Ἑπόμενοι τῶν Αἱρετικῶν, οἱ ἀφαιροῦντες τὸν Ἐσταυρωμένον. Παναγιώτη Παπαδημητρίου

«Ἐπόμενοι τῶν Λατίνων καί Προτεσταντῶν, οἱ ἀφαιροῦντες τόν Σταυρό καί τόν Ἐσταυρωμένο ἀπό τήν Ἁγία Τράπεζα»

Παναγιώτης Δ. Παπαδημητρίου

Εἴδαμε στὸ πρῶτο ἄρθρο μας γιὰ τὸν Σταυρό καὶ στὶς ἀναφορές του,[1] ὅτι ὁ Σταυρός μὲ τὸν Ἐσταυρωμένο στὴν Ἁγία Τράπεζα εἶναι ἐνοχλητικός γιὰ μερικοὺς Ἐπισκόπους καί Ἱερεῖς, καὶ προτιμᾶ­ται (καταπατῶντας τὴν Ἱερὰν Παράδοσιν, προτεσταντικῷ τῷ τρόπῳ) ἡ ἀποβολή του ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα, ἢ ἡ μετακόμισή του ψηλά, πίσω, στὸν ἀέρα τῆς Κόγχης ἢ σὲ ἄλλο ση­μεῖο, καὶ τὸ «καθάρισμα» τῆς Ἁγίας Τράπεζας:[2]^, [3] α). γιὰ νὰ γίνει «Λουθηρανίζουσα» καὶ «Λατινί­ζουσα» πρὸς τὴν Δύση Λειτουρ­γία, στὰ πρότυπα τῶν φραγκο-παπάδων[4] β). γιὰ νὰ μπεῖ (ἐπιλεκτι­κά, αὐθαίρετα ἀπὸ τὴν ἰστορία, νεωτε­ριστικά) θρό­νος τοῦ Ἐπι­σκόπου βλέποντας πρὸς τὴν Δύση, ποὺ ἡ ἴδια ἡ Ἐκκλησία ἐν τῇ σοφίᾳ της τὸν εἶχε καταργήσει, ὥστε νὰ ἀγναντεύει ὁ Ἐπίσκοπος, χωρὶς τὸ «ἐμπόδιο» τοῦ Ἐσταυ­ρωμένου (καὶ τοῦ Ἱεροῦ Κιβωρίου καὶ τῶν παραπε­τασμάτων του),[5]^, [6] τό κέντρον τοῦ Σολέα κατὰ τὴν διάρκειαν τῶν Ἀναγνωσμάτων (περίπου 5-10 λεπτά), καί γ). ἐπειδὴ ἁπλὰ τὸ εἶπε ἢ τὸ ἔκανε ὁ τάδε Ἐπίσκοπος ἢ Πρεσβύτερος.

            Εἴδαμε, ὅτι ἀνέκαθεν ὁ μεγάλος Σταυρός (μὲ τὸν Ἐσταυρωμένο ἰδιαίτερα μετὰ τὴν Εἰκονομα­χία)[7]^, [8] ἦταν στὴν Ἁγία Τράπεζα, μὲ μαρτυρία ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχή τοῦ Μ. Κωνσταντίνου.[9]

         Εἴδαμε ἐπίσης ὅτι οἱ αἱρετικοὶ Προτεστάντες κατήργησαν τὴν ἀπεικόνισιν τοῦ Ἐσταυρωμένου Χριστοῦ στὸν Σταυρό (μαζὶ καὶ μὲ ὅλες τὶς ἀπεικονίσεις, ἁγιογραφίες) μὲ τὴν ἀποδοχὴ βλασφή­μων «θεολο­γικῶν» θέσεων.[10]

            Οἱ ἡμέτεροι Λειτουργικοὶ δῆθεν Ἀναγεννητὲς[11] (τῷ ὄντι Νεωτεριστές) Ἐπίσκοποι, καὶ οἱ παρασυρ­θέν­τες ὑπ’ αὐτῶν Ἐπίσκοποι καὶ Κληρικοί, ποὺ ἀφαιροῦν (ἢ μετακομίζουν) τὸν Σταυ­ρὸν καὶ τὸν Ἐσταυρωμένον ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα, πρέπει νὰ γνωρίζουν ὅτι οἱ Λατίνοι τοὺς ...πρόλαβαν, καὶ οὐσιαστικά ἀκολου­θοῦν κα­τὰ πόδας, εἶναι δηλ. ἐπόμενοι[12] τῶν Λατίνων, τῶν Ἀγγλικανῶν καὶ τῶν Προτε­σταντῶν στὴν ἀφαίρεση τοῦ Σταυροῦ!

