Ἑρμηνεία τοῦ Ψαλτηρίου. Τὸ κίνημα τοῦ οἰκουμενισμοῦ. Μητροπολίτης Γόρτυνος Ἰερεμίας

Ὁ 1ος Ψαλμός
Τὸ κίνημα τοῦ οἰκουμενισμοῦ

1. Στό σημερινό μου κήρυγμα, ἀδελφοί χριστιανοί, θά σᾶς ἑρμηνεύσω τόν 1ο ψαλμό. Ὁ ψαλμός αὐτός γράφτηκε στά χρόνια μετά τήν βαβυλώνια αἰχμαλωσία, μετά δηλαδή τό 586 π.Χ. Τότε πολλοί Ἰουδαῖοι, ἐπηρεαζόμενοι ἀπό τό ἑλληνικό πνεῦμα, ἄρχιζαν νά φιλελευθεριάζουν καί νά θέλουν νά ἀναμείξουν τόν Μωσαϊκό Νόμο καί τήν προφητική διδασκαλία μέ τήν ἑλληνική φιλοσοφία.
Αὐτοί οἱ μοντέρνοι Ἰουδαῖοι, ὅπως φαίνεται ἀπό τόν ψαλμό μας, συγκροτοῦσαν ἰδιαίτερες ὁμάδες καί ἔκαναν διαλέξεις γιά τό κίνημά τους σέ ἰδιαίτερους χώρους.
Ἐναντίον αὐτῶν τῶν Ἰουδαίων γράφεται ὁ 1ος ψαλμός καί τούς ἀποκαλεῖ μέ τρεῖς βαρειές ἐκφράσεις. Τούς λέγει «ἀσεβεῖς», «ἁμαρτωλούς» καί, ἀκόμη περισσότερο, τούς ἀποκαλεῖ «λοιμούς», δηλαδή διεφθαρμένους (στίχ. 1).
Καί βεβαίως ἦταν μεγάλη ἡ ἁμαρτία τῶν Ἰουδαίων αὐτῶν, γιατί ἤθελαν νά ἀλλοιώσουν τήν πίστη τῶν πατέρων τους, τήν παράδοσή τους, καί νά τήν ἀναμείξουν μέ τήν διδασκαλία τῆς νέας ἐποχῆς τῶν ἑλληνιστικῶν χρόνων.

2. Ὁ Ψαλμωδός μας λοιπόν ἀρχίζοντας τόν ψαλμό του λέγει ὅτι εὐσεβής εἶναι ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος «οὐκ ἐπορεύθη ἐν βουλῇ ἀσεβῶν» (στίχ. 1). Δέν σκέπτεται, δηλαδή, ὅπως σκέπτονται οἱ μοντέρνοι Ἰουδαῖοι. Καί, ἀκόμη περισσότερο, εὐσεβής εἶναι ἐκεῖνος πού δέν θέλει νά πάει στήν ὁδό πού εἶναι ἡ αἴθουσα, ὅπου συγκεντρώνονται οἱ ἀσεβεῖς μοντέρνοι Ἰουδαῖοι, καί νά καθήσει καί αὐτός ἐκεῖ γιά νά ἀκούσει τήν διδασκαλία τους: «Καί ἐν ὁδῷ ἁμαρτωλῶν οὐκ ἔστη καί ἐπί καθέδρᾳ λοιμῶν οὐκ ἐκάθισεν» (στίχ. 1).
Εὐσεβής κατά τόν ψαλμό μας εἶναι αὐτός πού δέν συμπορεύεται μέ τό πνεῦμα τῆς νέας ἐποχῆς, ἀλλά κρατάει ἀκέραιη τήν ἱερή παράδοση, χωρίς νά θέλει νά τήν ἀναμείξει μέ φιλοσοφικά διδάγματα. Αὐτός ὁ εὐσεβής ἄνθρωπος εἶναι «μακάριος», λέγει ὁ Ψαλμωδός μας: «Μακάριος ἀνήρ, ὅς οὐκ ἐπορεύθη ἐν βουλῇ ἀσεβῶν...» (στίχ. 1).

