τόσα θαύματα ποὺ ἔκανε ὁ Ἰησοῦς μπροστὰ εἰς τοὺς Ἑβραίους, τόσα πολλά, ἐν τούτοις δὲν ἐπίστευσαν· «ἵνα ὁ λόγος Ἠσαΐου τοῦ προφήτου πληρωθῆ ὃν εἶπε –γιὰ νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ λόγος του Ἠσαΐου τοῦ προφήτου ποὺ εἶπε: «Κύριε, τὶς ἐπίστευσεν τῇ ἀκοῇ ἡμῶν;» -«Κύριε, ποιός ἐπίστευσε στὸν λόγο μας;». «Ταῦτα εἶπεν Ἠσαΐας ὅτε εἶδε τὴν δόξαν αὐτοῦ καὶ ἐλάλησε περὶ αὐτοῦ».
Ἐδῶ εἶναι τὸ περίεργο, τὸ μεγάλο, τὸ καταπληκτικό! Αὐτὰ τὰ εἶπε, λέει, ὁ Ἠσαΐας, ὀκτακόσια χρόνια πρὸ Χριστοῦ, ὅταν εἶδε τὴν δόξα Του. Ποιανοῦ δόξα; Τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τὴ δόξα. Αὐτὸ εἶναι καταπληκτικό!
Ἐδῶ, ὁ Ἰωάννης, ὁ εὐαγγελιστής, ποὺ γράφει αὐτό, σαφῶς ταυτίζει ἀπολύτως τὸ πρόσωπον τοῦ Ἰησοῦ, μὲ τὸν Κύριον ποὺ εἶδε ἐν δὸξῃ ὁ Ἠσαΐας στὸ ξεκίνημα τῆς προφητικῆς του ἀποστολῆς. Τί εἶδε ὁ προφήτης; Προσέξτε· ταυτίζει.
Στὸ ἕκτο κεφάλαιον, στὸ βιβλίον του Ἠσαΐου, ἔχομε μιὰ προσωπικὴ ἐμπειρία τοῦ προφήτου ἀπὸ τὴν ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ.
Σᾶς διαβάζω: «Καὶ ἐγένετο τοῦ ἐνιαυτοῦ, οὗ ἀπέθανεν Ὀζίας ὁ βασιλεύς - τοποθετεῖται καὶ χρονολογικά: τότε ποὺ πέθανε ὁ βασιλιᾶς Ὀζίας-, εἶδον τὸν Κύριον καθήμενον ἐπὶ θρόνου ὑψηλοῦ καὶ ἐπῃρμένου, καὶ πλήρης ὁ οἶκος τῆς δόξης αὐτοῦ».
«Εἶδα», λέει, «τὸν Κύριον νὰ κάθεται σὲ ἕνα θρόνο, πολὺ ὑψηλὸν καὶ ἐπηρμένον, σηκωμένος στὸν ἀέρα καί, ὅλος ὁ οἶκος -ὁ ναὸς δηλαδή- ἦταν πλήρης δόξης μέσα».
Αὐτὸ σὲ ὅραμα τὸ βλέπει ὁ Ἠσαΐας. «Καὶ Σεραφὶμ εἱστήκεισαν κὺκλῳ αὐτοῦ, ἓξ πτέρυγες τῷ ἑνὶ καὶ ἓξ πτέρυγες τῷ ἑνί, καὶ ταῖς μὲν δυσὶ κατεκάλυπτον τὸ πρόσωπον, ταῖς δὲ δυσὶ κατεκάλυπτον τοὺς πόδας καὶ ταῖς δυσὶν ἐπέταντο».
«Ἦταν», λέγει, «αὐτὰ τὰ ἑξαπτέρυγα, ἄγγελοι· οἱ δύο, ἔκρυβαν τὸ πρόσωπο –σεβασμοῦ ἕνεκεν· οἱ ἄλλοι δύο ἔκρυψαν τὰ πόδια τους- σεβασμοῦ ἕνεκεν- καὶ οἱ ἄλλοι δύο ἐπέταντο, πετοῦσαν γύρω ἀπὸ τὸν θρόνον.