            Ὅτι οἱ Λατίνοι ἀφαίρεσαν ἐνωρίτερον τὸν Σταυρόν, τό λέει ὁ Πάπας Βενέδικτος ὁ 16^ος (Joseph Ratzinger, 1927-2022), ἐλέγχοντάς τους (καὶ ἴσως νὰ ἔπιασε τόπο ὁ ἔλεγχός του):^1, [13]

Moving the altar cross to the side to give an uninterrupted view of the priest is something I regard as one of the truly absurd phenomena of recent decades. Is the cross disruptive during Mass? Is the priest more important than the Lord? This mistake should be corrected as quickly as possible; it can be done without further rebuilding.

 

δηλ. «Τὴν μετακίνηση τοῦ Σταυροῦ τῆς Ἁγίας Τραπέζης στὸ πλάϊ,[14] γιὰ νὰ δώσει μιὰ ἀδιάκοπη θέα τοῦ Ἱερέα, εἶναι κάτι ποὺ θεωρῶ ὡς ἕνα ἀπό τά πραγματικά παράλογα φαινόμενα τῶν τελευ­ταίων δεκαετιῶν. Εἶναι ὁ Σταυρός ἐνοχλητικός κατά τή διάρκεια τῆς Λειτουρ­γίας; Εἶναι ὁ Ἱερέας [ἢ ὁ Ἐπίσκοπος] πιὸ σημαντικός ἀπό τόν Κύριο; Αὐτό τό λάθος πρέπει νά διορθωθεῖ τό συντομότερο δυνατό».

            Τά ἴδια καὶ περισσότερα, ἐνωρίτερον (1983), γράφει καί ὁ M. Klaus Gamber.[15]

         Ὅμως φαίνεται ὅτι καὶ πρὸ τῶν πλανῶν τῆς Βʹ Βατικάνειας Συνόδου, ὑπῆρχε μεγάλη πολε­μικὴ ἐναντίον τοῦ Σταυροῦ στὴν Ἁγία Τράπεζα στοὺς αἱρετικοὺς Δυτικοὺς κυρίως μετὰ τὴν (ἀντι) Μεταρρύ­θμιση (Προτεσταντισμό), 1517 κ.ἑ..

           Οἱ Ἀγγλικανοί, γιὰ παράδειγμα, ἔβγαζαν τοὺς Σταυρούς ἀπὸ τὰ ἀλτάριά τους· “In the Church of England since the Reformation the use of an altar cross has from time to time been the subject of controversy and complaint,” [16]

δηλ. «Στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἀγγλίας ἀπό τή Μεταρρύθμιση [ἀπὸ τὴν ἀπόσχιση ἀπὸ τὸν Πάπα], ἡ χρήση σταυροῦ στὸ ἀλτάριο ἔχει γίνει κατά καιρούς ἀντικείμενο διαμάχης και παραπόνων».

         Ὁ Dixon λέει ὅτι· «Although our English Reformers ordered all crosses, whether carved or painted, to be defaced and destroyed ; for they considered them to be images or likenesses for the use of religion, and therefore contrary to the Second Commandment ; they unfortunately retained the sign of the cross in the baptismal service ; but the wisdom of their course was soon doubted, and half a century later it was deemed necessary to explain "The lawful use of the cross in baptism" in the Canons of 1603, and a feebler defence could hardly have been made, for it is therein stated that the name of the cross was reverently esteemed even in the Apostles' time, and the sign was used shortly after, "for aught that is known to the contrary"»,[17]

δηλ. «Ἂν καὶ οἱ δικοί μας Μεταρρυθμιστές, οἱ Ἄγγλοι, διέταξαν ὅλοι οἱ Σταυροί, εἴτε ζωγραφιστοὶ εἴτε σκαλισμένοι [προφανῶς μὲ τὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ], νὰ παραμορφωθοῦν καὶ νὰ καταστραφοῦν,[18] [...], δυστυχῶς κράτησαν τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ στὴν ἀκολουθία τοῦ βαπτίσματος. [...]».