3. Στήν συνέχεια ὁ ἱερός Ψαλμωδός μας λέγει πιό συγκεκριμένα ποιά στάση πρέπει νά κρατοῦν οἱ εὐσεβεῖς στό θέμα πού δημιούργησαν οἱ ἀσεβεῖς μοντέρνοι. Αὐτοί, ὅπως εἴπαμε, ἤθελαν νά ἀναμείξουν τήν ἑλληνική φιλοσοφία μέ τόν παραδοθέντα διά τοῦ Μωυσῆ Νόμο τοῦ Θεοῦ.
Ὁ ψαλμός μας λέγει καθαρά: Ὁ εὐσεβής Ἰουδαῖος θά εἶναι προσηλωμένος στόν Νόμο καί μόνο στό Νόμο. Σ᾽ αὐτόν θά εἶναι ἡ καρδιά του καί αὐτόν θά ψελλίζει στήν ἡμερονύκτια προσευχή του: «Ἀλλ᾽ ἤ ἐν τῷ Νόμῳ Κυρίου τό θέλημα αὐτοῦ καί ἐν τῷ Νόμῳ αὐτοῦ μελετήσει ἡμέρας καί νυκτός» (στίχ. 2). Πέρα ἡ φιλοσοφία καί κάθε ἀνθρώπινο κατασκεύασμα ἀπό τόν Νόμο τοῦ Θεοῦ. Δέν εἶναι ἀτελής οὔτε ἐλλιπής ὁ θεῖος Νόμος, γιά νά ἔχει ἀνάγκη νά τόν συμπληρώσουμε μέ ἀνθρώπινη σοφία.*

4. Καί τώρα ὁ ποιητής τοῦ ψαλμοῦ παρουσιάζει μέ εἰκόνες τήν εὐτυχία τῶν εὐσεβῶν καί τήν δυστυχία τῶν ἀσεβῶν. Οἱ εὐσεβεῖς, αὐτοί, δηλαδή, πού δέχονται ἀνόθευτο τό θεῖο Νόμο καί προσκολλῶνται σ᾽ αὐτόν, παριστάνονται ἐδῶ στόν ψαλμό μας σάν ἕνα δένδρο ἀειθαλές, πού ποτίζεται μέ ἄφθονα νερά καί φέρει τόν καρπό του καί μάλιστα «ἐν καιρῷ αὐτοῦ» (στίχ. 3), στόν κατάλληλο δηλαδή καιρό (στίχ. 3).
Πάντοτε, λοιπόν, θά εἶναι εὐτυχισμένος ὁ εὐσεβής, γιατί θά ἔχει τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Δέν θά εἶναι ὅμως ἔτσι οἱ ἀσεβεῖς, δέν θά εἶναι ἔτσι! «Οὐχ οὕτως οἱ ἀσεβεῖς, οὐχ οὕτως», λέει ὁ Ψαλμωδός. Οἱ ἀσεβεῖς θά μοιάζουν σάν τό ἄχυρο πού τό ἁρπάζει ὁ ἄνεμος καί τό πετάει μακριά (στίχ. 4). Καί τελικά λέγει ὁ ψαλμός μας περί τῶν ἀσεβῶν ὅτι «οὐκ ἀναστήσονται ἐν κρίσει» (στίχ. 5).