«Καὶ ἐκέκραγεν ἕτερος πρὸς τὸν ἕτερον καὶ ἔλεγον- μεταξύ τους-· ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος Κύριος σαβαώθ -«Σαβαὼθ» θὰ πεῖ Παντοκράτωρ-, πλήρης πᾶσα ἡ γῆ τῆς δόξης αὐτοῦ». Αὐτὸ ἦταν τὸ ὅραμα τοῦ προφήτου Ἠσαΐου.
Ποιός ἦταν ἐπάνω εἰς τὸν θρόνον; Ποὺ ὁ Ἰωάννης τώρα μὲ τὴ σειρά του - μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ- ἔρχεται νὰ ταυτίσει Ἐκεῖνον ποὺ ἐκάθητο πάνω εἰς τὸν θρόνον τὸν ἐπηρμένον μὲ τὸν Ἰησοῦ Χριστόν; Ποιός ἦταν; Ἦταν Ἐκεῖνος – ὁ Ἰησοῦς Χριστός- Ἐκεῖνος ποὺ εἶδε ὁ Ἠσαΐας στὸ ὅραμά του αὐτό.
Ἔτσι λοιπὸν βλέπομε ἐδῶ, ὅτι ὅταν ὁμιλεῖ ὁ Κύριος στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, λέει: «Ἐγὼ Κύριος»· «Αὐτὸ ποὺ εἶπα, τὸ εἶπα Ἐγὼ ὁ Θεός, ἐγὼ ὁ Κύριος». Καὶ ὁ Κύριος ἐθεάθη «ἐπὶ θρόνου ὑψηλοῦ καὶ ἐπηρμένου».
«Τὸ δὲ ἐπὶ θρόνου καθῆσθαι τὸ κρίνειν ἐστίν», λέει ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος ἑρμηνεύοντας. «Τί σημαίνει; Ὅτι ἐκεῖνος ποὺ εἶναι σὲ θρόνο ἔχει τὴν καταδικαστικὴ ἐξουσία· τὴν ἐξουσία τοῦ νὰ κρίνει τοὺς ἀνθρώπους».
Ἀλλὰ τὰ πράγματα ἀποκαλύπτονται ἀπὸ τὸν ὕμνο τῶν Σεραφείμ. Τί ἔλεγαν; Ἔλεγαν: «Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος, Κύριος Σαβαώθ».
Γιατί τρεῖς φορὲς αὐτὸ τὸ Ἅγιος; Γιατί ἁπλούστατα ἀναφέρεται εἰς τὸν Ἅγιον Τριαδικὸν Θεόν. Σημειώσατε, ξαναλέγω τὸ εἶπα: Ὁ Υἱὸς εἶναι ἀχώριστος ἀπὸ τὸν Πατέρα καὶ ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον.
Καὶ ὅπως ἐδῶ ἑρμηνεύει ὁ Θεοδώρητος, γι΄αυτό τὸ τρισσόν, τὸ τριπλοῦν δηλαδή «Ἅγιος»: «Τῆς Τριάδος τὸν ἀριθμὸν ὑπεμφαίνοντο· τρεῖς γὰρ ἐπεφώνουν τό Ἅγιος»· μὲ τὸ νὰ ποῦν τρεῖς φορὲς τό «Ἃγιος», ἐδῶ φανερώνουν ὅτι τὰ πρόσωπα εἶναι τρία.
«Τὸ μὲν γάρ Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος τῆς τριάδος δηλωτικόν». Εἶναι δηλωτικόν, φανερώνει ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι Τριαδικός.