            Παρακάτω, ἀναφέρεται ὅτι “In Scotland the Reformation was more perfect [sic] than in England. Not only was the cross removed from the churches, but the sign was omitted in baptism, and even the hot-cross-bun of Good Friday was abolished !”,[19]

δηλ. «Στή Σκωτία ἡ Μεταρρύθμιση (Προτεσταντισμός) ἦταν πιό τέλεια [sic] ἀπό ὅ,τι στήν Ἀγγλία. Ὄχι μόνο ἀφαιρέθηκε ὁ Σταυρός ἀπό τίς ἐκκλησίες, ἀλλά καὶ τὸ σημεῖον τοῦ Σταυροῦ παραλείφθηκε στή βάπτιση, καί καταργήθηκε ἀκόμη καί τό ζεστό σταυρωτό κουλούρι τῆς Μεγάλης Παρασκευής»!

Αὐτὲς λοιπόν, εἶναι οἱ συνέπειες τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, καὶ τῆς θυγατέρας του, τῆς λατινογενοῦς καὶ προτεσταντίζουσας Λειτουργικῆς τάχα Ἀναγεννήσεως,[20] στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας.

Μήπως στέλ­νοντας τὰ παιδιά μας νὰ σπουδάσουν ...«θεολογία», καί ...«λειτουργική» στὰ Ποντιφικι­κὰ Ἰνστιτοῦτα μὲ «δωρε­ὰν» ὑποτρο­φίες, μετὰ τὶς πληρώνουμε μὲ τόκο στὴν Ἱερὰ Πα­ράδο­ση (καὶ στὴν Λειτουργική καὶ Τυπική τάξιν) τῆς Ἐκκλησίας μας; Μήπως στέλ­νοντας στό ΠΣΕ Ἐπισκό­πους, κληρι­κοὺς καὶ θεολόγους νὰ διαλέγονται γιὰ χρόνια, μέχρι ... ὕπνου, μὲ τοὺς Προτε­στάντες, ἀντὶ νὰ Ὀρθοδοξοῦν οἱ Προ­τεστάντες, Προτε­σταντίζουν οἱ δικοί μας;

Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, παρελάβατε ἀπὸ τοὺς προκατό­χους σας τὴν Ἐκκλησία μας διασυρόμενη ἀπό τό 1948[21] στὸ «διεθνὲς πολιτικοῦ ἐνδιαφέρον­τος γκρούπ»[22] (interna­tional political interest group), ἤτοι στό Παγκόσμιο Συμβού­λιο τῶν «Ἐκκλησιῶν» (Π.Σ.Ε.).

Τόσοι διάλογοι, τόσοι συμμετέ­χοντες ἀπὸ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, καὶ ὅλα σχεδὸν μυστικὰ (γιὰ τὸν Ὀρθόδοξο Λαό καὶ τοὺς ἁπλοὺς Κληρικούς) γίνονται ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια.[23] Οὔτε ἐτήσιες ἀνα­φορές (reports) γνωστοποιοῦνται (οὔτε ἴσως στοὺς Μητροπολίτες), οὔτε πόσοι τῶν Αἱρετικῶν Συνέδρων κἂν ἐπιστρέψανε στὴν Ὀρθοδοξία. Τό ξέρατε ὅτι τό ΠΣΕ ἀσχολεῖται μέχρι καὶ μὲ τὸ “Responsible Parenthood”, ἢ “Planned Parenthood”, ἢ “Family Planning” δηλ. νὰ ...«ἐλέγχουμε» πόσα παιδιά θὰ κάνουμε;[24]

