1) «Τό εργόχειρο πού δέν τελειώνει ποτέ» 2) «Αλλαγή ζωής». Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Λόγοι Γ΄ Μέρος Τρίτο . Κεφάλαιο 5ον

Λόγοι Γ΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ" 
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΑΜΑΡΤΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑ

Ή μετάνοια εχει μεγάλη δύναμη

«Τό εργόχειρο πού δέν τελειώνει ποτέ»

- Γέροντα, τί είναι τό χαροποιό πένθος;
- Είναι ή χαρά πού προέρχεται από τήν λύπη γιά ένα σφάλμα μας. Στο χαροποιό πένθος υπάρχει και πόνος καί χαρά, γι' αυτό λέγεται και χαρμολύπη. Λυπάται ό άνθρωπος από φιλότιμο πού λύπησε τόν Χριστό, χαίρεται όμως, γιατί νιώθει θεία παρηγοριά.
Ό αμαρτωλός, όταν μετανοήση ειλικρινά, συγχωρείται από τόν Θεό, αισθάνεται μέσα του θεία παρηγοριά καί μπορεί νά φθάση σέ πνευματική αγαλλίαση.
- Γέροντα, ό άνθρωπος πού αγωνίζεται μπορεί σέ όλη του τήν ζωή νά ζή τήν μετάνοια;
- Ναι, άν αγωνίζεται σωστά, δέν βλέπει τήν πρόοδο του, αλλά μόνον τις πτώσεις του καί ζή σέ συνεχή μετάνοια. Δέν ξέρει ότι στήν αρχή πάλευε μέ ένα δαιμόνιο καί ύστερα μπορεί νά παλεύη μέ ένα τάγμα. Γιατί, όσο περισσότερη δύναμη καταβάλλει κανείς, γιά νά ξερριζώση ένα πάθος καί νά απόκτηση μιά αρετή, τόσο περισσότεροι εχθροί μαζεύονται καί τραβάνε καί αυτοί άπό κάτω τις ρίζες.

Τότε, ένώ δέν βλέπει πρόοδο, ωστόσο προοδεύει θετικά. Καί μπορεί, μέχρι νά πεθάνη, νά ζή σ' αυτήν τήν κατάσταση, νά μή βλέπη πρόοδο, νά νομίζη ότι δέν προχωρεί, επειδή έχει πτώσεις, αλλά στήν πραγματικότητα υπάρχει πρόοδος, γιατί συνεχώς αυξάνει τόν αγώνα του καί παλεύει όλο καί μέ περισσότερα ταγκαλάκια.
Ή μετάνοια γιά τόν αγωνιζόμενο είναι ένα εργόχειρο πού δέν τελειώνει ποτέ. Τούς πεθαμένους τούς κλαίνε, τους θάβουν, τούς ξεχνούν... Τις αμαρτίες μας θά τις κλαίμε συνέχεια, μέχρι νά πεθάνουμε, αλλά μέ διάκριση καί μέ ελπίδα στον Χριστό πού σταυρώθηκε, γιά νά μας αναστήση πνευματικά.

«Αλλαγή ζωής»