«Τὸ δὲ Κύριος Σαβαώθ»- ποὺ σᾶς εἶπα Σαβαὼθ σημαίνει Παντοκράτωρ- «τῆς φύσεως τῆς μιᾶς σημαντικόν».
Δείχνει ὅτι ἡ φύσις, δηλαδὴ ἡ οὐσία, εἶναι μία. Εἶναι αὐτὸ ποὺ λέμε στὴ Δογματική μας: «Ἔχομε τρία πρόσωπα: Τὸν Πατέρα, τὸν Υἱὸ καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, ὁ Θεὸς ὅμως εἶναι Ἕνας, ἡ οὐσία εἶναι μία».
Ἂν θὰ θέλαμε νὰ τὸ ἐκφράσουμε, μαθηματικά, θὰ λέγαμε: 1+1+1=1. Αὐτὸ ἀποτελεῖ καὶ τὸ μυστήριον τῆς Θεότητος.
Κάτι παρόμοιο συνέβη, ἀγαπητοί μου, καὶ εἰς τὸν Μωυσέα. Ἀφήνομε τὸν Ἠσαΐα, μὲ ὅ,τι εἴπαμε, πᾶμε τώρα στὸν Μωυσέα· ποὺ ἤκουσε τὴ φωνὴ τοῦ Θεοῦ Λόγου, διότι Αὐτὸς ὁμίλει πρὸς τὸν Μωυσέα ποὺ ἦταν πρὸ τῆς καιομένης καὶ μὴ καταφλεγομένης βάτου, νὰ λέγει τὰ ἑξῆς: «Ἐγὼ εἰμὶ Κύριος ὁ Θεός σου». «Ἐγὼ εἶμαι Κύριος ὁ Θεός σου».
Τί ἐκφράζει ἐδῶ; Τὴν μίαν φύσιν. «Ἐγὼ εἶμαι Κύριος ὁ Θεός σου». Καὶ συνεχίζει. «Ὁ Θεὸς Ἀβραάμ, ὁ Θεὸς Ἰσαὰκ καὶ ὁ Θεὸς Ἰακώβ». Τί ἐκφράζει ἐδῶ; Τὸν ἀριθμὸ τῆς Τριάδος. Τὴν μίαν φύσιν- ἕνας εἶναι ὁ Θεὸς καὶ ὁ ἀριθμὸς τῶν προσώπων εἶναι τρεῖς.
Ὥστε ὁ Ἠσαΐας εἶδε τὸν ἅγιον Τριαδικὸν Θεὸν καὶ ἀκριβέστερα τὸν Θεὸν Λόγον· ὅπως ἀκριβῶς ἀντίστοιχα τώρα, ὅπως σᾶς ἀναφέρω, καὶ ὁ Μωυσῆς· διότι ὁ Λόγος ὁμίλει στὴ βάτο ὅπως καὶ στὸ Σινᾶ.
Δὲν ξέρω αὐτὸ ἐὰν τὸ γνωρίζετε. Ὅταν λέμε ὁ Θεὸς δίνει τὶς ἐντολὲς στὸν Μωυσῆ κ.λπ. κ.λπ. ἐπάνω στὸ Σινᾶ... Ποιός; Ποιό πρόσωπον; Ὁ Θεὸς Λόγος. Ἔχομε πολλὲς μαρτυρίες ὅτι ἤτανε ὁ Θεὸς Λόγος, ὁ μετέπειτα Ἰησοῦς Χριστός. Αὐτὸς εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός.
Καὶ τοῦτο γιατί ὁ Κύριος Ἰησοῦς εἶπε ὅτι «Ἐκεῖνος ποὺ εἶδε τὸν Υἱόν, εἶδε καὶ τὸν Πατέρα». Θυμᾶστε τὸν Φίλιππον; «Δεῖξε μας», λέει, «Κύριε τὸν Πατέρα καὶ ἀρκεῖ ἡμῖν – ε βέβαια – «ἀρκεῖ ἡμῖν», ἀρκεῖ σὲ μᾶς νὰ δοῦμε καὶ τὸν Πατέρα.