Μέχρι πότε θὰ διασύρεται ἀκόμη ἡ Ἐκκλησία μας στό ΠΣΕ (ἐδὼ καὶ δεκαετίες διαφαίνεται ἐκπροτεσταντι­σμὸς τῆς σκέψεως ὀρθοδόξων), μὴ ὑπακούουσα στὸ «αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατά­κριτος»; (Τίτ. γʹ 10-11). Γιατὶ δὲν ἀπαγκιστρώνετε τὴν Ἐκκλησία μας ἀπὸ αὐτὸ τὸ ΠΣΕῦδος τοῦ διαβόλου; Μήπως μᾶς χρησιμοποιοῦν, καὶ ἐργαλειοποιοῦν; Τί καλό νὰ περιμέ­νει κανείς ἀπό ἕνα διεθνὲς πολιτικοῦ ἐνδια­φέροντος γκρούπ²² σάν τό Π.Σ.Ε.;

Ὅλοι θέλουμε τοὺς Αἱρετικοὺς νὰ ἐπιστρέψουν εἰλικρινῶς στὴν Ὀρθοδοξία. Ὅμως τό ΠΣΕ δὲν εἶναι ἡ ἐνδεδειγμένη ὁδός, ὅπως μᾶς λέει πρωτίστως τὸ Εὐαγγέλιον καὶ ἔχει ἀποδείξει ἡ πολύ­χρονη ἰστορία. Δύο πράγματα φαίνεται νὰ πετυχαίνουν οἱ ἀέναοι διάλογοι μὲ τοὺς Αἱρετικούς: α) ἀποκλείουν τὴν μετάνοια καὶ εἰλικρινὴ ἐπιστροφὴ τῶν Αἱρετικῶν στὴν Ὀρθοδοξία, β) οἱ Ὀρθό­­δοξοι ὑποχωροῦν διαρκῶς εἰδικὰ στὴν παραδοθεῖσα Ἐκκλησιαστική καὶ Λειτουργική Ἱερὰ Πα­ράδοση (τὴν ὁποίαν οὔτε σέβονται οὔτε κἂν δέχονται οἱ Προτε­στάντες!) δηλ. προτεσταντί­ζουν.

Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός ὅταν εἶπε «ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἐν ἐμοὶ μένει, κἀγὼ ἐν αὐτῷ» (Ἰωάν. ϛʹ 56), εἶπαν μερικοὶ μαθητές του: «σκληρός ἐστιν ὁ λόγος· τίς δύναται αὐτοῦ ἀκούειν;» (Ἰωάν. ϛʹ 60), καὶ «ἐκ τούτου πολλοὶ ἀπῆλθον ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ εἰς τὰ ὀπίσω καὶ οὐκέτι μετ’ αὐτοῦ περιεπάτουν» (Ἰωάν. ϛʹ 66). Ὁ Κύριος ὅμως δὲν ἔτρεξε ὁπίσω αὐτῶν τῶν μὴ πιστευόντων, οὔτε τοὺς κάλεσε σὲ Διάλογο, ἀλλὰ στραφεὶς τοῖς Δώδεκα εἶπε· «Μὴ καὶ ὑμεῖς θέλετε ὑπάγειν;» δηλ. μήπως καὶ ἐσεῖς θέλετε νὰ πᾶτε; (Ἰωάν. ϛʹ 67).

Στοὺς Σαδδουκαίους ἄνευ ἀγαπολογιῶν καὶ Διαλόγων εἶπε «ὑμεῖς οὖν πολὺ πλανᾶσθε» (Μάρκ. ιβʹ 27). Ἄφησαν τὴν αἵρεσίν τους οἱ Σαδδουκαῖοι; Ὄχι! Τοὺς βλέπουμε ἀκόμη στὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων «γνοὺς δὲ ὁ Παῦλος ὅτι τὸ ἓν μέρος ἐστὶ Σαδδουκαίων» (Πράξ. κγʹ 6).