5. Ὁ λόγος αὐτός τοῦ ψαλμοῦ ἔχει παρεξηγηθεῖ, γιατί σάν νά λέγει ὅτι δέν πρόκειται νά ἀναστηθοῦν οἱ ἁμαρτωλοί κατά τήν τελική κρίση. Αὐτήν ὅμως τήν πλάνη τήν λέγουν οἱ Χιλιαστές, οἱ Ψευδομάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ. Ἀλλά δέν λέγει αὐτό ἐδῶ ὁ Ψαλμωδός μας. Τό σωστό νόημα τῆς φράσης «οὐκ ἀναστήσονται ἀσεβεῖς ἐν κρίσει», εἶναι τό ἑξῆς: Στά ἰουδαϊκά δικαστήρια ὁ κατηγορούμενος καθόταν στό ἑδώλιο.
Ἄν ἀθωονόταν, σηκωνόταν μέ καύχηση ὄρθιος, γιά νά φανεῖ ὅτι δικαιώθηκε. Ἄν ὅμως ὁ κατηγορούμενος καταδικαζόταν, τότε ἔπεφτε κατά γῆς, δεῖγμα τῆς καταδίκης του. Ὁ στίχος μας λοιπόν θέλει νά πεῖ: Στήν καθημερινή κρίση πού κάνει ὁ Θεός, οἱ ἀσεβεῖς «οὐκ ἀναστήσονται», δέν θά σηκωθοῦν ὄρθιοι, δηλαδή δέν θά ἀθωωθοῦν, ἀλλά θά καταδικασθοῦν. Εἶναι καταδικασμένοι ἀπό τόν Θεό.
Καί σάν τοιοῦτοι δέν θά ἀνήκουν στήν «βουλή τῶν δικαίων» (στίχ. 5). Δέν θά εἶναι δηλαδή τότε μέλη τῆς ἱερῆς κοινότητας, μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Καί μέ λίγα λόγια συνοψίζει τέλος ὁ Ψαλμωδός ὅλα ὅσα εἶπε περί τῆς τύχης τῶν εὐσεβῶν καί ἀσεβῶν: «Γινώσκει Κύριος ὁδόν δικαίων καί ὁδός ἀσεβῶν ἀπολεῖται» (στίχ. 6). Τούς εὐσεβεῖς ὁ Θεός τούς «γινώσκει», δηλαδή τούς φροντίζει καί τούς προστατεύει. Οἱ ἀσεβεῖς ὅμως θά καταστραφοῦν.

6. Τό κίνημα τῶν «ἀσεβῶν» τοῦ ψαλμοῦ μας, τούς ὁποίους ὁ Ψαλμωδός ἀποκαλεῖ «λοιμούς» (στίχ. 1), δηλαδή διεφθαρμένους, τό ἐκφράζει ἀκριβῶς ἡ αἵρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Γιατί ὅπως οἱ ἀσεβεῖς Ἰουδαῖοι ἤθελαν νά νοθεύσουν τόν Νόμο τοῦ Θεοῦ καί νά τόν ἀναμείξουν μέ τήν ἑλληνική φιλοσοφία, ἔτσι καί οἱ ἀσεβεῖς Οἰκουμενιστές, θέλουν νά νοθεύσουν τήν πίστη μας ζευγνύοντάς την μέ τίς πλάνες καί τίς αἱρέσεις, ὅπως μέ τήν αἵρεση τοῦ παπισμοῦ καί τοῦ προτεσταντισμοῦ. Τό δίδαγμα ὅμως καί μήνυμα τοῦ θεοπνεύστου 1ου ψαλμοῦ, πού ἑρμηνεύσαμε, εἶναι νά μένουμε πιστοί στήν παράδοση καί νά μή μετέχουμε στίς συνάξεις αὐτῶν πού θέλουν νά μᾶς τήν ἀλλοιώσουν καί νά ἀποκρούουμε τήν διδασκαλία τους.

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

* Ἐκεῖνο τό «μελετήσει ἡμέρας καί νυκτός», δέν σημαίνει ἐδῶ νά μελετᾶμε ἐπισταμένως τόν θεῖο Νόμο, γιά νά μάθουμε τήν ἑρμηνεία του, ἀλλά ἐδῶ σημαίνει αὐτό πού ἔκαναν οἱ Ἰουδαῖοι νά ψελλίζουν, νά μουρμουρίζουν στήν προσευχή τους κομμάτια ἀπό τόν Νόμο καθήμενοι μάλιστα ὀκλαδόν καί κάνοντες καί ρυθμικές κινήσεις μέ τό σῶμα τους. Ἔτσι «μουρμουρίζω» ἀποδίδεται στό ἑβραϊκό τό ἀντίστοιχο ρῆμα «χαγά». Συμβαίνει δέ καί σέ ᾽μᾶς τό ρῆμα «μελετῶ» νά ἔχει τήν ἔννοια τοῦ μουρμουρίζω, ὅπως, γιά παράδειγμα, στό ποίημα: «Στῶν Ψαρρῶν τήν ὁλόμαυρη ράχη περπατώντας ἡ δόξα μονάχη μελετᾶ (= μουρμουρίζει) τά λαμπρά παλληκάρια».