Καὶ τοῦ λέει ὁ Ἰησοῦς Χριστός: «Δὲν τό ‘μαθες, τόσο καιρὸ εἶσαι μαζί μου ὅτι ἐκεῖνος ποὺ εἶδε Ἐμένα εἶδε καὶ τὸν Πατέρα;».
Τὸ καταλαβαίνομε αὐτὸ τὸ πρᾶγμα; Τὸ πιάνομε; «Ὁ ἑωρακὼς ἐμέ, ἑώρακε τὸν Πατέρα». «Ἐκεῖνος ποὺ ἔχει δεῖ Ἐμένα, ἔχει δεῖ καὶ τὸν Πατέρα». Βέβαια, μᾶς λέει ἡ Γραφή, ὅτι «Θεὸν οὐδεὶς πώποτε ἑώρακε, οὐδὲ ἰδεῖν δύναται»- ἔτσι μᾶς λέει ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης: «Τὸν Θεὸν δὲν τὸν εἶδε κανείς, οὔτε μπορεῖ νὰ Τὸν δεῖ τὸν Θεὸ κανείς».
Τότε; Τί συμβαίνει ἐδῶ; Κατὰ τὸν Κύριον, ἐφόσον ὁ Θεὸς δὲν κάθεται σὲ θρόνο- ἔκφρασις εἶναι- οὔτε ὁ θρόνος περιέχει τον καθήμενον.
Τί εἶναι ὅλα αὐτά; Ὅπως λέει ὁ Χρυσόστομος: «Συγκατάβασις ἦν τὸ ὁρώμενον»· «ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο ἔβλεπαν ἦταν μία συγκατάβασις, μία εἰκόνα». Ποιός εἶδε τὸν Θεόν; Οὔτε δύναται κανεὶς νὰ δεῖ ποτὲ τὸν Θεὸν· ἐν τούτοις, μποροῦμε νὰ ἔχουμε πληροφορίες γιὰ τὸν Θεό, καὶ μποροῦμε νὰ βλέπουμε, καὶ μποροῦμε νὰ ἀκοῦμε ὅ,τι ἀφορᾶ –προσέξτε- στὴ δόξα τοῦ Θεοῦ.
Ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ διακρίνεται ἀπὸ τὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ· ἄλλο εἶναι ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἄλλο εἶναι ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ. Ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ εἶναι το φῶς, τὸ ἄκτιστο Φῶς. Αὐτὸ ἀποτελεῖ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ· ἡ ὁποία δόξα –ἄκτιστος ἐνέργεια- ἀπορρέει μὲν ἀπὸ τὴν οὐσία, ἀλλὰ τὴν οὐσία οὐδεὶς μπορεῖ ποτὲ νὰ τὴ δεῖ, νὰ τὴν ἀγγίξει. Εἶναι ὁ ἀναφῇς Θεός.
Ἀναφῇς θὰ πεῖ αὐτὸς ποὺ δὲν ψαχουλεύεται. Ἀναφῇς ὁ Θεός. Ἀλλὰ τί δὲν εἶναι ἀναφές; Εἶναι ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ· εἶναι ἐκείνη τὴν ὁποία παίρνουν οἱ ἅγιοι, ἀκόμα καὶ ἀπὸ τὴν παροῦσα ζωή. Ὥστε λοιπὸν ὅλα αὐτὰ τί ἤτανε; Μία συγκατάβασις· δηλαδὴ κάτι, ποὺ ἔπρεπε νὰ δοθεῖ μία μαρτυρία. Καὶ δίδεται τώρα ἡ συγκατάβασις γιὰ νὰ ἀποκτήσει καὶ ὁ Ἠσαΐας καὶ ὁ Μωυσῆς μία γνώση.