Καταλαβαίνουμε τί σημαίνει πλάνη καὶ αἵρεση;

Ὄχι Ἅγιοι, οὔτε Οἰκουμενικὲς Σύνοδοι, ἀλλὰ ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς νὰ σοῦ λέει ὅτι πλανᾶσαι, καὶ ἐσὺ νὰ ἐπιμένεις στὴν πλάνη σου!

Γιὰ αὐτό: «αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατά­κριτος» (Τίτ. γʹ 10-11).

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΑΣ ΑΡΘΡΑ

(διαθέσιμα εἰς τό Ἀναλόγιον[25], καὶ εἰς τό Academia[26]):

[ΠΠ1]              Τὸ ἀθέατον τῆς Ἁγίας Τράπεζας, στὴν Κωνσταντινούπολη, στὴν Ἑλλάδα, καὶ ἀπό Ἀνατολή σὲ Δύση, τὴν ὥρα τῆς Ἀναφορᾶς — Τὰς θύρας, τάς θύρας· Ποιὲς θύρες; Τό Ἱερόν Κιβώριον, τά Καταπετάσματα-Παραπετάσματα-Βῆλα, τὸ Φράγμα τοῦ Ἱεροῦ Βήματος, τὸ Φράγμα τοῦ Πρεσβυτερίου (Σολέα), τὸ Σύνθρονον, [PDF], β' ἔκδ. 23/4/2024 (α' ἔκδ. 5/2/2024).

[ΠΠ2]              Ὅτι τό χαμηλό Τέμπλο κυρίως, καὶ ἡ ἀνοιχτή Ὡραία Πύλη, ἐμποδίζουν τόν πιστόν Λαόν νὰ προσευχηθεῖ, καὶ πόσο κακὸ κάνει στοὺς Ἱερεῖς, [PDF], αʹ ἔκδοσις (v.1.1), 31-30/5/2024.

[ΠΠ3]              Ὁ Ζωοποιός Σταυρός τοῦ Χριστοῦ ἀνέκαθεν δέσποζε στό Ἱερόν Βῆμα, στήν Ἁγία Τράπεζα, καί διέλαμπε ὅταν ἦταν ἀνοιχτὴ ἡ Ὠραία Πύλη, τό Καταπέτασμα – Καί περί τοῦ Συνθρόνου, καί περί τῆς Ἐγκυκλίου γιά τόν Σταυρό καί τήν θέση τοῦ Ἐσταυρωμένου Χριστοῦ στήν Ἐκκλησία τοῦ Μητροπολίτου Περιστερίου Γρηγορίου Παπαθωμᾶ, [PDF] αʹ ἔκδοσις, 4/11/2024.

[ΠΠ4]               Ἡ Θεολογία τοῦ Σταυροῦ μέ τόν Ἐσταυρωμένο στήν Ἁγία Τράπεζα, [PDF], αʹ ἔκδοσις, 6/12/2024.

[ΠΠ5]              Ἡ Προτεσταντική «θεολογία» καί ἡ «θεολογία» τοῦ Μητρ. Περιστερίου Γρηγορίου γιά τόν Ἐσταυρωμένο, [PDF], δημοσιεύτηκε στόν Ὀρθόδοξο Τύπο, 20/12/2024, ἀρ. φύλλου 2523, σσ. 1, 5, μέ τίτλο: “Προτεσταντικὴ ἡ «θεολογία» τοῦ Μητρ. Περιστερίου”.

 

Τέλος, καὶ τῶ Θεῷ, Δόξα πάντων ἕνεκεν

---

[1] Παν. Δ. Παπαδημητρίου, Ὁ Ζωοποιός Σταυρός τοῦ Χριστοῦ ἀνέκαθεν δέσποζε στό Ἱερόν Βῆμα, ... , 4/11/2024 (analogion.gr).

[2] Ὁ Ζωοποιός Σταυρός τοῦ Χριστοῦ ἀνέκαθεν δέσποζε... , ὅ.π., σσ. 50-51.

