Περισυλλογή, όχι πανηγύρια. Γεώργιος Παπαθανασόπουλος

Οι με επίγνωση του υπουργήματος και των ευθυνών τους Αρχιερείς δεν τελούν πανηγυρικές εκδηλώσεις, με πολύ μάλιστα «θυμίαμα»,  για επετείους (10, 15, 20, κλ.π. χρόνια...) από της αρχιερατικής εκλογής τους. Διότι ακόμη και για τους απλούς χριστιανούς επέτειοι, που έχουν σχέση με το χρόνο, είναι ευκαιρίες περισυλλογής, μετάνοιας και επίγνωσης του πού υστέρησαν, πού έσφαλλαν  και πού οφείλουν να διορθωθούν για να έχουν καλήν απολογία «επί του φοβερού βήματος».

Συνήθως πανηγυρικές εκδηλώσεις για τους εαυτούς τους προωθούν οι παλαιοκομματικοί πολιτικοί, τύπου Μαυρογιαλούρου, που διοργανώνουν και εγκαίνια σε άδεια κτίρια. Επίσης οι κοσμικοί  ηγεμόνες είναι που επιζητούν κούφιους επαίνους και αναλίσκονται σε καυχησιολογίες. 

Οι με συναίσθηση των πνευματικών ευθυνών τους αρχιερείς έχουν πολλές αιτίες να μην πανηγυρίζουν που ο Θεός τους  επέτρεψε να υπηρετούν για χρόνια την Εκκλησία και, πέραν της εκζητήσεως του ελέους Του, αγωνίζονται νυχθημερόν και με όλες τους τις δυνάμεις, ώστε να παραδώσουν το ποίμνιο της  Μητρόπολής του σε καλύτερη πνευματικά κατάσταση από αυτήν που το βρήκαν. Οι ίδιοι αυτοελέγχονται συνεχώς και όχι μόνο με την ευκαιρία κάποιας επετείου:

          Πόσα κηρύγματα έχουν κάνει; Πόσες χοροστασίες; Πόσες φορές έχουν περάσει και διδάξει στις ενορίες της Μητρόπολης τους; Πόσες οικογένειες γνωρίζουν πνευματικά και όχι κοινωνικά; Πόσο κοντά είναι στη νεολαία; Πόσα παιδιά πήγαιναν στα κατηχητικά σχολεία όταν ανέλαβαν και πόσα είναι σήμερα; Σε πόσες χειροτονίες αξίων κληρικών προέβησαν; Πόσοι είναι σήμερα οι θρησκευτικοί γάμοι και πόσοι οι πολιτικοί στη Μητρόπολή τους, σε σχέση με παλαιότερα; Υπάρχει ημέρα και ώρα της ημέρας που δεν «ευαγγελίζονται»;  Τελούν οπωσδήποτε κάθε Κυριακή και σε κάθε ευκαιρία τη Θεία Λειτουργία,  τις ακολουθίες και τα άλλα Μυστήρια, δίνοντας έτσι το παράδειγμα της ευσεβείας στους πιστούς; Είναι ανάργυροι; Αγωνίζονται για την Ορθοδοξία, μην υπολογίζοντας το κόστος στη ζωή τους; Μήπως δια των λόγων και των έργων τους σκανδαλίζουν και απομακρύνουν από την Εκκλησία πιστούς; Μήπως δεν ήσαν Θεόκλητοι ή Δημόκλητοι, αλλά αυτόκλητοι, χωρίς μάλιστα να αξίζουν να αναλάβουν το τόσο μεγάλο πνευματικό φορτίο; Μήπως ξέχασαν το δύσκολο αλλά θεάρεστο υπούργημά τους και μόνιμα και αποκλειστικά απασχολούνται με τα οικονομικά, με κτίσματα, με προγράμματα, με επιδοτήσεις εκατομμυρίων από τις δημόσιες επενδύσεις, - την ώρα που ο λαός πένεται -, με δημόσιες σχέσεις και επικοινωνιακά τεχνάσματα, με κοσμικό κοινωνικό έργο δια «ξένων κολλύβων», ανταγωνιζόμενοι κοσμικές οργανώσεις; Αντιλαμβάνονται ότι οι ενασχολήσεις με κτίσματα,  η έντονη οικονομική δραστηριότητα και οι στρεμματικές αποδόσεις αγροκτημάτων δεν προσμετρώνται στην πνευματική και εκκλησιαστική απόδοσή τους, ούτε θάπρεπε να είναι αιτίες κομπασμών;