«Εἶναι προαναφωνοῦσα τὴν μέλλουσα γνώση», λέγει ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος. Ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο θὰ ἀποκτούσαμε εἰς τὸ μέλλον· ὅταν ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς τί εἶναι; Αὐτὸς ποὺ ἀποκαλύπτεται καὶ ταυτόχρονα, λέγαμε προχθὲς στὴν ὁμιλία μας, εἶναι Ἐκεῖνος ποὺ συγκαλύπτεται.
Τὸ πιάνουμε αὐτό, ἀγαπητοί μου; Ἀποκαλύπτεται καὶ ταυτόχρονα συγκαλύπτεται· διότι δὲν εἶναι δυνατὸν ποτὲ νὰ γνωρίσομε τὸν Θεὸν ἐὰν προηγουμένως δὲν συγκαλυφθεῖ. Καὶ ἀπὸ τί συγκαλύπτεται; -μᾶς τὸ λέει στὴν πρὸς Ἑβραίους ὁ Ἀπόστολος Παῦλος- ἀπὸ τὴν ἀνθρώπινη φύση.
Εἶναι τὸ παραπέτασμα - ὅπως ἀκριβῶς ἤτανε τὸ παραπέτασμα εἰς τὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων ποὺ χώριζε στὸν ναὸ τοῦ Σολομῶντος, «τοὐτέστιν», λέει στὴν πρὸς Ἑβραίους ὁ Ἀπόστολος, «τῆς σαρκὸς αὐτοῦ»· ἡ σάρκα Του εἶναι ἐκείνη ἡ ὁποία κρύπτει τὸν Θεὸν Λόγον.
Ποιός εἶναι λοιπὸν Ἐκεῖνος ὁ Ὁποῖος ἐγεννήθη εἰς τὴν Βηθλεέμ; Ἀντιλαμβανόμεθα; Καὶ διὰ τῆς ὁποίας γνώσεως, λέει πάλι ὁ Χρυσόστομος, «ἡ οἰκουμένη τῆς δόξης ἐνεπλήσθη τοῦ Θεοῦ». Ἡ οἰκουμένη, ὅλη ἡ γῆ γέμισε ἀπὸ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ.
Δημοσιεύεται. Οἱ ἄγγελοι δημοσιεύουν τὴν δόξα τοῦ Θεοῦ. «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θὲῷ» κ.λπ. κ.λπ. Καί, ὅπως λέει πάλι ὁ Χρυσόστομος, ὅπως βλέπετε τὸν ἐπεστράτευσα τὸν Ἱερὸν Χρυσόστομον, «ὅτε ὁ ὕμνος οὗτος εἰς τὴν γῆν κατηνέχθη, καὶ συγχορευταὶ τῶν ἄνω δυνάμεων οἱ κάτω γεγόνασιν ἄνθρωποι καὶ μίαν τὴν μελωδίαν ἀνήγαγον καὶ κοινὴν τὴν εὐφημίαν ἐποιήσαντο· καὶ ἄγγελοι καὶ ἄνθρωποι».
Οἱ ἄγγελοι δὲν ἔχουν δεῖ ποτὲ τὸν Θεόν. Ἐπικοινωνοῦν διὰ τῆς θείας δόξης. Δὲν εἶδαν ποτὲ τὸν Θεὸ οἱ ἄγγελοι. Καὶ αὐτὸ ἔγινε γεγονός, ἀγαπητοί μου, στὴ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ὅταν ἄγγελοι ὑμνοῦν τὸν Ἐνανθρωπήσαντα Θεόν. Ποιός εἶναι Αὐτὸς στὴ Βηθλεέμ; Εἰπώθηκε στοὺς ἁγίους ἀγγέλους. Ὁ Θεὸς Λόγος. Καὶ πῶς Τὸν δέχτηκαν οἱ ἄγγελοι; Οἱ ἅγιοι ἄγγελοι. Προσέξτε. Ἐπίστευσαν. Καὶ οἱ ἅγιοι ἄγγελοι ἐπίστευσαν. Ἐπῆραν τὸ μήνυμα καὶ ἐπίστευσαν καὶ γι΄αὐτό τώρα ὑμνοῦν τὸν Ἐνανθρωπήσαντα Θεὸν μὲ τὸν ὕμνον τὸν γνωστὸν ποὺ θὰ μείνει καὶ στοὺς ἀνθρώπους εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων: «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θὲῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνῃ».