[3] Ἀριστείδη Πανώτη, Λειτουργικόν Ἱεροσολύμων, ἤτοι ἡ Θεία Λειτουργία τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ «Ἀδελ­φοῦ τοῦ Κυρίου», Ἀθῆναι 2000, σσ. 14-15.

[4] Ἀρχιμ. Νικοδήμου Μπαρούση, Ὁ Προσανατολισμός ἐν τῇ Λατρείᾳ, Ὀρθόδοξος Τύπος, τ. 1829, 1830, 30/4/2010, 7/5/2010.

[5] Τὸ ἀθέατον τῆς Ἁγίας Τράπεζας, στὴν Κωνσταντινούπολη, στὴν Ἑλλάδα, καὶ ἀπό Ἀνατολή σὲ Δύση, τὴν ὥρα τῆς Ἀναφορᾶς — Τὰς θύρας, τάς θύρας· Ποιὲς θύρες; Τό Ἱερόν Κιβώριον, τά Καταπετάσματα-Παραπετάσματα-Βῆλα, τὸ Φράγμα τοῦ Ἱεροῦ Βήματος, τὸ Φράγμα τοῦ Πρεσβυτερίου (Σολέα), τὸ Σύνθρονον, β' ἔκδ. 23/4/2024, κεφ. 11, σσ. 111-120 (analogion.gr).

[6] Πρβλ. Ὅτι τό χαμηλό Τέμπλο κυρίως, καὶ ἡ ἀνοιχτή Ὡραία Πύλη, ἐμποδίζουν τόν πιστόν Λαόν νὰ προσευχηθεῖ, καὶ πόσο κακὸ κάνει στοὺς Ἱερεῖς, αʹ ἔκδοσις (v.1.1), 31-30/5/2024  (analogion.gr).

[7] Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης λέει· «Ὁρᾷς ὅση δύναμις ἐν τῷ τύπῳ τοῦ Σταυροῦ, ὦ βέλτιστε; Εἰ δὲ δεῦρο τοσαύτη, πόση δ’ ἂν εἶεν ἐν τῷ τύπω τοῦ Ἐσταυρωμένου Χριστοῦ;» δηλ. ἀφοῦ ὁ Σταυρός μόνος του ἔχει τόση δύναμη, πόση περισσότερη δύναμη ἔχει ὁ Σταυρὸς μὲ τὸν Ἐσταυρωμένο Χριστό! [PG 99, 697A].

[8] Μετὰ τὴν Εἰκονομαχία, ὑπερτονίστηκε ἀπὸ τοὺς Ἁγίους, ὅτι ὁ Σταυρὸς πρέπει νὰ ἔχει τὸν Ἐσταυρωμένο πάνω του, διότι μὲ τὴν ἀπεικόνιση τοῦ Ἐσταυρωμένου στὸν Σταυρὸ ὁμολογεῖται τὸ δόγμα τῆς Θείας Ἐνσαρκώσεως.

[9] Παν. Δ. Παπαδημητρίου, Ἡ Θεολογία τοῦ Σταυροῦ μέ τόν Ἐσταυρωμένο στήν Ἁγία Τράπεζα, αʹ ἔκδοσις, 6/12/2024 (analogion.gr).

[10] Ἡ Προτεσταντική «θεολογία» καί ἡ «θεολογία» τοῦ Μητρ. Περιστερίου Γρηγορίου γιά τόν Ἐσταυρωμένο, δημοσιεύτηκε στόν Ὀρθόδοξο Τύπο, 20/12/2024, ἀρ. φύλλου 2523, σσ. 1, 5, μέ τίτλο: “Προτεσταντικὴ ἡ «θεολογία» τοῦ Μητρ. Περιστερίου”.

[11] Ἀρχιμ. Νικοδήμου Μπαρούση, Λατινογενής ἡ Λειτουργική Μεταρρύθμισις, Ὀρθόδοξος Τύπος, 25/1/ 2002, τ. 1443, σ. 4.

[12] ἐπόμενος = αὐτὸς ποὺ ἕπεται, ἔρχεται ὕστερα.

[13] Joseph Cardinal Ratzinger, The Spirit of the Liturgy, Ignatius Press 2020 (2000), σ. 98.