          Τα όσα γράφονται για τον αυτέλεγχο των αρχιερέων είναι δανεικές σκέψεις από τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη*. Εκείνος σημειώνει πως « Το πάλαι οι Αρχιερείς δεν εγίνοντο αυτόκλητοι, αλλά ή Θεόκλητοι ή Δημόκλητοι», και πως « Ο Αρχιερεύς δεν πρέπει να εκτείνει τας χείρας εις δωροληψίας, πλεονεξίας, αδικίας, αρπαγάς και χειροτονίας των αναξίων». Στη συνέχεια τονίζει: «...Τί άλλο είναι οι περίφημοι έπαινοι και τα εγκώμια, παρά τόσαι καπνώδεις θυμιάσεις, αίτινες εξέρχονται από στομάτων του δήμου, και διαλύονται ες τον αέρα;...». Και πάρα κάτω σημειώνει ότι οι αρχιερείς πρέπει να διαβάζουν τις Γραφές και τους ιερούς κανόνας και να τους διδάσκουν στο ποίμνιό τους:

          « Πρέπει προσέτι, ω Αρχιερεύ, να αναγιγνώσκης τας θείας Γραφάς και τους ιερούς Πατέρας, δια την ωφέλειαν του λογικού σου ποιμνίου. Διότι καθώς ο ποιμήν βόσκει και τρέφει τα άλογα πρόβατά του εις τας χλοηφόρους πεδιάδας και τα λιβάδια, ούτω και ο αρχιερεύς και ποιμήν χρεωστεί να τρέφη τα λογικά του πρόβατα εις την βοσκήν των θείων Γραφών, διδάσκων αυτά πάντοτε δια των ιερών λογίων, ή το ελάχιστον, διδάσκων αυτά ανά πάσαν εορτήν και Κυριακήν, καθώς είνε προστεταγμένος υπό της αγίας και οικουμενικής στ΄ συνόδου, ήτις εν τω ιθ΄ κανόνι αυτής ούτω λέγει...». Και ακολουθεί ο Κανόνας, του οποίου απόσπασμα γράφεται σε μετάφραση:

          « Πρέπει οι πρόεδροι των εκκλησιών κάθε μέρα και ιδιαίτερα τις Κυριακές να διδάσκουν σ΄ όλο τον κλήρο και το λαό με λόγια ευσεβείας, ανατρέχοντας στα νοήματα και στις κρίσεις της θείας Γραφής και ακολουθώντας και μη παραβαίνοντας τα δόγματα και την παράδοση των θεοφόρων Πατέρων».

          Σημειώνεται ότι ο 58^ος  Κανόνας των Αγίων Αποστόλων επιβάλλει αφορισμό σε όποιον επίσκοπο, ή πρεσβύτερο αμελεί τον ευαγγελισμό του ποιμνίου του. «Ο επίσκοπος ή ο πρεσβύτερος που παραμελεί τον κλήρο και το λαό και δεν τους διδάσκει την ευσέβεια, να αφορίζεται. Και αν επιμένει στην αμέλεια και στη ραθυμία του, να καθαιρείται». Φυσικά πουθενά στους Ιερούς Κανόνες και στον Άγιο Νικόδημο δεν αξιολογούνται οι επιδόσεις σε αγροτικές  και  οικονομικές ενασχολήσεις.

Διερωτάται κανείς αν σήμερα και ενώ η κοινωνία είναι ως μεθυσμένο κοπάδι  και αναζητεί επειγόντως νάματα αιώνιας ζωής, μπορεί να υπάρχουν Αρχιερείς που δεν τελούν τη Θεία Ευχαριστία κάθε Κυριακή, δεν κηρύττουν σε κάθε ευκαιρία το Θείο Λόγο, δεν έχουν φωνή στα κοινά, δεν προασπίζουν την Ορθοδοξία, δεν ασχολούνται με τη νεολαία, και αφήνουν χωρίς πνευματική γνώση το λαό. Αν υπάρχουν και μάλιστα χωρίς αιδώ  «πανηγυρίζουν» για την άκαρπη πνευματικά παραμονή τους στο θρόνο, είναι τραγικό για την Εκκλησία και βεβαίως για τους ίδιους, γιατί προφανώς δεν πιστεύουν σε τίποτε, και, επομένως, δεν συνειδητοποιούν την έναντι του Θεού τεράστια ευθύνη τους.-   

*Από το «Συμβουλευτικόν Εγχειρίδιον περί φυλακής των πέντε αισθήσεων της τε φαντασίας του νοός και της καρδίας...». Συντεθέν και επιδιορθωθέν παρά του αοιδίμου ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ, Αγιορείτου, εκδίδοται ήδη επεξειργασμένον το δεύτερον υπό ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ, εκ Ραιδεστού Κεχαγιόγλου. Εν Αθήναις, Σπυρ. Κουσουλίνου Τυπογραφείον και Βιβλιοπωλείον, Οδός Σταδίου εν τω περιβόλω της Βουλής, 1885. Στην πρώτη σελίδα γράφεται: « Οδοί αφρόνων, ορθαί ενώπιον αυτών. Εισακούει δε συμβουλίας σοφός» (Παροιμ. 12.16).