Καὶ Ἐκεῖνον ποὺ εἶδε ὁ Ἠσαΐας ἐπὶ θρόνου ὑψηλοῦ καὶ ἐπηρμένου καθήμενον, Αὐτὸς τώρα ἔρχεται σὰν ἄνθρωπος στὴ γῆ καὶ κάθεται σὲ ἕναν ἄλλον θρόνον- εἶναι ὁ θρόνος τῆς φάτνης, ὅπως σᾶς εἶπα, τοῦ σπηλαίου τῆς Βηθλεέμ. Ἄλλος θρόνος.
Εἶναι Αὐτός, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ποὺ «προσέλαβε ὃ οὐκ ἦν», ποὺ πῆρε ἐκεῖνο ποὺ δὲν ἦταν, δὲν εἶναι ὁ Θεὸς ἄνθρωπος, ὑλικὰ στοιχεῖα ποὺ περιεβλήθη, ἐκεῖνο ποὺ δὲν ἦταν, αὐτὸ προσέλαβε γιὰ νὰ μπορέσει νά ‘ρθει κοντά μας.
Καὶ τὸ θέμα εἶναι ὅτι αὐτὸς ὁ θρόνος στάθηκε σημάδι γιὰ τοὺς ποιμένες. Τί εἶπε ὁ ἄγγελος; «Μὴ φοβεῖσθε», εἶπε στοὺς τσομπάνηδες ποὺ βόσκαν τὰ πρόβατά τους λίγο πιὸ πέρα, «ἰδοὺ γὰρ εὐγγελίζομαι ὑμῖν χὰρὰν μεγάλην, ἥτις ἔσται πὰντὶ τῷ λαῷ, ὅτι ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον σωτήρ, ὃς ἐστι Χριστὸς Κύριος - μὲ τὸ Χριστὸς ἐκφράζει τὴν ἀνθρωπίνη φύση, μὲ τὸ Κύριος ἐκφράζει τὴν θεία φύση-, ἐν πόλει Δαυΐδ», δηλαδὴ εἰς τὴν Βηθλεέμ.
«Καὶ τοῦτο ὑμῖν τὸ σημεῖον», συνεχίζει ὁ ἄγγελος νὰ λέει. Καὶ γιὰ σᾶς αὐτὸ εἶναι τὸ σημάδι: «Εὑρήσετε βρέφος ἐσπαργανωμένον, κείμενον ἐν φάτνῃ». «Θὰ πᾶτε νὰ βρεῖτε ἕνα ἐσπαργανωμένο βρέφος», δηλαδὴ μὲ τὰ μωρουδιακά του τυλιγμένο ἕνα βρέφος καὶ αὐτὸ τὸ σημεῖο, ἀγαπητοί, ἦταν διττόν, διπλόν.
Κατ' ἀρχάς, κανένα νήπιον ἐκείνη τὴ βραδιὰ δὲν θὰ ἐγεννᾶτο μέσα σὲ ἕνα σπήλαιο καὶ νὰ τεθεῖ ἐσπαργανωμένο μέσα σὲ μία φάτνη. Αὐτὸ ὁπωσδήποτε ἦταν ἕνα σημάδι, ἐξωτερικὸ σημάδι.
Τὸ δεύτερο σημάδι, ὅτι ὁ Κύριος τῆς δόξης, ποὺ κάθεται ἐπὶ θρόνου ἐπηρμένου, τώρα κάθεται στὸν θρόνο τῆς ταπεινώσεως.