Γιά νά σταματήση ό άνθρωπος νά κάνη μιά αμαρτία, πρέπει νά προσπαθήση νά αποφύγη κάθε ερέθισμα πού προκαλεί αυτήν τήν αμαρτία. Ό μέθυσος λ.χ., άν θέλη νά βοηθηθή καί νά μήν ξαναπιή, δέν πρέπει ούτε έξω άπό ταβέρνα νά περάση.
Μικρή προσπάθεια χρειάζεται καί καλή διάθεση, καί ό Καλός Θεός θά μας βοηθήση νά ξεπερά- σουμε τίς δυσκολίες. Έχει, άς πούμε, κάποιος ένα πάθος. Τό αναγνωρίζει, αγωνίζεται νά τό κόψη, μετανοεί, ταπεινώνεται. Ή διάθεση πού έχει νά κόψη τό πάθος του πληροφορεί τόν Θεό καί τόν βοηθάει. Αλλά, άν δέν καταβάλλη προσπάθεια, γιά νά αλλάξη, καί συνεχίζη νά αμαρτάνη, πώς ό Θεός νά δώση τήν Χάρη Του;
Ή Χάρις του Θεού δέν έρχεται σε λανθασμένη κατάσταση, γιατί αυτό δέν βοηθάει τόν άνθρωπο. Άν ήταν έτσι, θά έστελνε ό Θεός τήν Χάρη Του καί στόν διάβολο.
Ό άνθρωπος πού δέν παραμένει στήν πτώση του, στις αμαρτωλές σκέψεις του, αλλά μετανοεί γιά τά σφάλματα του καί αγωνίζεται νά μήν αμαρτάνη, δέχεται τήν Χάρη του Θεού καί βοηθιέται. Οταν όμως δέν υπάρχη μετάνοια καί ή αμαρτία θεωρήται μόδα, αυτό είναι δαιμονική κατάσταση.
- Γέροντα, ό ένας από τούς δύο ληστές πού είχαν σταυρωθή μέ τόν Χριστό πώς σώθηκε;
- Εκείνος ανέβηκε από τόν τοίχο καί μπήκε στόν Παράδεισο! ­Ή του ληστού μετάνοια τον Παράδεισον εσύλησεν [1]. Έκλεψε δηλαδή μέ τήν μεγάλη του μετάνοια καί τόν Παράδεισο.
- Γέροντα, άν κάποιος έχη αλλάξει ζωή καί δέν παραμένη στις παλιές του αμαρτωλές συνήθειες, αλλά μερικές φορές πέφτη σέ κάποιο από τά παλιά του αμαρτήματα, σημαίνει ότι δέν έχει μετάνοια;
- Έ, άν κάνη τήν προσπάθεια πού χρειάζεται καί πέφτη, έχει κάποια ελαφρυντικά. Στήν αρχή δέν είναι εύκολο. Αλλά, όταν κανείς καταλάβη πραγματικά πόσο βαρύ ήταν αυτό πού έκανε, δέν ξαναπέφτει. Παλιά υπήρχε μετάνοια ειλικρινής.
Όταν κάποιος μετανοούσε, δέν γύριζε πίσω. Θυμάμαι μιά γυναίκα, πόσο μέ είχε βοηθήσει μέ τήν αληθινή της μετάνοια. Είχε πολλή συστολή, ούτε μιλούσε. Είχε βάλει τά μαύρα - σάν καλόγρια ήταν - καί φρόντιζε ένα εκκλησάκι, άναβε τά κανδήλια...
Καί μόνον πού τήν έβλεπες, βοηθιόσουν πολύ. Τώρα βλέπω, μερικοί, μόλις αλλάζουν ζωή, αρχίζουν νά κάνουν τόν δάσκαλο στους άλλους, ενώ μέσα τους υπάρχει ακόμη ό παλαιός εαυτός τους. Νά μετανοήση βέβαια κανείς, νά σταματήση τήν άσωτη ζωή πού ζούσε καί νά αρχίση νά ζή πνευματικά, αυτό είναι θετική βοήθεια καί γιά τούς άλλους.
Αλλά από εκείνη τήν κατάσταση στήν όποια βρισκόταν, νά παρουσιάζεται αμέσως ως πνευματικός άνθρωπος καί νά κηρύττη, έ, αυτό είναι πλάνη.
- Δηλαδή, Γέροντα, τό κάνουν μέ τήν σκέψη νά βοηθήσουν τούς άλλους;
- Ναί, γιά νά βοηθήσουν. Πίσω όμως από αυτήν τήν ενέργεια τους, ιδίως άν ήταν λίγο γνωστοί στον κόσμο, κρύβεται ό υπερήφανος λογισμός: «Τώρα οί άνθρωποι θά πάψουν νά μιλούν γιά Καραϊσκάκη καί Κολοκοτρώνη καί θά συζητούν γιά μένα»! Από 'κεί νά καταλάβης πόσο λανθασμένα βαδίζουν. Άν νιώθουν πραγματικά τό σφάλμα τους, γιά ένα διάστημα δέν πρέπει νά τό ξεχάσουν καί νά ξεθαρρέψουν, αλλά νά προσέχουν πολύ.
Καί όταν περνάνε διάφορες ιδέες ή λογισμοί από τήν παλιά ζωή τους, νά τά διώχνουν σάν βλάσφημους λογισμούς. Αυτό είναι απόδειξη ότι δέν τά αποδέχονται πλέον, ότι ό οργα- νισμός αντιδράει. Πρέπει δηλαδή νά έχη κανείς πολλή ταπείνωση καί νά έχη σιχάθή όλα τά παλιά, γιά νά αλλάξη πραγματικά. Άν κράτηση από τήν παλιά του ζωή μερικά, τά όποια εκείνος θεωρεί καλά, μετά μουρνταρεύονται καί τά αλλά.
Από τήν στιγμή πού έχει έστω καί μιά μικρή ιδέα γιά τόν παλαιό του εαυτό, δέν βοηθάει ό Θεός καί, ό,τι κι άν κάνη, δέν θά είναι καθαρό.
- Γέροντα, όταν αλλάξη κανείς ζωή, πρέπει νά ενδιαφερθή νά διόρθωση τόν λογισμό πού είχαν προηγουμένως οί άλλοι γι' αυτόν;
- Δέν θά κοιτάξη εγωιστικά νά διόρθωση τόν λογισμό των άλλων θά κοιτάξη πώς νά διορθωθή ό ίδιος, καί τότε θά αναιρεθή από μόνος του ό λογισμός τους. Άν τό στίγμα από τήν αμαρτωλή ζωή του έχει μείνει στήν κοινωνία ή στό στενό του περιβάλλον, αυτό θά σβήση μέ τήν καλή του διαγωγή. Δέν χρειάζεται νά μιλάη καθόλου. Θά μιλήση ό Θεός μέ τήν μετάνοια του.

1. Υπακοή του Α' ήχου.

Απόσπασμα από τις σελίδες 165-168 του βιβλίου:
            ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                              ΛΟΓΟΙ Γ΄      
                ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
                  ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
       «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
                ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