[14] Μετακίνηση στό πλάϊ ἔκαναν οἱ Ρωμαιοκαθολικοί καί αὐτό ἐπέσυρε τὴν ἀγανάκτηση καὶ τὸν ἔλεγχο τοῦ Πάπα τους, ἐνῷ σὲ ἐμᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους, ἀποβάλλουν χρόνια τώρα Νεωτεριστὲς τινὲς τὸν Σταυρό ὡς ἐνοχλητι­κό, καταρ­γῶν­τας προτεσταντικῷ τῷ τρόπῳ τὴν Ἱερὰν Παράδοσιν, τὸν στέλνουν στὸ Σκευοφυ­λάκιον ἢ στὸν Γυναικωνίτη, ἢ τόν μετακομίζουν στὸν ἀέρα, ψηλά, πίσω στὴν κόγχη, καὶ δὲν τρέχει τίποτα (ἐκτὸς ἀπὸ μερικοὺς πιστοὺς τῆς Ἱ.Μ. Περιστερίου ποὺ μᾶς ἀφύπνισαν)! «Ἐπαχύνθη γὰρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου», Ματθ. ιγʹ 15.

[15] M. Klaus Gamber, The Reform of the Roman Liturgy: Its Problems and Background, Una Voce Press 1983 (translated from the original German by Klaus D. Grimm).

[16] Pocknee, C. E. (Cyril Edward), Cross and crucifix in Christian worship and devotion, London, 1962, σ. 76.

[17] Dixon, B. Homer (Bernard Homer), The image of the Cross and Lights on the Altar, in the Christian Church, ..., 1879, σ. 7.

[18] Ἀκριβῶς ὅτι ἔκαναν σὲ ἐμᾶς οἱ Αἱρετικοὶ Εἰκονομάχοι. Ἡ Εἰκονομαχία ἦταν παναίρεσις, μόνον κατ’ εὐφη­μισμόν ἦταν «Εἰκονομαχία», στὴν οὐσία ἦταν Προτε­σταντισμός πρὸ τοῦ Προτεσταντισμοῦ.

[19] Dixon, B. Homer (Bernard Homer), The image of the Cross, ὅ.π., σ. 27.

[20] Ὁ Ζωοποιός Σταυρός τοῦ Χριστοῦ ἀνέκαθεν δέσποζε... , ὅ.π., σσ. 32-36, 50-51.

[21] World Council of Churches, A.J. van der Bent (ed), Handbook Member Churches, 1982, σ. 145.

[22] Darril Hudson, The World Council of Churches in International Affairs, 1977, σ. 261, “On the international level the World Council [of Churches] has acted in the same way as interest groups at the national level act when they wish to influence public policy—to hinder a proposed policy, to alter an existing one, or to introduce a new policy”, δηλ. «Σε διεθνές επίπεδο, το Παγκόσμιο Συμβούλιο [Εκκλησιών] έχει ενεργήσει με τον ίδιο τρόπο όπως ενεργούν οι ομάδες συμφερόντων σε εθνικό επίπεδο όταν επιθυμούν να επηρεάσουν τη δημό­σια πολιτική — να εμποδίσουν μια προτεινόμενη πολιτική, να τροποποιήσουν μια υπάρχου­σα ή να εισαγάγουν μια νέα πολιτική».

[23] «οὐ γάρ ἐστι κρυπτὸν ὃ οὐ φανερὸν γενήσεται, οὐδὲ ἀπόκρυφον ὃ οὐ γνωσθήσεται καὶ εἰς φανερὸν ἔλθῃ», Λουκ. ηʹ 17.

[24] Darril Hudson, The World Council of Churches in International Affairs, ὅ.π., σσ. 194-208.

[25] analogion.gr/typikon/liturgy-articles.

[26] independent.academia.edu/ΠΔΠ/Liturgical.

__________________

Ἐφημερίδα Ὀρθόδοξος Τύπος, 10/1/2025, ἀρ. φύλλου 2525, σσ. 1, 4
Διαδικτυακή πηγή: analogion.gr