Οἱ Ἑβραῖοι εἶχαν πολὺ διαφορετικὴ ἀντίληψη περὶ Μεσσίου, ὅτι θὰ ἤρχετο ἔνδοξα καὶ μὲ δύναμη· ὅμως Ἐκεῖνος ἦλθε μὲ «ἀσθένειαν»- τὴ λέξη «ἀσθένεια» τὴ βάζω ἐντὸς εἰσαγωγικῶν· δηλαδὴ μὲ ἀδυναμία.
Ὁ Θεός... Ἀδύναμος... Σᾶς ἔλεγα καὶ χθές, ὅταν παίρνει τὴν ἐντολὴ ὁ Ἰωσήφ, παρακαλῶ, νὰ φυλάξει τὸ νήπιον Ἰησοῦς... Τί; Ὁ Θεὸς ζητάει ἀπὸ τὸν Ἰωσήφ, τὸν ἄνθρωπον, νὰ τὸν σώσει; «Πήγαινε», λέει, «στὴν Αἴγυπτο, διότι ὁ Ἡρώδης θέλει νὰ σφάξει τὰ παιδιὰ» κ.τ.λ.
Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀσθένεια τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ ἡ ἀδυναμία τοῦ Θεοῦ· φαινομενικὴ φυσικά. Φαινομενικὴ φυσικά, τὸ ξαναλέγω. Καὶ σημαίνει: ἡ ἄκρα ταπείνωσις τοῦ Θεοῦ Λόγου ὅταν ἔρχεται εἰς τὸν κόσμον αὐτόν. Αὐτὸ ἦταν τὸ μέγα σημεῖον.
Καὶ ἀκόμη, καταπληκτικότερο: Θρόνο Του ἔκανε ὁ Κύριος τῆς δόξης καὶ ἕνα, ἀργότερα, ἕνα ὀνάριον, ἕνα γαϊδουράκι. Κάθισε πάνω στὸ γαϊδουράκι καὶ μπῆκε θριαμβευτικὰ στὰ Ἱεροσόλυμα. Εἶναι γνωστὸ ὅτι οἱ βασιλεῖς κάθονται ἐπάνω σὲ ἵππους, σὲ ἄλογα. Σὲ γαϊδουράκι; Εἶναι ταπεινὸ πρᾶγμα τὸ γαϊδουράκι. Καὶ τώρα ἐδῶ ὅλη ἡ πόλις- τί λέγει;- ὅπως καὶ ἡ προφητεία: «Ἰδοῦ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται ἐπὶ πώλου ὄνου». «Νὰ ἔρχεται ὁ βασιλιᾶς σοῦ πάνω σὲ ἕνα γαϊδουράκι»· εἶναι τὸ ἴδιο. Κάνει τώρα τὸ γαϊδουράκι, τὸ κάνει θρόνο· καὶ τὸ ἀκόμη καταπληκτικότερο, θρόνο Του ὁ Κύριος ἔκανε τὸν σταυρό. Θρόνος εἶναι ὁ σταυρός. Θρόνος. Ἐπὶ τοῦ ὁποίου θρόνου ἐδειγμάτισε τοὺς δαίμονας σὰν ἐξουσιαστής.
Τί θὰ πεῖ δειγματίζω; Θὰ πεῖ παραδειγματίζω. Τοὺς παραδειγμάτισε. Τοὺς τιμώρησε. «Αὐτὸς εἶναι Ἐκεῖνος ποὺ ἐσεῖς, οἱ δαίμονες, νομίσατε ὅτι ἂν θὰ μὲ ἀνεβάζατε εἰς τὸν Σταυρόν, θὰ νικούσατε ἐμένα, τὸν ἀντίδικό σας. Πλανηθήκατε». Θρόνος, λοιπόν, καὶ τὸ γαϊδουράκι, θρόνος ἡ φάτνη, θρόνος καὶ ὁ σταυρός.
Ἀγαπητοί, Ἐκεῖνος ποὺ γεννήθηκε ταπεινὰ καὶ ἄσημα στὴ Βηθλεὲμ εἶναι ὁ Κύριος τῆς δόξης ποὺ εἶδε ὁ Ἠσαΐας.
Εἶναι Αὐτὸς ποὺ ὁμίλει στὸν Ἀβραὰμ καὶ τοῦ εἶπε ὅτι θὰ γίνει, ὁ Ἴδιος, ἀπόγονός του. Καὶ τοῦ λέει: «Εὐλογητὸς εἶσαι, εὐλογημένος»- γιατί ἀποκάλεσε τὸ σπέρμα του εἰς ἑνικὸν ἀριθμόν, εὐλογημένον, διότι ἀπὸ κεῖ ὁ Ἴδιος θὰ ἔπαιρνε ἀπὸ τὸν Ἀβραάμ, θὰ ἔπαιρνε τὸ σπέρμα τοῦ Ἀβραάμ.
Καὶ ὁ Ἴδιος ἀπεκάλυψε ὅτι ὁ Ἀβραάμ –ἀκοῦστε αὐτὴ τὴ μυστηριώδη κουβέντα- «ἐπεθύμει νὰ δεῖ τὴν ἡμέρα, δηλαδὴ τὸν καιρό, ποὺ θὰ ἐνηνθρώπιζε αὐτὸς ὁ ἀπόγονός του». Καὶ τί εἶπε; Εἶπε καὶ τοῦτον τὸν λόγον: «Ἀμήν, ἀμήν, λέγω ὑμῖν, πρίν Ἀβραὰμ γενέσθαι, ἐγὼ εἰμί».
«Πρὶν ὁ Ἀβραὰμ γίνει, Ἐγὼ ὑπάρχω». Καὶ κάνει πρόγονό Του τὸν Ἀβραάμ. Εἶπε στοὺς Ἑβραίους ὁ Κύριος. Ὅλο μυστήρια...
Ἀγαπητοί. Αὐτοὶ εἶναι οἱ δύο θρόνοι τοῦ Θεοῦ Λόγου. Ὁ θρόνος τῆς δόξης καὶ ὁ θρόνος τῆς ταπεινώσεως. Ὁ θρόνος τοῦ Κριτοῦ καὶ τῆς κρίσεως, καὶ ὁ θρόνος τῆς ἀγάπης καὶ τοῦ ἀγαπῶντος Θεοῦ.
Ἔτσι, θὰ γράψει στὴν πρὸς Ἑβραίους ὁ Ἀπόστολος, «Οὐ γὰρ ἔχομεν ἀρχιερέα μὴ δυνάμενον συμπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν, πεπειραμένον δὲ κατὰ πάντα καθ᾿ ὁμοιότητα χωρὶς ἁμαρτίας.
Προσερχώμεθα -ἂς προσέλθουμε- οὖν μετὰ παῤῥησίας τῷ θρὸνῳ τῆς χάριτος, ἵνα λάβωμεν ἔλεον καὶ χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν».
Κι ὅλα αὐτά, μόνη ἡ ἀγάπη τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ μας, ἐπραγμάτωσε. Ἀξίζει νὰ λέμε λοιπὸν πάντοτε: «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θὲῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία». Ἀμήν.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
καὶ μὲ ἀπροσμέτρητη εὐγνωμοσύνη στὸν πνευματικό μας καθοδηγητή
μακαριστὸ γέροντα Ἀθανάσιο Μυτιληναῖο,
Ἀπομαγνητοφώνηση ὁμιλίας καὶ ψηφιοποίηση κειμένου:
Ἑλένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
Ἐπιμέλεια πολυτονισμοῦ: Ἄκτιστον
ΠΗΓΗ:
http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/mnhmh_agivn/mnhmh_agivn_021.mp3
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου